Sáng kiến kinh nghiệm Giáo dục văn hóa truyền thống Nam Đàn thông qua dạy học Lịch sử lớp 10 THPT

rước hết, để có được những giờ dạy hiệu quả và tạo hứng thú cho người học thì giáo viên cần tích cực đổi mới nội dung, phương pháp, trong đó cần tăng cường dạy học gắn với thực tiễn địa phương. Không chỉ có bộ môn lịch sử, mà các môn học khác, hoạt động giáo dục khác của nhà trường cũng cần thay đổi theo hướng đó. Ví dụ, trên địa bàn vùng Năm Nam, có nhiều mô hình kinh tế nông nghiệp, thủ công nghiệp, nhiều tấm gương khởi nghiệp như anh Đặng Văn Hóa và nhà máy chế biến chanh Thiên Nhẫncần liên kết để đổi mới hình thức dạy học
Mặt khác, giáo viên không nên xem nhẹ việc giáo dục học sinh về các giá trị văn hóa truyền thống trên địa bàn. Mặc dù phần lớn hình ảnh, biểu tượng lịch sử này cũng chỉ đến với học sinh bằng con đường tư duy trừu tượng, nhưng những biểu tượng đó lại có ưu thế đó là gần gũi hơn đối với các em về mặt không gian, về mặt nhận thức và về mặt tình cảm...Sâu thẳm trong tiềm thức ước mơ nho nhỏ của các em là một ngày nào đó, mình sẽ được nhìn thấy, mình sẽ được chiêm ngưỡng tận mắt, mình sẽ được cầm nắm bằng cảm giác thực tế về các di tích mà thầy (cô) đã dạy cho mình và đó cũng chính là cơ sở nền tảng cho các em nhận thức về lịch sử của dân tộc ta.
Đối với đội ngũ giáo viên chủ nhiệm cũng như tập thể cán bộ giáo viên trong nhà trường, luôn quan tâm đến việc giáo dục học sinh, giáo dục thế hệ trẻ phải giữ gìn được bản sắc văn hóa của dân tộc, của quê hương và của địa phương mình mà không địa phương nào có, bởi trong nền kinh tế thị trường, trong thời đại khoa học –kỹ thuật phát triển mạnh, việc thế hệ trẻ luôn chạy theo các trò giải trí trên mạng đã làm lu mờ đi tiềm năng văn hóa, bản sắc lịch sử hào hùng của dân tộc là điều khó tránh khỏi.
Kiến nghị
Qua quá trình nghiên cứu và hiệu quả mang lại, tôi xin mạnh dạn đề xuất một số kiến nghị như sau:
Đối với nhà trường, ngành cần tăng thêm tiết dạy lịch sử địa phương, quan tâm đầu tư thêm nguồn tư liệu có nội dung lịch sử địa phương, đặc biệt là nguồn tư liệu mang tính chất cập nhật. Đặc biệt là cung cấp cho thư viện nhà trường những mô hình, hình ảnh thu nhỏ của các di tích lịch sử, di tích cách mạng, lễ hội, phong tục của dân tộc, của địa phương.
Đối với các cấp có chức năng như: Chính quyền địa phương, Ban quản lý Di tích, Sở Văn Hóa – Thông Tin, Bảo Tàng tỉnh... cần có biện pháp tuyên truyền đến tận với người dân về tầm quan trọng, về mặt ý nghĩa cũng như công tác bảo vệ các di tích trên địa bàn. Hàng năm cần có kế hoạch biện pháp trùng tu, tôn tạo lại
Trên đây là một số giải pháp mà tôi đã tìm tòi, nghiên cứu và thử nghiệm. Qua đó, tôi cũng xin đóng góp một số kinh nghiệm của bản thân trong việc nâng cao hiệu quả dạy học thông qua giáo dục học sinh văn hóa truyền thống địa phương. Tôi xin chân thành cảm ơn thầy cô và các bạn bè đồng nghiệp, chính quyền, các dòng họ đã giúp tôi hoàn thành sáng kiến này. Rất mong được sự đóng góp, tham gia ý kiến của các cấp, ngành và bạn bè, đồng nghiệp.
Tác giả
TÀI LIỆU THAM KHẢO
Ninh Viết Giao, (2005), Nam Đàn- Quê hương Chủ tịch Hồ Chí Minh, NXB Tổng hợp Thành phố Hồ Chí Minh.
Nhiều tác giả, (2000), Nam Đàn xưa và nay, NXB Văn hóa thông tin.
Đảng bộ Huyện Nam Đàn, (1990), Lịch sử Đảng cộng sản Việt Nam – huyện Nam Đàn, NXB Nghệ Tĩnh.
Đào Tam Tỉnh (2000), Khoa bảng Nghệ An, Sở văn hóa thông tin Nghệ An
Nguyễn Thị Thanh Thủy-chủ biên, (2018), Một số chuyên đề Lịch sử địa phương Nghệ An, NXB Đại học Quốc gia Hà Nội.
Kỷ yếu hội thảo khoa học, (1997), Văn hóa các dòng họ ở Nghệ An, NXB Nghệ An.
Vũ Quang Hiển, Hoàng Thanh Từ, ( 2014), Phương pháp dạy học môn lịch sử ở trường THPT, NXB Đại Học Quốc Gia Hà Nội.
Lịch sử Nghệ An, tập 1,( 2012), NXB Chính trị quốc gia
Tài liệu tập huấn sử dụng di sản trong dạy học ở trường phổ thông (Bộ GD&ĐT và Bộ Văn hóa - Thể thao - Du lịch, xuất bản năm 2013)
Tài liệu tập huấn trải nghiệm sáng tạo ở trường THPT ( Bộ GD & ĐT, xuất bản năm 2015).
Phan Ngọc Liên, Trần Văn Trị, ( 2000), Phương pháp dạy học lịch sử, NXB Quốc Gia Hà Nội.
Hồ Khải Định, (1996), Hương ước xã Nam Trung, NXB Văn hóa thông tin.
Gia phả họ Nguyễn Thiện ở làng Hoành sơn, xã Khánh Sơn, huyện Nam Đàn, tỉnh Nghệ An, chú Nguyễn Thiện Toàn cất giữ.
Gia phả họ Nguyễn Đức ở làng Hoành sơn, xã Khánh Sơn, huyện Nam Đàn, tỉnh Nghệ An, chú Nguyễn Đức Chí cất giữ.
Gia phả họ Nguyễn Hữu ở làng Trung Cần, xã Nam Trung, huyện Nam Đàn, tỉnh Nghệ An
Hippolyte Le Breton, (2005), An Tĩnh cổ lục (Levieux An - Tinh), NXB Nghệ An.
Nguyễn Thị Thu Hiền, (2005), Danh nhân văn hóa Nguyễn Đức Đạt.
Bùi Dương Lịch, (1993), Nghệ An ký (Quyển 1 và quyển 2), NXB Khoa học Xã hội Hà Nội.
Tạ Thúc Khải (dịch), (1963), Đại Việt lịch triều đăng khoa lục (Quyển 2), NXB Giáo dục.
PHỤ LỤC
Nhóm 1 báo cáo Sản phẩm thiết kế trang Web giới thiệu về văn hóa Nam Đàn
HS báo cáo Sản phẩm thiết kế Video quảng bá về văn hóa truyền thống của Nam Đàn
Kèm theo video sản phẩm của học sinh
Học sinh báo cáo Sản phẩm Thiết kế Poster
Học sinh báo cáo triễn lãm ảnh về văn hóa Nam Đàn
Các nhóm thảo luận và đánh giá
PHIẾU ĐÁNG GIÁ KẾT QUẢ DỰ ÁN NHÓM HỌC SINH
Họ và tên người đánh giá: cô 
Nhóm 1. Đóng vai: Nhân viên thiết kế trang web Lớp 10C1. Trường THPT Nam Đàn 2
Mục đánh giá
Tiêu chí
Điểm tối đa
Kết quả
Quá trình
hoạt động nhóm (điểm tối đa 3 điểm)
Sự tham gia của các thành viên
0.5
0.5
Sự lắng nghe của các thành viên
0.5
0.5
Sự phản hồi của các thành viên
0.5
0.25
Sắp xếp thời gian hợp lý
0.5
0.5
Sự phân công nhiệm vụ trong nhóm
0.5
0.5
Giải quyết xung đột trong nhóm
0.5
0.5
Quá trình thực hiện dự án (tối đa 3 điểm)
Chiến thuật thu thập thông tin
0.5
0.5
Tập trung vào nguồn thông tin chính
0.5
0.25
Lựa chọn, tổ chức thông tin
0.5
0.5
Liên kết thông tin
0.5
0.5
Cơ sở dữ liệu
0.5
0.5
Kết luận
0.5
0.5
Trình bày sản phẩm (tối đa 10 điểm)
Nội dung
2.0
1.5
Hình thức
2.0
2.0
Thuyết trình
2.0
2.0
Kỹ thuật
2.0
1.5
Khoa học
2.0
2.0
Sổ	theo	dõi dự án (tối đa
Tổ chức dữ liệu
0.5
0.5
Nội dung
1.0
1.0

Tên dự án: Nam Đàn – bảo tồn và phát huy văn hóa truyền thống Giáo viên hướng dẫn dự án: cô .
2 điểm)
Hình thức
0.5
0.5
Tính sáng tạo của sản phẩm (tối đa 1 điểm)
1.0
1.0
Ấn tượng chung (tối đa 1 điểm)
1.0
1.0
Tổng

20
18.5
Nhóm trưởng: HS	Người đánh giá
(ký và ghi rõ họ tên)	(ký và ghi rõ họ tên)
Lê Công Đồng	GV 
PHIẾU ĐÁNG GIÁ KẾT QUẢ DỰ ÁN NHÓM HỌC SINH
Họ và tên người đánh giá: cô ..
Nhóm 2. Đóng vai: Hướng dẫn viên du lịch Lớp 10C1. Trường THPT Nam Đàn 2
Mục đánh giá
Tiêu chí
Điểm tối đa
Kết quả
Quá trình
hoạt động nhóm (điểm tối đa 3 điểm)
Sự tham gia của các thành viên
0.5
0.5
Sự lắng nghe của các thành viên
0.5
0.5
Sự phản hồi của các thành viên
0.5
0.5
Sắp xếp thời gian hợp lý
0.5
0.25
Sự phân công nhiệm vụ trong nhóm
0.5
0.5
Giải quyết xung đột trong nhóm
0.5
0.5
Quá trình thực hiện dự án (tối đa 3 điểm)
Chiến thuật thu thập thông tin
0.5
0.5
Tập trung vào nguồn thông tin chính
0.5
0.5
Lựa chọn, tổ chức thông tin
0.5
0.5
Liên kết thông tin
0.5
0.25

Tên dự án: Nam Đàn – bảo tồn và phát huy văn hóa truyền thống Giáo viên hướng dẫn dự án: cô ..
Cơ sở dữ liệu
0.5
0.5
Kết luận
0.5
0.5
Trình bày sản phẩm (tối đa 10 điểm)
Nội dung
2.0
2.0
Hình thức
2.0
2.0
Thuyết trình
2.0
2.0
Kỹ thuật
2.0
2.0
Khoa học
2.0
2.0
Sổ theo dõi dự án (tối đa 2 điểm)
Tổ chức dữ liệu
0.5
0.5
Nội dung
1.0
1.0
Hình thức
0.5
0.5
Tính sáng tạo của sản phẩm (tối đa 1 điểm)
1.0
1.0
Ấn tượng chung (tối đa 1 điểm)
1.0
1.0
Tổng

20
19.5

Nhóm trưởng: HS	Người đánh giá
(ký và ghi rõ họ tên)	(ký và ghi rõ họ tên)
Lê Thị Cẩm Nhung	GV 
PHIẾU ĐÁNG GIÁ KẾT QUẢ DỰ ÁN NHÓM HỌC SINH
Họ và tên người đánh giá: cô ..
Nhóm 3. Đóng vai: nhiếp ảnh gia, tổ chức 1 cuộc triển lãm ảnh Lớp 10C1. Trường THPT Nam Đàn 2
Mục đánh giá
Tiêu chí
Điểm tối đa
Kết quả
Quá	trình
Sự tham gia của các thành viên
0.5
0.5

Tên dự án: Nam Đàn – bảo tồn và phát huy văn hóa truyền thống Giáo viên hướng dẫn dự án: cô ..
hoạt động nhóm (điểm tối đa 3 điểm)
Sự lắng nghe của các thành viên
0.5
0.25
Sự phản hồi của các thành viên
0.5
0.5
Sắp xếp thời gian hợp lý
0.5
0.5
Sự phân công nhiệm vụ trong nhóm
0.5
0.5
Giải quyết xung đột trong nhóm
0.5
0.5
Quá trình thực hiện dự án (tối đa 3 điểm)
Chiến thuật thu thập thông tin
0.5
0.25
Tập trung vào nguồn thông tin chính
0.5
0.5
Lựa chọn, tổ chức thông tin
0.5
0.5
Liên kết thông tin
0.5
0.5
Cơ sở dữ liệu
0.5
0.5
Kết luận
0.5
0.5
Trình bày sản phẩm (tối đa 10 điểm)
Nội dung
2.0
2.0
Hình thức
2.0
1.5
Thuyết trình
2.0
2.0
Kỹ thuật
2.0
2.0
Khoa học
2.0
1.5
Sổ theo dõi dự án (tối đa 2 điểm)
Tổ chức dữ liệu
0.5
0.5
Nội dung
1.0
1.0
Hình thức
0.5
0.5
Tính sáng tạo của sản phẩm (tối đa 1 điểm)
1.0
1.0
Ấn tượng chung (tối đa 1 điểm)
1.0
1.0
Tổng

20
18.5
Nhóm trưởng: HS	Người đánh giá
(ký và ghi rõ họ tên)	(ký và ghi rõ họ tên)
Ngụy Hải Anh	GV 
PHIẾU ĐÁNG GIÁ KẾT QUẢ DỰ ÁN NHÓM HỌC SINH
Họ và tên người đánh giá: cô ..
Nhóm 4. Đóng vai: chuyên gia thiết kế poster Lớp 10C1. Trường THPT Nam Đàn 2
Mục đánh giá
Tiêu chí
Điểm tối đa
Kết quả
Quá trình
hoạt động nhóm (điểm tối đa 3 điểm)
Sự tham gia của các thành viên
0.5
0.5
Sự lắng nghe của các thành viên
0.5
0.25
Sự phản hồi của các thành viên
0.5
0.5
Sắp xếp thời gian hợp lý
0.5
0.5
Sự phân công nhiệm vụ trong nhóm
0.5
0.5
Giải quyết xung đột trong nhóm
0.5
0.5
Quá trình thực hiện dự án (tối đa 3 điểm)
Chiến thuật thu thập thông tin
0.5
0.25
Tập trung vào nguồn thông tin chính
0.5
0.25
Lựa chọn, tổ chức thông tin
0.5
0.5
Liên kết thông tin
0.5
0.5
Cơ sở dữ liệu
0.5
0.5
Kết luận
0.5
0.5
Trình bày sản phẩm (tối đa 10 điểm)
Nội dung
2.0
2.0
Hình thức
2.0
2.0
Thuyết trình
2.0
2.0
Kỹ thuật
2.0
1.5
Khoa học
2.0
2.0
Sổ	theo	dõi dự án (tối đa
Tổ chức dữ liệu
0.5
0.5
Nội dung
1.0
1.0

Tên dự án: Nam Đàn – bảo tồn và phát huy văn hóa truyền thống Giáo viên hướng dẫn dự án: cô 
2 điểm)
Hình thức
0.5
0.5
Tính sáng tạo của sản phẩm (tối đa 1 điểm)
1.0
1.0
Ấn tượng chung (tối đa 1 điểm)
1.0
1.0
Tổng

20
19

Nhóm trưởng: HS	Người đánh giá
(ký và ghi rõ họ tên)	(ký và ghi rõ họ tên
Trần thị Quyên	
SỞ GD & ĐT NGHỆ AN	CỘNG HÒA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM
TRƯỜNG THPT NAM ĐÀN 2	Độc lập – Tự do – Hạnh phúc
Nam Đàn, ngày 20 tháng 2 năm 2021
KẾ HOẠCH CUỘC THI
“TÌM HIỂU DI SẢN VĂN HÓA QUÊ HƯƠNG NAM ĐÀN” NĂM HỌC 2020 – 2021
Nội dung, mục đích:
Được sự cho phép của Chi Ủy, BGH Nhà trường, Nhóm Lịch sử tổ chức cuộc thi tìm hiểu di sản văn hóa trên quê hương Nam Đàn nhằm giúp học sinh có những hiểu biết cơ bản về các di sản của quê hương, từ đó có ý thức trong việc giữ gìn và phát huy các giá trị của di sản. Thông qua cuộc thi cũng góp phần phát triển năng lực cho HS
Hình thức tổ chức:
Ra câu hỏi và học sinh viết bài trả lời trên giấy A4 ( không được đánh máy hoặc photo), Ghi rõ Trường, Họ tên, Lớp, nội dung cuộc thi trên đầu bài thi. Các lớp nộp bài thi cần kẹp lại thành 1 tập và làm bìa, ghi rõ Trường, lớp, nội dung cuộc thi và số lượng bài thi.
Thành phần Ban tổ chức:
Ban Giám Hiệu
Đoàn thanh niên
Giáo viên nhóm Lịch sử
Thời gian thực hiện
Ngày/tháng
Nội dung công việc
Người thực hiện
25/2/2021
Ra câu hỏi và đáp án
Nhóm Lịch sử

26/2/2021
Phát câu hỏi và nêu thể lệ cuộc thi
Đoàn thanh niên, Nhóm Lịch sử

1/3/2021

Thu bài làm của các lớp
Đoàn thanh niên, Nhóm Lịch sử
2-5/3/2021
Chấm bài
Nhóm Lịch sử
6/3/2021
Tổng hợp kết quả
BGH, Nhóm Lịch sử

9/3/2021

Công bố và trao giải
BGH, Nhóm Lịch sử, Đoàn thanh niên

Cơ cấu giải thưởng
Giải cá nhân:
1 giải nhất: 100,000 đồng
1 giải nhì: 80,000 đồng
2 giải ba: Mỗi giải 50,000 đồng
2 giải khuyến khích: Mỗi giải 30,000 đồng
Giải tập thể:
1 giải nhất: 150,000 đồng
1 giải nhì: 100,000 đồng
2 giải ba: 80,000 đồng
2 giải khuyến khích: Mỗi giải 50,000 đồng
Đối tượng tham gia
Học sinh khối 10.
Nam Đàn, ngày 20 tháng 2 năm 2021
Hiệu Trưởng	Tổ trưởng	Người lập kế hoạch
	..	..
SỞ GD & ĐT NGHỆ AN	CỘNG HÒA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM
TRƯỜNG THPT NAM ĐÀN 2	Độc lập – Tự do – Hạnh phúc
TRÍCH BIÊN BẢN CHẤM THI
BÀI THI “TÌM HIỂU DI SẢN VĂN HÓA QUÊ HƯƠNG NAM ĐÀN” NĂM HỌC 2020 – 2021
Thời gian: 14h00 ngày 6 tháng 3 năm 2021
Địa điểm: Phòng Hội đồng trường THPT Nam Đàn 2
Chủ trì: Cô	– Phó Hiệu trưởng – Trưởng ban chấm thi
Thư kí: Cô	GV Lịch sử
NỘI DUNG
THÀNH PHẦN
Thành phần giám khảo: 03 người. Gồm:
cô	Giáo viên Lịch sử
Cô	Giáo viên Lịch sử
Thầy	Giáo viên Lịch sử
KẾT QUẢ HỌC SINH THAM GIA:
TT

Lớp
Sĩ số
Số HS
tham gia

Điểm

Nội dung

1

10C1

44

44

10
Tất cả học sinh trong lớp có đầu tư, chuẩn bị chu đáo. Bài thi làm theo từng quyển, có bìa đẹp, đầy đủ thông tin, có nhiều hình
ảnh minh họa đẹp
2
10C2
44
44
9.8
Tập bài nộp có bìa in đầy đủ nội dung. Có
3 bài làm riêng để chấm giải cá nhân.

3

10C3

44

44

9.6
Tập bài nộp có bìa in đầy đủ nội dung. Có 5 bài làm riêng để chấm giải cá nhân, 1
bài làm sơ sài

4

10C4

44

44

8.0
Tập bài nộp có bìa in đầy đủ nội dung. Có 3 bài làm riêng để chấm giải cá nhân, 9
bài làm sơ sài

5

10C5

44

44

9.8
Tập bài nộp có bìa in đầy đủ nội dung. Đa
số có chuẩn bị chu đáo, đầy đủ ý. Có 4 bài làm riêng để chấm giải cá nhân
6
10C6
44
44
9.9
Tập bài nộp có bìa in đẹp, nhiều bài chất






lượng, có đầu tư, 1 bài sơ sài.
7
10C7
44
44
9.7
Tập bài nộp có bìa in đầy đủ nội dung. Có
4 bài làm riêng để chấm giải cá nhân.

8

10C8

44

44

8.8
Tập bài nộp có bìa in đầy đủ nội dung. Có
2 bài làm riêng để chấm giải cá nhân, 5 bài làm sơ sài

9

10C9

43

43

9.4
Tập bài nộp có bìa in đầy đủ nội dung. Có
3 bài làm riêng để chấm giải cá nhân, 2 bài làm sơ sài.
10
10C10
44
44
9.5
Tập bài nộp có bìa in đầy đủ nội dung. Có
3 bài làm riêng để chấm giải cá nhân.

KẾT QUẢ CHẤM THI
+ Giải tập thể:
1 giải nhất: Lớp 10C6
1 giải nhì: Lớp 10C1
2 giải ba: Lớp 10C2, 10C5
2 giải khuyến khích: Lớp 10C3, Lớp 10C7
+ Giải cá nhân:
1 giải nhất: Lê Thị Yến Nhi: lớp 10C1
2 giải nhì: Vũ Thị Tâm. Lớp 10C2, Hoàng Thị Giang. Lớp 10C6
2 giải ba: Nguyễn Thị Hạnh. Lớp 10C6, Hà thị Lan Anh. Lớp 10C5
2 giải khuyến khích: Hồ Đức Thắng. Lớp 10C2, Phạm Thị Bảo Linh lớp 10C3
Hội đồng chấm thi kết thúc làm việc vào hồi 17h30 phút ngày 6 tháng 3 năm 2021
Các thành viên trong ban giám khảo thống nhất và kí tên
Các thành viên Ban giám khảo	Chủ trì
1..	..
2.
3..
Thư ký
Hình ảnh về bài thi Tìm hiểu Di sản văn hóa Nam Đàn
Bài thi của Học sinh: Lê Thị Yến Nhi. Lớp 10C1
Tài liệu học tập GV cung cấp cho HS trong hoạt động nhóm
KẾ HOẠCH GIÁO DỤC TRUYỀN THỐNG NHÀ TRƯỜNG CHO HỌC SINH KHỐI 10. NĂM HỌC 2020 - 2021
Thời gian: Từ 7h – 9h ngày 04/09/2020
Địa điểm : Tại trường THPT Nam Đàn 2
Thành phần:
+ Đại diện BGH nhà trường
+ BCH Đoàn trường
+ Nhóm Lịch sử
+ Toàn thể học sinh khối 10
+ GVCN khối 10
Phụ trách :
+ Cô	GV Lịch sử
+ Thầy	GV Lịch sử, đại diện BCH Đoàn trường.
Kế hoạch cụ thể :
+ 7h: Tập trung học sinh khối 10
+ Từ 7h15’ – 8h00’: Phổ biến, học tập lịch sử hình thành và phát triển của nhà trường.
+ Từ 8h00’ – 9h00’: Hướng dẫn học sinh tham quan phòng truyền thống theo nhóm:
Thời gian
Nhóm lớp
GV phụ trách
8h00’- 8h15’
10 C1, 10 C2, 10 C3

GV Lịch sử
8h15’ - 8h30’
10 C4, 10 C5, 10 C6
8h30’ – 8h45’
10 C7, 10 C8
8h45’ – 9h00’
10 C9, 10 C10

HIỆU TRƯỞNG
NHÓM TRƯỞNG
NGƯỜI LẬP KẾ HOẠCH

..

..

..