Sáng kiến kinh nghiệm Phát huy tính tích cực của học sinh thông qua hình thức lồng ghép các trò chơi trong dạy học Lịch sử lớp 11 ở trường THPT

h tựu văn hóa thời cận đại.
Các hình ảnh của trò chơi
HS 1: Nhà soạn nhạc thiên tài người Đức? à HS 2: Bét-tô-ven.
HS 1: Là nhà văn hóa cách mạng nổi tiếng người Trung Quốcà HS 2: Lỗ Tấn
HS 1: Là cha đẻ của tác phẩm Chiến tranh và hòa bìnhà HS 2: Lép-tôn-xtôi
HS 1: Tác giả của bức tranh “ Tháng ba” à HS 2: Lê-vi-tan
HS 1: Nhà văn hóa lớn của Ấn Độ, sáng tác thể hiện tinh thần yêu hòa bình, đất nướcà HS 2: Ta-go.
..
Bài Sơ kết lịch sử Việt Nam ( 1858 – 1918)
Hình ảnh minh họa về các vị anh hùng trong giai đoạn 1858 – 1918
HS 1: Người thanh niên ra đi tìm đường cứu nước ngày 5/6/1911 tại cảng Nhà Rồng?
à HS 2: Nguyễn Tất Thành.
HS 1: Người nổi tiếng với câu nói “ Bao giờ Tây nhổ hết cỏ nước Nam, mới hết người Nam đánh Tây” à HS 2: Nguyễn Trung Trực
HS 1: Người khởi xướng phong trào Đông Du à HS 2: Phan Bội Châu
HS 1: Khi Pháp đánh chiếm Bắc Kì lần hai, thành Hà Nội rơi vào tay giặc, ông đã tự vẫn để bảo toàn khí tiếtà HS 2: Hoàng Diệu
Trò chơi “ Mảnh ghép hoàn hảo”:
- Mục đích: Giúp học sinh củng cố bài học, ghi nhớ các nội dung quan trọng của bài đã được học trên lớp
Cách thức chơi: Giáo viên sẽ mời 10 học sinh lên tham gia trò chơi, mỗi học sinh sẽ nhận 1 mảnh giấy ghi nội dung. Sau đó giáo viên yêu cầu các học sinh lần lượt đọc nội dung của mảnh giấy mình đang cầm, sau khi các em đọc xong hết các nội dung nhiệm vụ của các em là tìm bạn nào có mảnh ghép phù hợp với nội dung mình đang cầm. Cặp nào ghép đúng và nhanh nhất sẽ thắng cuộc.
Yêu cầu: Giáo viên chuẩn bị các mẫu giấy ghi các cụm từ
Thời điểm áp dụng: áp dụng ở phần củng cố bài.
Đối tượng: tất cả học sinh trong lớp.
Hình thức: Hoạt động nhóm.
Kết quả khi áp dụng trò chơi:
Trước khi áp dụng
Sau khi áp dụng
- GV đặt câu hỏi liên quan đến nội dung bài để củng cố kiến thức cho các emà HS trả lời.
- Học sinh hăng hái hơn trong việc trả lời các câu hỏi của trò chơi để giành được chiến thắng
- Học sinh bị động tiếp thu kiến thức nên việc ghi nhớ sẽ khó khăn hơn.
Tiết học sinh động hơn.
Học sinh ghi nhớ kiến thức bài học lâu hơn.

- Thông qua trò chơi giúp các em đoàn kết hơn.

Ví dụ:
Bài 19. Nhân dân Việt Nam kháng chiến chống Pháp xâm lược ( từ 1858 đến trước năm 1873) tiết 1
Sáng 1/9/1858
Liên quân Pháp – TBN tấn công Đà Nẵng
Pháp tấn công thành Gia Định
17/2/1859
Pháp bị sa lầy ở Đà Nắng và Gia Định
Tình thế tiến thoái lưỡng nan
Nguyễn Trung Trực
Đánh chìm tàu Ét-phe-răng
5/6/1862
Kí hiệp ước Nhâm Tuất
Bảng nội dung các mảnh ghép Bài 10. Liên Xô xây dựng Chủ nghĩa xã hội ( 1921 – 1941)
3/1921
Chính sách kinh tế mới
Năm 1924
Ban hành đồng Rúp mới
12/1922
Thành lập Liên bang cộng hòa xã hội chủ nghĩa Xô Viết
Trưng thu lương thực thừa
Thay thế bằng thu thuế lương thực

Thương nghiệp và tiền tệ
Tư nhân được tự do buôn bán, trao đổi hàng hóa

Bảng nội dung các mảnh ghép
Hiệu quả đạt được:
Sau khi áp dụng các biện pháp trên ở một số lớp tôi nhận thấy học sinh học tập năng động hơn so với việc giảng dạy bằng phương pháp truyền thống, các em tích cực giải quyết vấn đề được giáo viên đặt ra và hứng thú hơn trong các tiết học.
Lợi ích thu được khi sáng kiến áp dụng: Sau khi áp dụng sáng kiến, kết quả thu được khi giáo viên cho học sinh hoàn thành phiếu học tập sau khi kết thúc bài học tại các lớp đang giảng dạy trong các năm học qua và kết quả thu được như sau:
Lớp
Sỉ số
Áp dụng sáng kiến
Chưa áp dụng sáng kiến
Tỉ lệ học sinh tích cực tham gia phát biểu xây dựng bài
Tỉ lệ học sinh nhớ khoảng
>= 60%
nội dung bài sau tiết dạy
Chất lượng bộ môn (TBM >= 5)
Ghi chú
11A3
33
x

60%
63,5%
97 %
Cả năm 2017- 2018
11A5
38

x
45%
52%
89.4%
Cả năm 2017 – 2018
11A6
34
x

68%
71%
100 %
Cả năm 2017 – 2018
11A2
44
x

67%
74 %
100 %
Học kỳ I 2019 – 2020
11A4
43

x
31%
59 %
95 %
Học kỳ I 2019 – 2020
11A6
45
x

67%
72%
98%
Học kỳ I 2019 – 2020
Bảng thống kê kết quả thu được sau khi áp dụng sáng kiến
Như vậy: bằng việc áp dụng sáng kiến ở các lớp dạy trong HKI, tôi nhận thấy có sự chênh lệch rõ rệt về kết quả giữa các lớp. Bằng chứng là kết quả học tập của lớp được áp dụng sáng kiến (11A3, 11A6, 11A2, 11A6 ) tốt hơn, nổi trội hơn so với lớp không áp dụng sáng kiến ( 11A5, 11A4 ).
Mức độ ảnh hưởng:
Khả năng áp dụng giải pháp: có thể áp dụng ở tất cả các lớp 11 của trường THPT Nguyễn Trung Trực và có thể mở rộng phạm vi áp dụng cho tất cả các học sinh lớp 11 của tất cả các trường THPT nói chung trên cả nước.
Kết luận
Nhà văn học viễn tưởng Rober A Heinlein đã nhận định: “ Một thế hệ ngoảnh mặt lại với lịch sử là một thế hệ không có quá khứ - và cũng không có tương lai”. Qua nhận định trên có thể thấy được tầm quan trọng của lịch sử đối với mỗi cá nhân cũng như với các quốc gia, dân tộc.
Nhằm nâng cao chất lượng giảng dạy môn lịch sử cũng như tạo hứng thú học tập cho học sinh, giúp các em ngày càng yêu thích môn học. Từ đó hình thành niềm đam mê với lịch sử cũng như phát huy lòng tự hào dân tộc, ý thức xây dựng và bảo vệ đất nước. Yêu cầu được đặt ra đối với những thầy cô đang giảng dạy lịch sử tại trường THPT là phải không ngừng học tập, trao dồi kinh nghiệm và đổi mới trong giảng dạy.
Xuất phát từ yêu cầu đó, việc lồng ghép các trò chơi vào tiết dạy lịch sử là hết sức cần thiết, điều này thể hiện sự sáng tạo của người dạy so với cách dạy truyền thống trước đây. Với hình thức này, học sinh từ trạng thái bị động tiếp thu kiến thức chuyển sang chủ động tìm hiểu kiến thức và tư duy giải quyết các vấn đề được đặt ra.
Hiệu quả đạt được khi áp dụng hình thức tổ chức trò chơi trong tiết dạy lịch sử đạt được khá cao, đa phần học sinh thích thú với các trò chơi giáo viên đưa ra. Kết quả thu được ở các lớp áp dụng phương pháp này cao hơn so với các lớp được dạy theo hình thức truyền thống. Tuy nhiên, việc áp dụng phương pháp này vào giảng dạy đòi hỏi người giáo viên phải hết sức kiên trì, nhẫn nại bởi dạy lịch sử theo hình thức mới không thể một sớm một chiều có thể thu được kết quả. Vấn đề này đòi hỏi cả một quá trình từ nghiên cứu đến áp dụng vào thực tiễn và điều chỉnh cho phù hợp để có thể phát huy hiệu quả cao nhất.
Phạm vi ảnh hưởng của hình thức này có thể áp dụng cho tất cả học sinh lớp 11 ở đơn vị nói riêng và học sinh đang học lớp 11 trên cả nước nói chung.
Trên đây là những kinh nghiệm được tôi đúc kết được trong quá trình giảng dạy.
Tôi cam đoan những nội dung báo cáo là đúng sự thật./.
Xác nhận của đơn vị áp dụng sáng kiến	Người viết sáng kiến
Châu Thị Thanh Trúc
Tuần: 8	Ngày soạn: 28/8/2019
Tiết: 8	Ngày dạy:14à19/10/2019
Lớp:11A2, A4,A6
Chương III. NHỮNG THÀNH TỰU VĂN HÓA THỜI CẬN ĐẠI Bài 7. NHỮNG THÀNH TỰU VĂN HÓA THỜI CẬN ĐẠI
MỤC TIÊU BÀI HỌC:
Kiến thức, kĩ năng, thái độ:
Giúp HS hiểu được:
Những thành tựu văn hóa và sự phát triển của văn học nghệ thuật từ thế kỉ XIX đến đầu thế kỉ XX.
Nắm được các trào lưu tư tưởng tiến bộ và sự ra đời, phát triển của chủ nghĩa xã hội khoa học trong thời kì cận đại.
Nhận thức vai trò, ý nghĩa của văn hóa nghệ thuật và các trào lưu tư tưởng tiến bộ đã mở đường cho sự phát triển của xã hội tạo nên bước ngoặt quan trọng của văn hóa nhân loại.
Vận dụng những kiến thức đã học về thành tựu văn hóa nghệ thuật và các trào lưu tư tưởng tiến bộ những giá trị trong bước phát triển đi lên của loài người.
Định hướng phát triển năng lực: năng lực tự học, hợp tác,quan sát, giao tiếp
Phương pháp dạy học: liên môn, tích hợp, hoạt động nhóm.
CHUẨN BỊ CỦA GIÁO VIÊN VÀ HỌC SINH:
Chuẩn bị của giáo viên:
Tranh ảnh minh họa về các nhân vật trong lĩnh vực văn học, âm nhạc, hội họa, các tác phẩm văn học gắn liền với tác giả.
Máy tính để ứng dụng CNTT.
Quà phát thưởng cho học sinh tham gia trò chơi.
Chuẩn bị của học sinh:
Sách giáo khoa, tập ghi bài, phiếu học tập.
CHUỖI CÁC HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC:
Hoạt động khởi động: Giáo viên kiểm tra nội dung bài cũ qua hình thức trò chơi “ Chọn đi chờ chi” ( 5 phút)
Trình bày hậu quả, tính chất của cuộc Chiến tranh thế giới thứ nhất? Vì sao gọi đây là cuộc chiến tranh thế giới?
Nguyên nhân nào dẫn đến sự bùng nổ của CTTG I? Theo em cuộc chiến tranh này mang tính chất gì?
Trình bày nguyên nhân, kết cục của CTTG I?
Chiến tranh thế giới thứ nhấ mang đến hậu quả gì? Vì sao gọi đây là cuộc chiến tranh đế quốc phi nghĩa?
Hoạt động hình thành kiến thức:
Bài học hôm nay sẽ giúp chúng ta tìm hiểu về những thành tựu văn hóa thời cận đại cũng như hiểu rõ hơn về ảnh hưởng của các trào lưu tư tưởng đối với sự phát triển của văn hóa, nghệ thuật thời gian này như thế nào?
Thời gian
ĐỔI MỚI
HOẠT ĐỘNG CỦA THẦY VÀ TRÒ
NỘI DUNG GHI
15
phút

Liên môn: văn học,
âm nhạc, hội họa, triết học.
GV: Văn hóa là gì?
Là những giá trị vật chất, tinh thần do con người sáng tạo ra trong lịch sử.
GV: Tại sao vào thời cận đại, nền văn hóa Châu Âu lại phát triển?
Sau cách mạng tư sản và cách mạng công nghiệp, kinh tế các nước có điều
kiện phát triển. Trong xã hội tồn tại các mối quan hệ cũ, mới phức tạp cùng với sự suy yếu, rệu rã của chế độ phong kiến. Đây là đề tài sống động cho các nhà văn, nhà thơ thời bấy giờ.
Hoạt động nhóm: Trình bày các thành tựu văn hóa thời bấy giờ?
N1: thành tự văn học. N2: Âm Nhạc
N3: Hội họa N4: Tư tưởng
à Hs thảo luận và trả lời. GV nhận xét, bổ sung và giới thiệu với HS những hình ảnh liên quan. ( GV có thể cho HS nghe 1 đoạn nhạc của Bet-to-ven ( bản giao hưởng số 3) hay Moda.
GV bổ sung:
Trào lưu triết học Ánh sáng ( đã học ở
lớp 10) phê phán giáo lí lạc hậu, lỗi thời và đề xuất tư tưởng tiến bộ. Lên án sự
thối nát của chế độ phong kiến và nhà thờ Ki-tô giáogdọn đường cho cách mạng tư sản Pháp bùng nổ.
GV kết hợp với tranh ảnh giới thiệu sơ lược về 3 nhà tư tưởng:
Mông-te-xki-ơ nhà văn và đại biểu triết học ánh sáng Pháp xuất thân gia đình quý tộc, bản thân làm thẩm phán ở tòa án Boocđô. Ông đã viết nhiều tác phẩm, một số tác phẩm chính là Những bức thư Ba Tư (1721), Tinh thần pháp luật (1748) chủ trương thiết lập chế độ quân chủ lập hiến.
Vônte (Voltaire) - nhà sĩ, thi sĩ, kịch sĩ, sử gia, triết gia và đại biểu xuất sắc của triết học ánh sáng Pháp. Năm 22 tuổi, vì sáng tác
1. Sự phát triển văn hóa trong buổi đầu thời cận đại ( giữa TK XVI – XVIII)
Chế độ phong kiến suy yếu.
Kinh tế các nước phát triển sau cách mạng tư sản và cách mạng kinh tế.
g Điều kiện thuận lợi để sáng tạo ra những thành tựu văn hóa.
¯ Thành tựu văn hóa:
Văn học: Xuất hiện những nhà văn, nhà thơ người Pháp như Cóoc Nây, La-phông-ten, Mô-li- e Nội dung mong muốn cuộc sống công bằng, tốt đẹp, tự do.
Âm nhạc: Những nhà soạn nhạc thiên tài Bét-tô-ven, Mô-da
Hội họa: Rem-bran nổi tiếng vẽ tranh chân dung và phong cảnh.
Tư tưởng: Trào lưu triết học Ánh sáng với Mông-te-xki-ơ, Vôn-te, Rút-xô.


Liên hệ kiến thức bài cũ (
lớp 10)




những bài thơ châm biếm có tính chất chống

2. Những thành tựu văn học nghệ thuật từ đầu TK XIX đến đầu TK XX.
¯ Bối cảnh lịch sử:
CNTB chuyển sang giai đoạn CNĐQ, giai cấp tư sản nắm quyền thống trị đã mở rộng xâm lược thuộc địa làm cho đời sống nhân dân khốn khổ. g Đề tài để các nhà nghệ thuật phản ánh trong tác phẩm.
¯ Thành tựu trên các lĩnh vực văn học nghệ thuật:
- Văn học phương Tây:
+ Víc-to-huy-gô (1802 – 1885) “ Người khốn khổ”.
+ Lép-tôn-xtôi ( 1828 – 1910) “ Chiến tranh và hòa bình”, “ Phục sinh”
+ Mác – Tuên ( 1835 – 1910) “
Những cuộc phiêu lưu của Tôm Xoay-ơ”, “ Những người I-nô- xăng đi du lịch”
- Văn học phương Đông:
+ Ta-go (Ấn Độ) “ Thơ Dâng”.


lại vị Nhiếp chính của triều đình, ông bị tống


giam vào ngục Baxti, sau bị trục xuất khỏi


nước Pháp, sang sống ở nước Anh 4 năm.


Khi trở về Pháp, Vônte đã cho xuất bản tập


Những bức thư triết học nổi tiếng (1734).


Trong cuốn cách này, Vônte đả kích sự


chuyên quyền của giáo hội, chính sách ngu


dân và những tục lệ phong kiến lạc hậu của


nước Pháp. Cuốn sách bị giáo hội thiêu hủy


và tác giả phải trốn ra nước ngoài để khỏi bị


đàn áp.


- Rút-xô mẹ mất sớm, sống với cha là thợ


đồng hồ. Thuở nhỏ, không được học hành


chu đáo. Năm 1728, bỏ Giơnevơ ra đi tìm


cuộc sống tự do, lang thang nhiều nơi, kiếm


sống bằng nhiều nghề. Tác phẩm “Khế ước


xã hội” (1762) đã làm cho Ruxô có vai trò


quan trọng trong triết học chính trị.


g Làm cho quần chúng thức tỉnh, khai


thông tư tưởng, chống lại Giáo hội.
15
phút

GV: Từ đầu TK XIX đến đầu TK XX ở Châu Âu có điểm gì đáng lưu ý?
Do ảnh hưởng của CMTS Pháp, nhiều


cuộc CMTS nổ ra ở Châu Âu, giai cấp


TS lên nắm quyền, tiến hành xâm lược để


mở rộng lãnh thổ. Về cơ bản, CNTB đã


giành thắng lợi trên phạm vi toàn TG.


Bản chất của CNTB là bóc lộtg đời sống

Liên môn văn học,kiến trúc, hội họa, âm nhạc.
người dân khốn khổ. Đây là nền tảng cho các nhà nghệ thuật phản ánh trong thơ,văn.
GV: Hãy trình bày một số thành tựu trong lĩnh vực nghệ thuật?
GV bổ sung và giới thiệu hình ảnh có liên quan đến các tác phẩm.


- Người khốn khổ được xuất bản năm


1862, nội dung kể về cuộc sống của


người dân Pháp TK 19. Nhưng chủ yếu


là nói về cuộc đời của nhân vật Giăng-


van-giăng với nhiều nỗi khốn khổ,phải


ngồi tù vì tội ăn cắp thức ăn cho gia


đình


- Chiến tranh và hòa bình đề cập tới một


giai đoạn của Lịch Sử của nước Nga vào


thời gian trước và sau cuộc xâm lăng của



Napoléon Bonaparte.
- Những cuộc phiêu lưu của Tôm-xoay-ơ kể về cuộc phiêu lưu của chú bé Tom cùng hai người bạn là Finn và Becky
- AQ chính truyện A.Q của Lỗ Tấn là một trong những kiệt tác của văn học hiện đại Trung Quốc, vẽ lên bức tranh sinh động về nông thôn Trung Quốc nửa phong kiến, nửa thuộc địa.Bối cảnh lịch sử của câu chuyện là thời kỳ trước sau cách mạng Tân Hợi (1911) với những thế lực phong kiến hiện vào các tên địa chủ.
GV giới thiệu hình ảnh về kiến trúc, hội họa và clip minh họa về vở ba lê Hồ thiên nga.
+ Lỗ Tấn ( 1881 – 1936) “ Nhật kí người điên”, “ AQ chính truyện”
+ Hô-xê-ri-đan ( Philipin) “ Đừng đụng vào tôi”.
g Phản ánh hiện thực xã hội, mong muốn một xã hội tốt đẹp hơn.
- Nghệ thuật:
+ Kiến trúc: Cung điện Véc-xai (1708), bảo tàng Lurve ở Pháp, Lâu đài Schoe-brun ở Áo.
+ Hội họa: họa sĩ danh tiếng như Van-gốc ( Hà Lan), Phu-gi-ta ( Nhật Bản), Lê-vi-ta (Nga)
+ Âm nhạc: Trai-cốp-ki (1840 – 1893) – “Hồ thiên nga”, “Người đẹp ngủ trong rừng”
3. Trào lưu tư tưởng tiến bộ và sự ra đời phát triển của CNXHKH từ giữa TK XIX đến đầu TK XX.
(Hướng dẫn HS đọc thêm)

Luyện tập ở lớp ( 7 phút)
GV cho học sinh củng cố nội dung bài bằng trò chơi “ Người ấy là ai”
Các hình ảnh của trò chơi
HS 1: Nhà soạn nhạc thiên tài người Áo? à HS 2: Mô-da.
HS 1: Là nhà văn hóa cách mạng nổi tiếng người Trung Quốcà HS 2: Lỗ Tấn
HS 1: Người nổi tiếng với các tác phẩm truyện ngụ ngôn à HS 2: La-phông-ten
HS 1: Tác giả của bức tranh “ Tháng ba” à HS 2: Lê-vi-tan
Bài tập vận dụng ( 1phút)
Tại sao những nhà triết học Ánh sáng thế kỉ XVII – XVIII được xem là những người đi trước, dọn đường cho cách mạng Pháp 1789 thắng lợi? ( học sinh giải quyết câu hỏi ở nhà, tiết học sau học sinh trình bày, giáo viên nhận xét).
Tìm tòi, mở rộng ( 2 phút)
Học bài.
Chuẩn bị các nội dung của bài số 8 theo mẫu sau:
CÁC CUỘC CMTS THỜI CẬN ĐẠI
Tên Cách mạng
Thời gian
Nguyên nhân bùng nổ
Kết quả
Tính chất






* Rút kinh nghiệm tiết dạy:
..