Sáng kiến kinh nghiệm Rèn luyện kĩ năng ôn luyện, làm bài thi trắc nghiệm khách quan môn Lịch sử kỳ thi THPT Quốc gia năm 2017

hải tìm được từ “chìa khóa” của câu hỏi ( hay còn gọi là “từ khóa”). 
Đây chính là mấu chốt để giải quyết vấn đề. Khi đọc xong câu hỏi, điều đầu tiên là thí sinh phải tìm được “từ khóa” nằm ở đâu sau đó dùng bút chì khoanh tròn “ từ khóa”, từ đó giúp thí sinh định hướng được rằng câu hỏi liên quan đến vấn đề gì và đáp án sẽ gắn liền với “ từ khóa” ấy. Đó được xem là cách để thí sinh giải quyết nhanh nhất câu hỏi và tránh bị lạc đề hay nhầm dữ liệu đáp án.
Ví dụ: Sau cách mạng tháng Tám, để giải quyết căn bản nạn đói, Chủ Tịch Hồ Chí Minh kêu gọi
 tăng gia sản xuất.
Phát động phong trào nhường cơm sẻ áo.
Nghiêm trị những người đầu cơ tích trữ.
Quyên góp, điều hòa thóc gạo giữa các địa phương.
Đáp án đúng: A. (trang 124, sách giáo khoa Lịch Sử 12- cơ bản)
Cụm từ “ chìa khóa” trong câu hỏi này là “ giải quyết căn bản nạn đói”.
 Ba là, biết tính toán trả lời câu hỏi vừa nhanh và chắc chắn hơn.
Thời gian làm bài thi trắc nghiệm 50 phút với 40 câu hỏi nên cần tính toán khả năng từ “ chậm và chắc” sang “nhanh và chắc”. Đây được xem như là “ Mẹo” trong khi làm bài thi.
Ví dụ: Cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp(1945-1954) giành thắng lợi do nhiều nguyên nhân, trong đó nguyên nhân chủ yếu là 
có sự lãnh đạo sáng suốt của Đảng, đứng đầu là Chủ tịch Hồ Chí Minh, với đường lối kháng chiến đúng đắn, sáng tạo.
toàn dân, toàn quân đoàn kết, dũng cảm trong chiến đấu, cần cù trong lao động sản xuất
xây dựng được hệ thống chính quyền dân chủ nhân dân, mặt trận dân tộc thống nhất, lực lượng vũ trang và hậu phương vững mạnh
tinh thần đoàn kết chiến đấu giữa nhân dân ba nước Đông Dương, sự đồng tình ủng hộ của các nước XHCN, nhân dân Pháp và loài người tiến bộ,
Đáp án đúng: A. (trang 155, sách giáo khoa Lịch Sử 12- cơ bản)
Lưu ý: Từ năm 1930 đến nay, bất kì câu hỏi nào khẳng định những thắng lợi to lớn, mang tính bước ngoặt của nhân dân Việt Nam trong thời kì đấu tranh giành độc lập, xây dựng và phát triển đất nước, bảo vệ độc lập dân tộc thì các em đều chọn nhanh đáp án là sự lãnh đạo của Đảng. 
 Hoặc từ đầu những năm 70 của thế kỉ XX đến nay, yếu tố cơ bản nào đã đưa nền kinh tế của hầu hết các quốc gia trên thế giới phát triển? Các em hãy chọn đáp án là do các quốc gia đã áp dụng thành tựu của khoa học – kĩ thuật. 
 Bốn là, dùng phương pháp loại trừ.
Nếu thí sinh không nhớ chính xác đáp án một số câu hỏi để trả lời thì không nên đoán mò hoặc làm theo kiểu” phủ xanh đất trống đồi trọc” một cách may rủi mà thí sinh cần dung phương pháp loại trừ. Đưa ra phương pháp này tôi sẽ dẫn giải cụ thể như sau: 
 Mỗi câu hỏi thường có 04 đáp án, các đáp án cũng thường không khác nhau nhiều lắm về nội dung, tuy nhiên vẫn có cơ sở để bạn dùng phương án loại trừ bằng “ mẹo” cộng thêm chút may mắn. Hơn nữa, thay vì đi tìm đáp án đúng, các em hãy thử tìm phương án sai cũng là một cách hay và loại trừ càng nhiều phương án càng tốt. Cuối cùng khi các em không còn cơ sở để loại trừ nữa thì nên dùng cách phỏng đoán để nhận thấy phương án nào khả thi hơn thì tô đáp án vào phiếu trả lời và đó là kĩ năng cuối cùng của các em.
Ví dụ 1: Từ những năm 70 trở đi, để phát triển đất nước, Nhật Bản rất coi trọng phát triển trên lĩnh vực nào?
Công nghiệp nặng và nông nghiệp. B. Thương nghiệp và dịch vụ.
Giáo dục và khoa học kĩ thuật. D. Quân sự và đối ngoại.
Đáp án đúng: C. ( nguồn: Internet)
Giải thích như sau : 
- Đối với Nhật Bản, là quốc gia có địa hình, đất đai không thuận lợi cho sản xuất nông nghiệp và tài nguyên thiên nhiên rất nghèo nàn nên các em loại đi phương án A.
- Chi phí cho quốc phòng rất thấp và đây không phải là thế mạnh để phát triển đất nước Nhật ( loại đáp án D)
- Như vậy còn lại đáp án B và C, Trong khi đó đối với Nhật Bản con người được coi là vốn quý nhất, là nhân tố quyết định hàng đầu. và cũng từ đầu những năm 70 của thế kỉ XX đến nay với sự bùng nổ như vũ bão của khoa học- kĩ thuật đã tác động đến toàn cầu và nước Nhật. Vậy các em sẽ chọn đáp án đúng là C.
Ví dụ 2: 
“ Cuộc cách mạng màu sắc tư sản vào cuối thế kỉ XIX đã đưa quốc gia nào phát triển thành một nước đế quốc trong thế kỉ XX?
Thái Lan. B. Ấn Độ.
Trung Quốc. D. Nhật Bản.
Đáp án đúng: D.(Đề thi đánh giá năng lực của Đại Học Quốc Gia Hà Nội. 2017)
- Ở đây đáp án chắc chắn bị loại là B và C vì Ấn Độ và Trung Quốc đều trở thành thuộc địa của các nước tư bản phương Tây. 
- Chỉ còn Thái Lan và Nhật Bản đều tiến hành cải cách, duy tân thành công. Cả hai cuộc cải cách, duy tân này đều mang màu sắc của cách mạng tư sản nhưng nước trở thành đế quốc trong thế kỉ XX là Nhật Bản.
 Năm là, tự đưa ra câu trả lời trước khi đọc đáp án của đề thi. 
Việc áp dụng phương thức tự đưa ra câu trả lời trước khi đọc đáp án của đề thi khi mà đáp án thường “ na ná” giống nhau dễ bị rối( tức là nhiều phương án nhiễu), khó phân biệt, khó tìm ra đáp án đúng nhất. Sau khi đọc xong câu hỏi thí sinh tự trả lời rồi đọc tiếp phần đáp án xem có phương án nào giống với câu trả lời của mình đưa ra hay không. Chớ vội đọc ngay đáp án vì như thế rất dễ bị phân tán nếu như kiến thức mình không thật sự chắc chắn.
Ví dụ: Lí luận nào sau đây đã được cán bộ của Hội Việt Nam Cách mạng Thanh niên truyền bá vào Việt Nam?
Lí luận đấu tranh giai cấp . B. Lí luận cách mạng vô sản.
Lí luận giải phóng dân tộc. D. Lí luận Mác – Lê Nin.
Đáp án đúng: C
Giải thích: Lí luận mà hội Việt Nam Cách mạng Thanh niên truyền bá vào Việt Nam phải đáp ứng được nhiệm vụ của một dân tộc thuộc địa, Đó là giải phóng dân tộc, giải phóng giai cấp trong đó nhiệm vụ giải phóng dân tộc phải được đặt lên hàng đầu.
 Sáu là, phân bố thời gian và nhớ không được bỏ trống câu nào.
Các em cần đọc qua một lượt tất cả các câu hỏi xem những câu nào mình chắc chắn đáp án đúng rồi thì nên khoanh ngay đáp án vào phiếu trả lời. Sau khi làm hết những câu “ trúng tủ” của mình, thí sinh chọn những câu hỏi đơn giản làm trước vì bài thi trắc nghiệm các câu hỏi đều có thang điểm như nhau chứ không giống như bài thi tự luận. Chính vì vậy câu hỏi khó hay dễ cũng đều có chung phổ điểm, nên bạn hãy làm câu dễ trước để đảm bảo đạt tối đa điểm. Chú ý phân bố thời gian để không bị bỏ sót câu nào, nếu không biết đáp án thì hãy sử sụng tất cả các phương pháp mà tôi đã lưu ý ở trên và một phần may mắn cũng được. Điều cần là không được để trống đáp án, đó cũng là một cơ hội dành cho bạn.
 Bảy là, trong cấu trúc đề thi THPT Quốc gia năm 2017, HS cần phân biệt một số dạng câu hỏi thường gặp để trên cơ sở đó có các phương án trả lời cho từng dạng câu hỏi trắc ngiệm khách quan: 
- Dạng câu hỏi yêu cầu thí sinh lựa chọn phương án trả lời đúng.
Ví dụ: Hội nghị Ianta ( Liên Xô) diễn ra khi cuộc chiến tranh thế giới thứ hai
bùng nổ và ngày càng lan rộng.
đang diễn ra vô cùng ác liệt.
bước vào giai đoạn kết thúc.
đã kết thúc hoàn toàn.
Đáp án đúng: C. (trang 4, sách giáo khoa Lịch Sử 12- cơ bản)
Đây là dạng câu hỏi ở mức độ nhận biết nên yêu cầu thí sinh chọn đáp án đúng .
-Dạng câu hỏi yêu cầu thí sinh lựa chọn phương án trả lời đúng nhất ( còn gọi là câu hỏi nhiều lựa chọn, yêu cầu thí sinh chọn câu trả lời đúng nhất).
Ví dụ: Ý nghĩa quan trọng nhất của việc hoành thành thống nhất đất nước về mặt Nhà Nước là
tạo điều kiện đưa Miền Nam đi lên chủ nghĩa xã hội.
góp phàn nâng cao vị thế của Việt Nam trên trường quốc tế.
cơ sở để Việt Nam mở rộng quan hệ với các nước trên thế giới.
tạo điều kiện chính trị cơ bản để phát huy sức mạnh toàn diện của đất nước.
 Đáp án đúng : D. (Hướng dẫn ôn tập TN Lịch Sử 12. NXB Đại Học Thái Nguyên).
-Dạng câu hỏi yêu cầu thí sinh hoàn thành bằng hình thức điền khuyết. 
Ví dụ : Ý nào đúng để hoàn thiện dữ liệu sau:
Bộ máy tổ chức của Liên Hợp quốc gồm sáu cơ quan chính, trong đó.là cơ quan giữ vai trò trọn yếu để duy tri hòa bình và an ninh thế giới. .là cơ quan hành chính, đứng đầu là.với nhiệm kì 5 năm. Trụ sở của Liên Hợp Quốc đóng tại
Hội đồng Quản thácBan Thư kí Tổng thư kíNiu Ooc(Mĩ).
Hội đồng Bảo anBan Thư kí Tổng thư kíVécxai(Pháp)
Đại hội đồng Ban Thư kí Tổng thư kíNiu Ooc(Mĩ).
Hội đồng Bảo anBan Thư kí Tổng thư kíNiu Ooc(Mĩ).
Đáp án đúng: D. (Bộ đề TN Luyện thi THPT QG Năm 2017- KHXH. NXB Giáo Dục Việt Nam. Tập 1).
- Dạng câu hỏi yêu cầu thí sinh phải kết nối hoặc sắp xếp đúng tứ tự logic của các sự kiện, hiện tượng lịch sử. theo cách: Sự kiện nào có trước, có sau? sự kiện nào quyết định sự kiện nào? Sự kiện nào là là nghuyên nhân, sự kiện nào là hệ quả,
Ví dụ : Sắp xếp các sự kiện dưới đâytheo trình tự thời gian:
Mặt trận Việt Minh được thành lập.
Sự ra đời của khu giải phóng Việt Bắc.
Hội nghị Quân sự cách mạng Bắc Kì được triệu tập.
(1), (3), (2). B. (3), (1), (2).
(2), (3), (1). D. (1), (2), (3).
Đáp án đúng: A. (trang 109, 113,114 sgk Lịch Sử 12- cơ bản).
-Dạng câu hỏi yêu cầu thí sinh đọc hiểu một đoạn văn bản.
Ví dụ: “ Chiến dịch này là một chiến dịch lịch sử của quân đội ta, ta đánh thắng chiến dịch này có ý nghĩa quân sự và ý nghĩa chính trị quan trọng” là nhận định của Trung ương Đảng và Chủ tịch Hồ Chí Minh về chiến dịch nào trong cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp của nhân dân Việt Nam?
Việt Bắc thu-đông năm 1947. B. Biên giới thu-đông năm 1950.
C . Trung Lào năm 1953. D. Điện Biên Phủ năm 1954.
Đáp án đúng: D
-Dạng câu hỏi yêu cầu thí sinh phải lựa chọn ý phủ định khi câu hỏi cố tình sai buộc thí sinh nêu quan điểm khoa học trước câu hỏi như vậy (câu phủ định)
Ví dụ: Trong đông – xuân 1953-1954, thực dân Pháp không phải tăng cường quân cơ động chiến lược cho 
Điện Biên Phủ. B. Hòa Bình.
C.Xê nô. D. Plâyku.
Đáp án đúng: B. ( Đề thi thử THPT QG lần 3 năm 2017 của Bộ GD&ĐT). 
2.4. Hiệu quả của các giải pháp đã sử dụng đối với hoạt động giáo dục, với bản thân, đồng nghiệp và nhà trường.
 Tôi đã sử dụng đề tài nghiên cứu này vào quá trình dạy học và đã đạy được những kết quả định tính, cụ thể như sau:
+ Các GV được phỏng vấn, GV dạy thực nhiệm đều có ý kiến rằng: Việc rèn luyện cho các em HS những kĩ năng để ôn luyện và làm bài trắc nghiệm khách quan môn Lịch sử trong quá trình học tập là rất cần thiết. Đó là hai vấn đề lớn mà không chỉ đối với thầy trò môn Lịch Sử chúng tôi quan tâm mà là nỗi trăn trở đối với tất cả các em học sinh lớp 12 khi chuẩn bị bước vào kì thi THPT Quốc gia năm 2016-2017. Các giải pháp, ví dụ đưa ra phù hợp phản ánh đúng thực tế dạy – học và sự chỉ đạo của Bộ GD & ĐT, các cấp ngành chỉ đạo. Các biện pháp khả thi và hoàn toàn có thể áp dụng được.
+ Nhiều HS không còn có tâm lí ngại hoặc sợ học môn Lịch sử.
+ HS chủ động, tích cực và hứng thú trong mỗi tiết học, làm bài tập và kiểm tra đánh giá thường xuyên, định kì trên lớp. 
+ Đặc biệt, các em đã vận dụng các kĩ năng được hướng dẫn, rèn luyện để thực nghiệm trong quá trình học tập của mình.
 Trong học kì hai của năm học 2016-2017 tôi đã thực nghiệm bằng đánh giá hiệu quả của đề tài tại các lớp 12C5, 12C6, 12C7 Trường THPT Yên Định II, kết hiệu quả học tập môn Lịch Sử là khá rõ nét( đánh giá qua quá trình trực tiếp giảng dạy). Cụ thể tôi tiến hành thực nghiệm đối chứng ở các lớp này vào học kì II của năm học 2016-2017, còn học kì I chưa thực hiện. Sauk khi tiến hành đối chứng và thu được kết quả giữa hai học kì của các lớp như sau: 
 Kết quả học kì I:
Lớp
Sĩ số
Giỏi
Khá
Trung bình
Yếu
SL
%
SL
%
SL
%
SL
%
12C5
46
15
32,6
24
52,2
7
15,2
0
0
12C6
42
1
2,4
18
42,9
23
54,7
0
0
12C7
44
1
2,3
22
50,0
21
47,7
0
0
 Kết quả học kì II:
Lớp
Sĩ số
Giỏi
Khá
Trung bình
Yếu
SL
%
SL
%
SL
%
SL
%
12C5
46
20
43,5
24
52,2
2
4,3
0
0
12C6
42
3
7,1
21
50,0
18
42,9
0
0
12C7
44
3
6,8
24
54,2
17
38,6
0
0
Quá trình thực nghiệm với những kết quả trên đây bước đầu có thể thấy hiệu quả thiết thực của việc vận dụng đề tài vào thực tiễn dạy học. Những lí luận và giải pháp mà đề tài nêu ra mang tính khả thi và có thể áp dụng trong dạy học môn Lịch Sử lớp 12. 
 	Thông qua chuyên đề này, bản thân tôi và nhóm có cơ hội chia sẻ, học tập lẫn nhau về phương pháp, trau dồi kiến thức, kĩ năng dạy học, kiểm tra đánh giá theo hình thức trắc nghiệm khách quan để góp phần hoàn thiện bản thân và nâng cao chất lượng giáo dục.Góp phần thực hiện đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo. Là quá trình tự làm mới mình, bộ mặt nhà trường và địa phương từ đó đáp ứng những đòi hỏi, nhu cầu cấp thiết về sự phát triển của xã hội.
3. KẾT LUẬN, KIẾN NGHỊ. 
- Kết luận.
Thông qua thực hiện chuyên đề, bản thân tôi đã rút ra được những bài học kinh nghiệm khá bổ ích, đó là kinh nghiệm thực tế về kĩ năng tổ chức và hướng dẫn HS tự lĩnh hội tri thức. Sau đó được kiểm nghiệm lại hoàn chỉnh và áp dụng rộng rãi hơn trong dạy-học ở những năm tiếp theo tại trường THPT Yên Định 2. Tôi mong rằng sáng kiến kinh nghiệm của tôi sẽ được bản thân, đồng nghiệp hoàn thiện và phát triển hơn nữa. Vận dụng một cách sáng tạo vào giảng dạy đối với khối 12 toàn trường và đạt kết quả cao.
- Kiến nghị.
Do nhà trường đóng trên địa bàn xa với trung tâm của tỉnh, phần lớn nhân dân trong vùng chủ yếu làm nghề nông nên gặp rất nhiều khó khăn, tác động trực tiếp đến giáo viên, nhà trường. Vậy để có thể mở rộng, phát triển hơn nữa sáng kiến kinh nghiệm của tôi, bản thân tôi có một vài kiến nghị sau:
+ Đề nghị sở Giáo Dục và Đào Tạo, các cơ quan, ban ngành quản lý, nhà trường quan tâm, đầu tư và giúp đỡ về vật chất, trang thiết bị, khoa học kĩ thuật hiện đại(các loại tài liệu, tư liệu, băng đĩa, hệ thống máy chiếu tranh ảnh, lược đồ,) để tôi và các đồng nghiệp tiếp tục hoàn thiện, phát triển và áp dụng sáng kiến kinh nghiệm của bản thân vào thực tiễn dạy-học.
+ Quan tâm, hỗ trợ về đời sống vật chất và tinh thần cho đội ngũ cán bộ - nhân viên, nhà giáo của trường THPT Yên Định 2 nói riêng và ngành giáo dục nói chung là động lực to lớn cho đội ngũ nhà giáo chúng tôi phát huy năng lực bản thân để tiếp tục thực hiện đổi mới dạy học, góp phần nâng cao chất lượng giáo dục.
+ Nhà trường và các đồng nghiệp hãy vượt qua những khó khăn trước mắt, giúp đỡ lẫn nhau, cố gắng nỗ lực hơn nữa để tiếp tục hưởng ứng chiến lược đổi mới căn bản, toàn diện GD & ĐT.
XÁC NHẬN CỦA THỦ TRƯỞNG ĐƠN VỊ
Thanh Hóa, ngày 16 tháng 5 năm 2017.
 Tôi xin cam đoan đây là sáng kiến kinh nghiệm do mình viết, không sao chép nội dung của người khác. 
 Tác giả
 Trịnh Thị Loan

TÀI LIỆU THAM KHẢO
1. Sách giáo khoa Lịch sử 12; Sách giáo viên lịch sử 12. NXB Giáo Dục.
2. Bộ đề trắc nghiệm luyện thi THPT Quốc gia năm 2017. Khoa KHXH. Nhà xuất bản Giáo Dục(Tập 1), năm 2017.
3. Hướng dẫn ôn tập trắc nghiệm Lịch Sử 12. Nhà xuất bản Đại Học Thái Nguyên năm 2017. Đại học Quốc Gia Hà Nội năm 2017.
4. Cuốn Dạy và Học tích cực – Một số phương pháp và kĩ thuật dạy học. Nhà xuất bản Đại học Sư Phạm.
5. Nhiệm vụ, mục tiêu và nghị quyết năm học 2016-2017 của trường THPT Yên Định 2.
6. Nghị quyết Trung Ương 4 khóa VII(1-1993) và nghị quyết Trung Ương II khóa VIII(12-1996).
7. Luật Giáo Dục 2005.
8. Vấn đề đổi mới phương pháp dạy học được pháp chế hóa trong chương II điều 28.2 của Luật Giáo Dục ( Sửa đổi và bổ sung năm 2010).
9. Các nguồn thông tin khác(nguồn Internet). 
10. Đề thi thử THPT Quốc Gia lần 3 của Bộ GD&ĐT năm 2017.
11. Đề thi đánh giá năng lực của Đại học Quốc Gia Hà Nội năm 2017.