Sáng kiến kinh nghiệm Đổi mới phương pháp ôn thi THPT Quốc gia môn Lịch sử cho học sinh khối 12 nhằm làm tốt đề thi trắc nghiệm

 Pháp là ...
11. Hiệp ước thừa nhận chủ quyền của Pháp ở 3 tỉnh miền Đông Nam Kì là ...
12. “Bình Tây Đại nguyên soái "là ...
13. “Bao giờ người Tây nhổ hết cỏ nước Nam thì khi đó mới hết người Nam đánh Tây “là câu nói của ...
14. Cái cớ để Pháp đánh Bắc Kì lần I (1873) là... 
15. Vị quan triều Nguyễn 3 lần làm tổng đốc chống giặc là ...
16. Chiến thắng làm cho Pháp hoang mang, lo sợ, tìm cách thương lượng với nhà Nguyễn để rút quân khỏi Bắc Kì là ...
17. Hiệp ước chứng tỏ nhà Nguyễn đã lún sâu vào con đường thỏa hiệp với Pháp là 
18. Nguyên nhân Pháp đánh Bắc Kì lần II (1882) là ...
19. Duyên cớ để Pháp đánh Bắc Kì lần II (1882) là ...
20. Tổng đốc mặt trận Hà Nội lần II là ...
21. Chiến thắng Cầu Giấy lần I (1873) và Chiến thắng Cầu Giấy lần II (1883) gắn liền với ...
22. Cửa ô Thanh Hà còn gọi là Ô...
23. Hiệp ước đánh dấu Việt Nam không còn là một quốc gia có độc lập chủ quyền là ...
24. Hiệp ước đánh dấu nhà Nguyễn đã đầu hàng hoàn toàn là ...
25. Hiệp ước thừa nhận sự bảo hộ của Pháp đối với Việt Nam là ...
26. Hiệp ước hoàn thành quá trình xâm lược Việt Nam của thực dân Pháp là ...
27. Hiệp ước đánh dấu Việt Nam từ một nước phong kiến độc lập trở thành nước thuộc địa nửa phong kiến là ...
28. Phong trào Cần Vương có nghĩa là ...
29. Tính chất của phong trào Cần Vương là ...
30. Lãnh đạo phong trào Cần vương là ...
31. Cuộc khởi nghĩa tiêu biểu nhất trong phong trào Cần vương là ...
32. Bài học kinh nghiệm của khởi nghĩa Bãi Sậy là ...
33. Bài học kinh nghiệm của khởi nghĩa Ba Đình là ...
34. Bài học kinh nghiệm của khởi nghĩa Hương khê là ...
35. Bài học kinh nghiệm của các cuộc khởi nghĩa trong phong trào Cần Vương và khởi nghĩa Yên Thế là ...
36. Tính chất của Khởi nghĩa Yên Thế là... 
37. Nét độc đáo của khởi nghĩa Yên Thế so với các cuộc khởi nghĩa trong phong trào Cần Vương là ...
38. Ý nghĩa lớn nhất của khởi nghĩa Yên Thế là ...
39. Nguyên nhân quan trọng nhất khiến phong trào Cần Vương thất bại là...
40. Tác động về kinh tế của Cuộc khai thác thuộc địa lần I của thực dân Pháp ở Việt Nam là ...
41. Tác động về xã hội của Cuộc khai thác thuộc địa lần I của thực dân Pháp ở Việt Nam là ...
42. Điểm mới trong phong trào yêu nước Việt Nam những năm đầu thế kỉ XX là 
43. Phương pháp cứu nước của Phan Bội Châu là ....
44. Phương pháp cứu nước của Phan Châu Trinh là ...
45. Lực lượng chủ chốt của phong trào dân tộc ỏ Việt Nam trong Chiến tranh thế giới I là ...
46. Lãnh đạo phong trào yêu nước những đầu thế kỉ XX ở Việt Nam theo khuynh hướng dân chủ tư sản là... 
47. Hình thức đấu tranh chủ yếu của cách mạng Việt Nam trong Chiến tranh thế giới I là... 
48. “Đuổi Hổ cửa trước, rước Beo cửa sau” là nhận xét của Nguyễn Ái Quốc về con đường cứu nước của ...
49. Dựa vào Pháp để lật đổ phong kiến Việt Nam chẳng khác gì “cầu xin giặc Pháp rủ lòng thương” là nhận xét của Nguyễn Ái Quốc về con đường cứu nước của... 
50. Điểm độc đáo của Nguyễn Ái Quốc so với các vị tiền bối trên con đường cứu nước là...
Các câu hỏi tương tự với phần kiến thức còn lại.
 	Sau khi ôn tập xong phần lịch sử thế giới lớp 12, lịch sử Việt Nam (1919 -2000), giáo viên có thể yêu cầu học sinh về nhà tự tìm ra hệ thống từ khóa quan trọng của chương trình, hoặc giáo viên chuẩn bị trước giống như đã làm ở phần lớp 11 cho học sinh hoàn thiện nội dung kiến thức. Mục đích là hệ thống được những kiến thức cơ bản nhất trong thời gian ngắn nhất mà thời lượng ôn tập ở trường không cho phép. Nếu làm được điều này, dù có rất ít thời gian ôn tập, học sinh vẫn có thể đạt điểm trung bình vì mức độ nhận biết và thông hiểu trong đề thi chiếm khoảng 50%. 
* Phần lịch sử Thế giới (lớp 12)
1. Trật tự thế giới mới hình thành sau 1945 là ...
2. Tổ chức quốc tế lớn nhất thế giới là...
3. Nguyên tắc hoạt động quan trọng nhất cuả Liên hợp quốc là ...
4. Cơ quan hành chính của Liên hợp quốc là ...
5. Cơ quan chính trị quan trọng nhất của Liên hợp quốc là....
6. Các cơ quan chính của Liên hợp quốc bao gồm:...
7. Vai trò lớn nhất của Liên hợp quốc là ...
8. Nội dung gây nhiều tranh cãi nhất tại Hội nghị Ianta là ...
 9. Tính chất của khối SEV là ...
10. Tính chất của khối Vacsava là... 
11. Cải tổ của Goocbachop ở Liên Xô tập trung chủ yếu vào... 
12. Sai lầm lớn nhất trong đường lối cải tổ của Liên Xô là...
13. Hậu quả lớn nhất do cải tổ của Goocbachop là...
14. Nguyên nhân quan trọng nhất khiến chủ nghĩa xã hội sụp đổ ở Đông Âu và Liên Xô là... 
15. Nước mở đầu kỉ nguyên chinh phục không gian và vũ trụ của loài người là... 
16. Quốc gia kế tục của Liên Xô là ...
17. Biến đổi chính trị lớn nhất ở Đông Bắc Á là...
18. Đường lối cải cách, mở cửa ở Trung Quốc tập trung vào...
19. Ba nước giành độc lập sớm nhất Đông Nam Á là...
20. Tính chất của tổ chức ASEAN là...
21. Khi mới thành lập - nay, ASEAN luôn coi trọng vấn đề...
22. Sự kiện mở ra thời kì phát triển mới của ASEAN là ...
23. “Lục địa mới trỗi dậy”, hoặc “lục địa ngủ kĩ” là ...
24. Mốc đánh dấu sự sụp đổ cơ bản ách thống trị của chủ nghĩa thực dân cũ ở châu Phi là...
25. Mốc đánh dấu sự sụp đổ hoàn toàn của chủ nghĩa thực dân cũ cũ ở châu Phi là... 
26. “Năm châu Phi” là năm ...
27. “Lục địa bùng cháy” hoặc “đại lục núi lửa” là... 
28. Hình thức đấu tranh chủ yếu ở Mĩlatinh là ...
29. “Lá cờ đầu của phong trào cách mạng Mĩlatinh” là ...
30. Mục tiêu lớn nhất của Mĩ trong chiến lược toàn cầu là... 
31. Tổ chức khu vực lớn nhất thế giới là ...
32. Tính chất của EU là...
33. Siêu cường tài chính số 1 thế giới, chủ nợ lớn nhất thế giới ( thập niên 80 ) là... 
34. Nền tảng căn bản của mối quan hệ Nhật - Mĩ là ...
35. Học thuyết đánh dấu “sự trở về châu Á của Nhật Bản” là ...
Tiếp tục các câu hỏi tương tự đối với các đơn vị kiến thức khác.
* Phần lịch sử Việt Nam (lớp 12)
1. Hai giai cấp mới ra đời trong cuộc khai thác thuộc địa lần II của thực dân Pháp ở Việt Nam là... 
2. Mâu thuẫn chủ yếu nhất trong xã hội Việt Nam sau Chiến tranh thế giới I là... 
3. Lực lượng cách mạng to lớn nhất, đông đảo nhất, hăng hái nhất của cách mạng Việt Nam là...
4. Lực lượng có tinh thần dân tộc, dân chủ của cách mạng Việt Nam là...
5. Lực lượng ít nhiều có khuynh hướng dân tộc và dân chủ trong cách mạng Việt Nam là...
6. Giai cấp lãnh đạo cách mạng Việt Nam là...
7. Lực lượng mà cách mạng có thể lợi dụng, lôi kéo hoặc trung lập gồm... 
8. Tổ chức chính trị tiêu biểu nhất hoạt động theo khuynh hướng cách mạng tư sản ở Việt Nam là... 
9. Tổ chức chính trị đầu tiên hoạt động theo khuynh hướng cách mạng vô sản ở Việt Nam là... 
10. Sự kiện lịch sử thế giới có ảnh hưởng tích cực nhất đến cách mạng Việt Nam sau Chiến tranh thế giới I là...
11. Sự kiện đấu tranh đầu tiên bắt đầu có mục tiêu chính trị, thể hiện tình đoàn kết quốc tế vô sản của công nhân Việt Nam là...
12. Sự kiện được coi như một “hồi chuông” thức tỉnh tinh thần yêu nước đối với nhân dân ta là ...
13. Sự kiện được coi như một “quả bom nổ chậm” làm cho kẻ thù khiếp sợ là... 
14. Người cộng sản đầu tiên của Việt Nam là ...
15. Sự kiện được ví “như chim én nhỏ báo hiệu mùa xuân” là...
16. Sự kiện khép lại một thời kì đấu tranh của nhân dân ta theo khuynh hướng cũ là
17. Mốc đánh dấu công nhân Việt Nam chuyển sang đấu tranh tự giác hoàn toàn là
18. Sự kiện mở ra một thời đại mới cho cách mạng Việt Nam là ...
19. Tổ chức cộng sản đầu tiên của Việt Nam là ...
20. Tổ chức tiền thân của Đảng Cộng sản Việt Nam là... 
21. Cơ quan ngôn luận của Hội Việt Nam Cách mạng Thanh niên là...
22. Nguyễn Ái Quốc bắt đầu gắn cách mạng Việt Nam với cách mạng thế giới khi 
23. Đóng góp lớn nhất của Nguyễn Ái Quốc cho cách mạng Việt Nam (1919 – 1925) là...
24. Công lao to lớn đầu tiên của Nguyễn Ái Quốc cho cách mạng Việt Nam là...
25. Sự kiện đánh dấu bước ngoặt trong cuộc đời hoạt động của Nguyễn Ái Quốc là
26. Đường lối xuyên suốt quá trình cách mạng Việt Nam kể từ khi Đảng Cộng sản ra đời đến này là ...
27. Sự chuẩn bị đầu tiên cho cách mạng tháng Tám là...
28. Cuộc diễn tập (tập dượt) lần thứ nhất cho cách mạng tháng Tám là ...
29. Cuộc diễn tập (tập dượt lần hai cho cách mạng tháng Tám là... 
30. Cuộc tập dượt cuối cùng trực tiếp chuẩn bị cho cách mạng tháng Tám là...
31. Trong những năm 1929 - 1933, nền kinh tế Việt Nam khủng hoảng bắt đầu 
từ ... 
32. Khẩu hiệu chính trị của phong trào cách mạng 1930 - 1931 là...
33. Sự kiện tiêu biểu nhất của phong trào cách mạng 1930 - 1931 là...
34. Hình thức chính quyền cách mạng đầu tiên ở Việt Nam là....
35. Đỉnh cao của phong trào cách mạng 1930-1931 là...
36. Khối liên minh công - nông bắt đầu được hình thành từ...
37. Nguyên nhân quan trọng nhất bùng nổ phong trào Dân chủ 1936-1939 là ...
38. Hình thức đấu tranh mới lần đầu tiên được sử dụng trong phong trào dân chủ 1936-1939 là...
39. Hội nghị đánh dấu sự chuyển hướng chỉ đạo của cách mạng Việt Nam là...
40. Hội nghị hoàn chỉnh chủ trương chuyển hướng chỉ đạo cách mạng Việt Nam là
41. Hạn chế của Luận cương chính trị được khắc phục hoàn toàn tại ...
42. Điểm giống nhau giữa Hội nghị trung ương (11/1939) và Hội nghị trung ương 8 của Đảng (5/1941) là...
Các câu hỏi tương tự với các kiến thức còn lại đến hết năm 2000.
2.4 Hiệu quả của sáng kiến kinh nghiệm đối với hoạt động giáo dục, với bản thân, đồng nghiệp và nhà trường.
2.4.1. Hiệu quả đối với hoạt động giáo dục
 So sánh đối chiếu kết qủa 
Trong khi tiến hành ôn thi THPT Quốc gia ở 2 lớp 12C4 và 12C5. Ở lớp 12C4, tôi sử dụng các phương pháp đã trình bày ở trên, còn đối với lớp 12C5, tôi dùng phương pháp cũ (nặng về tái hiện lại kiến thức cơ bản, học sinh về nhà làm bài tập trắc nghiệm, không cho học sinh làm bài tập hoàn thiện thông tin hệ thống kiến thức lịch sử dưới dạng từ khóa). 
Qua khoảng thời gian ngắn ôn thi ở hai lớp, tôi thấy rằng:
Lớp 12C4: học sinh rất hứng thú ôn tập, tích cực làm bài tập trắc nghiệm dưới sự hướng dẫn của giáo viên và đặc biệt là nắm chắc được kiến thức cơ bản, tự tin trong quá trình làm đề trắc nghiệm, kĩ năng xử lí và làm đề nhanh, chắc chắn, không còn hiện tượng khoanh bừa.
Lớp 12C5: học sinh ghi nhớ sự kiện không hệ thống, nhớ không lâu, hay nhầm lẫn các từ khóa, chưa biết cách phản ứng nhanh với các dạng câu hỏi trắc nghiệm, không hứng thú với buổi ôn tập, và hiện tượng khoanh bừa còn khá phổ biến. 
Sau đợt ôn tập, tôi cho cả hai lớp làm một đề thi thử đảm bảo tỉ lệ và mức độ giống như đề tham khảo của Bộ Giáo Dục & Đào Tạo. Kết quả cụ thể như sau:
Bảng kết quả thực nghiệm
Lớp

Tổng số HS
Điểm bài thi thử
Giỏi
Khá
Trung bình
Yếu
Kém
SL
%
SL
%
SL
%
SL
%
SL
%
12C4
36
2
5,6
8
22,2
22
61,1
4
11,1
0
0
12C5
42
0
0
1
2,4
18
42,3
23
54,8
0
0
Qua bảng so sánh kết quả thực nghiệm ở 2 lớp nêu trên, lớp thực nghiệm 12C4 có tỉ lệ điểm giỏi là 2, trong khi lớp 12C5 không có điểm giỏi, bài dưới trung bình là 4. Còn lớp 12C5, không có điểm giỏi, số lượng bài điểm khá còn ít, chủ yếu là số bài điểm trung bình và số bài điểm yếu do khoanh bừa vẫn còn khá nhiều
Từ thực tiễn hai năm ôn thi THPT Quốc gia, với hình thức thi trắc nghiệm còn khá mới mẻ, mặt bằng nhận thức của học sinh vùng sâu xa còn thấp, đa số học sinh lười học. Thời gian ôn tập theo quy định của nhà trường quá ngắn nên thiết nghĩ, cần phải đổi mới cách thức ôn thi, ôn tập cho học sinh sao cho đạt kết quả khả quan nhất có thể.
2.4.2. Hiệu quả đối với bản thân và đồng nghiệp
 	- Bản thân tôi thấy phương pháp ôn thi như đề tài đã nêu là có hiệu quả. Mặc dù chưa phải đã tối ưu vì vẫn còn một số học sinh bị điểm yếu, nhưng đây đã là con số tuyệt vời mà tôi và nhà trường vô cùng mong mỏi. Tôi sẽ tiếp tục ứng dụng phương pháp này vào công việc ôn tập cho các em chọn bài thi THPT Quốc gia là bài thi KHXH. Tôi tin rằng, với việc ứng dụng đề tài này, chất lượng bài thi Trắc nghiệm môn Lịch sử sẽ không ngừng được nâng lên. 
- Đối với đồng nghiệp
Sau khi tiến hành ôn tập ở lớp 12C4 với những phương pháp đã trình bày ở trên, tôi đã trao đổi, chia sẻ kinh nghiệm với đồng nghiệp trong nhà trường để áp dụng ở các lớp khối 12 còn lại trong năm học và những năm sau đó để nâng cao chất lượng ôn thi THPT Quốc gia cho học sinh. 
Những kinh nghiệm trên cũng có thể chia sẻ với các đồng nghiệp ở các trường bạn nếu được Sở cho phép.
2.4.3. Đối với nhà trường.
 	Khi sáng kiến này được thực hiện có hiệu quả, chất lượng các bài thi trắc nghiệm môn Lịch sử của học sinh khối 12 được nâng lên, số lượng học sinh thi THPT Quốc gia ban KHXH sẽ đạt được kết quả cao. Góp phần nâng cao chất lượng ôn thi THPT Quốc gia của nhà trường. 
3. Kết luận và kiến nghị
3.1. Kết luận
Với những phương pháp ôn tập chủ yếu mà tôi đã trình bày trong sáng kiến
 (Phương pháp ôn tập theo bài, theo chương hay chủ đề; Phương pháp gắn ôn tập với thực hành các dạng câu hỏi trắc nghiệm; Phương pháp xác định từ khóa và cụm từ khóa; Phương pháp phân biệt những cụm từ khóa khá giống nhau; Phương pháp nhận dạng bản chất câu hỏi, Phương pháp phản ứng trả lời nhanh...) và thực nghiệm ở lớp 12C4 - trường THPT Nguyễn Quán Nho, kết quả bước đầu đem lại rất khả quan. Tôi nghĩ, đổi mới phương pháp ôn tập thi Trung học phổ thông quốc gia môn Lịch sử là cần thiết và cũng góp phần vào việc nâng cao chất lượng của bộ môn nói chung.
3.2. Kiến nghị
- Các giáo viên được cử đi Tập huấn ra đề thi THPT Quốc gia trong dịp hè do Bộ GD & ĐT và Sở GD & ĐT Thanh Hóa tổ chức thường xuyên chia sẻ và phổ biến kinh nghiệm đến các giáo viên khác trong tổ nhóm chuyên môn.
- Để chất lượng ôn thi THPT Quốc gia được tốt, đề nghị các giáo viên chủ nhiệm khối 12 thông qua các buổi họp phụ huynh mà đề nghị các bậc phụ huynh nhắc nhở động viên các em chuyên cần học tập, vì một bộ phận lớn học sinh rất lười học, nghỉ học vô lí do nhiều khiến việc nắm kiến thức cơ bản bị hổng khiến cho các bài kiểm tra và thi Trắc nghiệm môn Lịch sử rất thấp.
- Nhà trường thông qua các buổi sinh hoạt đầu tuần dưới cờ cũng cần thiết nêu và phân tích thường xuyên vấn đề chuyên cần và chăm chỉ của học sinh khối 12. Đồng thời, tôi kiến nghị Ban giám hiệu nhà trường cho mua sắm thêm nhiều tài liệu ôn thi trắc nghiệm môn Lịch sử để phục vụ cho công tác ôn thi THPT Quốc gia đối với học sinh khối 12.
- Đề nghị Sở GD & ĐT Thanh Hóa quan tâm chỉ đạo và giúp đỡ trường THPT Nguyễn Quán Nho hoàn thành nhiệm vụ.
Trên đây là sáng kiến kinh nghiệm nhỏ sau hai năm ôn thi THPT Quốc gia môn Lịch sử theo hình thức trắc nghiệm tại trường THPT Nguyễn Quán Nho. Đề tài chắc chắn không tránh khỏi thiếu sót. Rất mong được các đồng nghiệp góp ý để đề tài được hoàn thiện và có khả năng ứng dụng rộng rãi.
Tôi xin chân thành cảm ơn ! 
XÁC NHẬN CỦA THỦ TRƯỞNG ĐƠN VỊ
Thanh Hoá, ngày 9 tháng 5 năm 2019
Tôi xin cam đoan đây là SKKN của mình viết, không sao chép nội dung của người khác.
 Lê Thị Hường

TÀI LIỆU THAM KHẢO
[1]. Trích "Phương pháp dạy học Lịch sử", trang 7 - Phan Ngọc Liên.
[2]. Trích Tài liệu tập huấn dạy học và kiểm tra, đánh giá kết quả học tập theo định hướng phát triển năng lực học sinh môn Lịch Sử, cấp Trung học phổ thông, trang 7 – Bộ Giáo dục và Đào tạo.
[3]. Trích "Phương pháp dạy học Lịch sử", trang 30 - Phan Ngọc Liên.