Sáng kiến kinh nghiệm Sử dụng Âm nhạc trong dạy học môn Lịch sử lớp 12, phần Lịch sử Việt Nam (1919 - 1954) tại trường THPT Lý Tự Trọng

 thà chết chớ lui .Cờ bay phất phới ngời màu Lạc Hồng .Kèn reo vang tiếng gọi dòng Lạc Hồng Cùng ... Ra đi ra đi theo hồn sông núi .Thù bao năm xưa có bao giờ nguôi
Bài17: Nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa sau ngày 2/9/1945 đến trước ngày 19/12/1946 ,SGK trang 125tiết 2,1.III.Kháng chiến chống thực dân Pháp trở lại xâm lược ở Nam Bộ. Khi giảng phần này tôi thường lồng sự kiện 23/10/1945 Nha Trang kháng chiến, đoàn quân “Nam tiến” vào Nam chiến đấu,kết hợp hình ảnh tôi mở đoạn nhạc này
Mở đoạn bài hát “Lá xanh” của Hoàng Việt
Đi đầu quân ! Đi trong mùa xuân mới gió lá reo gió lá reo.Kìa bảng treo cùng trong làng.Đi đầu quân . Đi đầu quân.Tất cả cho tiền tuyến mau lên đi.Hỡi các anh .Lá còn xanh như bao anh còn trẻ.Sức oai hùng đang căng trong toàn thân.Ngó lên cây màu lá tươi đầy trời xanh.Anh trai làng vấn vương gia đình làm chi.Ra tuyền tuyến thi tài cùng nhau giết Tây.Em chờ anh với bao chiến công lẫy lừng
Bài 18: Những năm đầu toàn quốc chống thực dân Pháp (1946-1950,SGK trang 133,mục 2.IV Chiến dịch Biên giới thu –đông 1950, khi giảng phần này, với hoàn cảnh mới những khó khăn, Đảng và Chính phủ chủ trương mở chiến dịch Biên giới. Cuộc kháng chiến toàn dân, thanh niên trai làng ra chiến trận
Mở đoạn bài hát “Giải phóng Điện Biên” của Đỗ Nhuận
Giải phóng Điện Biên bộ đội ta tiến quân trở về giữa mùa này hoa nở miền Tây Bắc tưng bừng vui
Bản mường xưa nương lúa mới trồng kìa đàn em bé giữa đồng nắm tay xòe hoa Dọc đường chiến thắng ta tiến về đoàn dân công tiền tuyến vẫy chào pháo binh vượt qua
Súng đại bác quấn lá ngụy trang từng đàn bươm bướm trắng rỡn lá ngụy trang Xiết bao sướng vui từ ngày lên Tây Bắc đồng bào nao nức mong đón ta trở về Giờ chiến thắng ta đã về vui mừng đón chúng ta tiến về Núi sông bừng lên
Đất nước ta sáng ngời cánh đồng Điện Biên cờ chiến thắng tưng bừng trên
Bài 20: Cuộc kháng chiếntoàn quốc chống Pháp kết thúc(1953-1954) tiết ,SGK trang 149-150 ,mục 2.II. Chiến dịch Điện Biên Phủ. Tôi sử dụng đoạn nhạc này để HS hứng khởi tìm hiểu diễn biến chiến dịch....
Những tiết học có kết hợp âm nhạc thật sự có sức lôi cuốn, thu hút học sinh. Qua tiết học, học sinh có cơ hội hiểu rõ hơn giá trị âm nhạc đối với lịch sử dân tộc, học sinh được hát hoặc nghe hát về những bài hát cách mạng làm cho không khí lớp học sôi động, giúp học sinh hiểu lịch sử qua âm nhạc một cách nhẹ nhàng và sảng khoái tinh thần. Tử đó góp phần cải thiện được thái độ học tập môn lịch sử của học sinh và có hiệu quả ngoài mong muốn, định hướng sở trường thưởng thức âm nhạc truyền thống...
Hiệu quả thực nghiệm:
“Sử dụng âm nhạc trong giờ học lịch sử” đã được thực hiện ở lớp 12A5 trường THPT Lý Tự Trọng ở nội dung một số bài trong chương I, II, III của lịch sử Việt Nam(1919- 1954). Kết quả ứng dụng sáng kiến kinh nghiệm được thể hiện như sau:
Bài kiểm tra trước tác động là bài kiểm tra 1 tiết môn lịch sử của học kỳ I năm học 2013- 2014 do giáo viên giảng dạy bộ môn lịch sử của hai lớp 12A5 và 12A6 ra đề và trực tiếp chấm với kết quả( phụ lục).
Bài kiểm tra sau tác động là bài kiểm tra học kỳ I môn lịch sử năm học 2013- 2014 đề chung cho toàn khối 12 do trường THPT Lý Tự Trọng chọn từ nhiều đề của giáo viên dạy khối 12 gửi lên. Nội dung đề kiểm tra theo thiết kế ma trận: Nhận biết 5 điểm; thông hiểu 3 điểm; vận dụng 2 điểm( thống nhất của tổ chuyên môn ở phần phụ lục).
Sau khi tổ kiểm tra học kỳ I theo đề chung nhóm giáo viên lịch sử bắt đầu chấm bài,. Kết quả của bài kiểm tra sau tác động của 2 lớp( phụ lục).
Kết quả của bài kiểm tra sau thực nghiệm Lớp 12A10 - thực nghiệm, sỉ số 43
THỐNG KÊ
Xếp loại
Thi HK
Điểm TB
Tổng
Nữ
Tổng
Nữ


SL
%
SL
%
SL
%
SL
%
G
22
48.9
16
35.6
7
15.6
6
13.3
K
15
33.3
6
13.3
28
62.2
13
28.9
TB
6
13.3
2
4.4
10
22.2
7
15.6
Y
2
4.4
2
4.4
0
0.0
0
0.0

Lớp 12A9 – đối chứng, sỉ số 43
THỐNG KÊ

Xếp loại
Thi HK
Điểm TB
Tổng
Nữ
Tổng
Nữ
SL
%
SL
%
SL
%
SL
%
G
15
34.9
11
25.6
4
9.3
4
9.3
K
19
44.2
10
23.3
30
69.8
16
37.2
TB
6
14.0
3
7.0
9
20.9
5
11.6
Y
2
4.7
1
2.3
0
0.0
0
0.0

Từ thực tế giảng dạy ở trường THPT ngoài việc sử dụng các phương pháp đặc trưng của bộ môn lịch sử như mô tả, tường thuật,xem phim, thảo luận nhóm, xem tranh ảnh, bản đồ . Chúng ta có thể sử dụng âm nhạc hỗ trợ trong tiết dạy để học sinh cảm thấy thích học hơn bộ mộn lịch sử, giảm tải việc nhồi nhét ghi nhớ sự kiện, địa danh một cách khô cứng... Gây hứng thú học tập, góp phần phát triển tư duy cho học sinh.
* Sử dụng âm nhạc trong ngoại khóa theo chủ đề lịch sử tại trường Lý Tự Trọng:
Cụ thể nhóm Lịch sử trường chúng tôi tổ chức ngoại khóa kỉ niệm ngày “NhaTrang kháng chiến 23/10/1945à23/10/2013“, tôi sử dụng các bài hát trong chương trình ngoại khóa, như bài Mười chín tháng Tám, Vệ quốc quân, tướng quân Võ Nguyên Giáp (bài hát kèm ở đĩa). Nhằm giúp học sinh hiểu rõ ý nghĩa và tạo không khí của buổi ngoại khóa.
KỊCH BẢN CHƯƠNG TRÌNH NGOẠI KHÓA KỈ NIỆM NGÀY KHÁNH HÒA KHÁNG CHIẾN 23/10/1945- 23/10/2013
TT
TG
NỘI DUNG
GHI CHÚ
1
5’
Chào cờ
Kính thưa quí thầy cô cùng toàn thể các em học sinh. Chương trình ngoại khóa kỷ niệm ngày KHÁNH HÒA KHÁNG CHIẾN 23/10 bắt đầu

2
5’
Múa hát bài 19/8 nhạc sỹ Xuân Oanh
Múa do
Mở đĩa hát, múa phụ họa




12A9
3
10’
Đọc bài truyền thống Nha Trang – Khánh Hòa kháng chiến(23/10/1945- 23/10/2013)
Kính thưa quí thầy cô giáo cùng toàn thể các em học sinh. ..
Trân 12A7 Linh 12 A11
MC nhắc các bạn chú ý lắng nghe để trả lời câu hỏi
4

Sau khi các bạn lắng nghe bài đọc truyền thống 23/10. Chúng ta tham gia trả lời các câu hỏi tìm hiểu về ngày truyền thống Khánh hòa 23/10
MC Trân


Câu 1: Từ 6->12/10/45, quân Pháp đổ bộ lên bãi biển Nha Trang trước vị trái nào ngày nay?
a/ Lầu Ông Tư b/ Cầu Đá
c/ Khách sạn Hải Yến
C/Khách sạn Hải Yến

Câu 2: Chính quyền Cách mạng dời về đâu khi quân Pháp trở lại xâm lược Nha Trang – Khánh Hòa
a/ Khánh Vĩnh b/ Diên Khánh c/ Ninh Hòa
B/Diên Khánh

Câu 3: Xưởng sản xuất vũ khí của quân dân Khánh Hòa được thành lập ở
a/ Đồng Bò
b/ Đồng Muối c/ Đồng Trăn
C/Đồng Trăn
–	Diên
Khánh bây giờ gọi là Đồng Trăng

Câu 4: Đội cứu thương phục vụ trong các phòng tuyến Chợ Mới-Ngọc Hội, Cây Da-Quán- Giếng mang tên
a/ Trưng Trắc b/ Trưng Nhị
c/ Triệu Thị Trinh
A/Đội	cứu thương Trưng Trắc
có	khoảng
30 nữ thanh niên

Câu 5: Cùng tham gia kháng chiến chống Pháp với
C/ Nam tiến



quân dân Khánh Hòa có đoàn quân a/ Tây tiến
b/ Nam tiến
c/ Bắc tiến
Khi quân
Pháp xâm lược Nam bộ 9/45

Câu 6: Mở màn tấn công Pháp sau CM 8/45 ở Nha Trang Khánh Hòa vào thời gian nào
a/ 23/9/1945 b/ 23/10/1945 c/ 23/10/1946
B/23/10/1945

Câu 7: Người chiến sỹ hy sinh đầu tiên trên mặt trận NT-KH
a/ Trần Chí Hiền
b/ Nguyễn Xuân Thắng c/ Võ Văn Ký
C/Võ Văn Ký sinh năm 1920 ở Ninh Hòa

Câu 8: Khánh Hòa giam chân Pháp tại mặt trận NT- KH diễn ra trong thời gian bao lâu:
a/ 100 ngày đêm b/ 101 ngày đêm c/ 110 ngày đêm
B/101	ngày đêm

Câu 9: Cuộc chiến đấu trong 101 ngày đêm giam chân địch trong thị xã Nha trang đã lập được phòng tuyến nào
a/ Xóm Mới – Ngọc Hội – Cây Da – Quán – Giếng b/ Bình Tân – Cầu Đá, Thành Diên Khánh
A/Xóm	Mới
– Ngọc Hội – Cây	Da	–
Quán	–
Giếng

Câu 10: Ngày 23/10 được lấy làm ngày truyền thống Khánh Hòa kháng chiến, đó là năm nào?
a/ 1946
b/ 1975
c/ 1993
C/1993
Năm	1993
Hội đồngUBND Tỉnh	chọn ngày 23/10 là ngày Truyền thống
NTrang-




KHòa

Câu 11: Đồng chí nào vào kiểm tra mặt trận NT-KH vào đầu năm 1946
a/ Võ Văn Kiệt
b/ Võ Nguyên Giáp c/ Trường Chinh
B/Võ Nguyên Giáp(1911- 2013)	Bác
trút hơi thở cuối cùng lúc 18h9ph
Ngày 4/10.
Chúng ta vĩnh biệt đại tướng huyền thoại của thế kỉ XX

Câu 12: Em hãy điền vào chổ trống trong thư Bác Hồ gửi các chiến sỹ Miền Nam “Chính phủ dân chủ công hòa Việt Nam rất khen ngợi chiến sỹ ở các mặt trận Miền Nam, đặc biệt là các sỹ.
a/ Khánh Hòa và Phú Yên b/ Nha Trang và Phan Thiết c/ Nha Trang và Trà Vinh
C/Nha Trang và Trà Vinh


5
5’
Văn nghệ
MC: đoàn vệ quốc quân 1 lần ra đi,là có sá chi đâu ngày trở về, ra đi,ra đi bảo toàn sông núi, ra đi ra đi thà chết chớ luiđây là những ca từ trong bài Vê Quốc Quân của nhạc sĩ Phan Huỳnh Điểu sáng tác năm1945
do tốp nam lớp 12A7 trình bày
Chuẩn	bị trang phục+nhạc
6
5’
MC: Tập thể nam 12A7 vừa gửi đến quí thầy cô và các bạn bài hát Vệ Quốc Quân.
Sau đây chúng ta đến với Trò chơi “ Đoán ý đồng đội”
Tôi xin giới thiệu thể lệ trò chơi, nói thêm	trò chơi này là bản sao của “ Hành trình văn hóa”.Gợi ý: Tìm
MC: gợi ý đội thắng trả lời những nhân vật đó có vai trò
trong giai ðoạn nào của



hiểu các nhân vật lịch sử có công đối với vùng đất Nha Trang-Khánh Hòa trong quá trình đấu tranh chống giặc ngoại xâm.
Hình thức:
Chọn 4 học sinh bất kỳ chia làm hai đội Cho đáp án sẵn
2 người đấu lưng vào nhau
1 người chơi nhìn vào bản có sẵn cụm từ, diễn giải để bạn trả lới đúng cụm từ
1 người nhìn xuống khán giả trả lời Mỗi cặp có đáp án sẵn
A	B
Trịnh Phong	1. Trần Quí Cáp
Trần Đường	2. Bửu Đóa
Võ Văn Ký	3. Trần Thị Tính
lịch sử KHòa
(Trịnh Phong
Trần Đường trong PTrao Cần Vương.
Trần	Quí
Cáp	lãnh
đạo	ND KHòa trong phong trào chống	sưu thuế đầu tk XX.
7
5’
MC:Hát múa bài “tướng quân Võ Nguyên Giáp ” nhạc sĩ Bùi Hoàng Yến
12A3 + A7

Đề tài “Sử dụng âm nhạc trong dạy học môn lịch sử lớp 12, phần lịch sử Việt Nam (1919 - 1954) tại trường THPH Lý Tự Trọng” đã được kiểm chứng.
KẾT LUẬN:
Ý nghĩa của đề tài
Đề tài này có ý nghĩa góp phần tìm cách đổi mới phương pháp dạy học theo hướng phát huy tính tích cực học tập của học sinh. Để phát triển tư duy độc lập sáng tạo cho học sinh, gợi mở cho học sinh trí tò mò và ý thức tự chủ khám phá kiến thức.Hiểu lịch sử khi nghe các ca khúc cách mạng.. . Trong quá trình vận dụng đề tài vào giảng dạy, bản thân đã thu được những kết quả khả quan và được đông đảo học sinh hưởng ứng.
Khả năng ứng dụng của đề tài :
Sáng kiến kinh nghiệm “Sử dụng âm nhạc trong dạy học môn lịch sử lớp 12, phần lịch sử Việt Nam (1919 - 1954) tại trường THPH Lý Tự Trọng”đã
được thực hiện trong giờ học môn lịch sử ở lớp 12A5 trong phần lịch sử Việt Nam từ tuần 9 đến tuần 16, bước đầu mang lại hiệu quả rất khả quan. Phương pháp này sẽ được thực hiện ở một số bài lớp 12 học kì II trong năm học 2013- 2014 tại trường THPT Lý Tự để tạo nguồn cảm hứng ,hấp dẫn, lôi cuốn sự chú ý của học sinh trong giờ học lịch sử.
Đề tài SKKN có tính khả thi không chỉ đối với bản thân tôi, nhóm giáo viên giảng dạy lịch sử trường THPT Lý Tự Trọng mà còn có thể phổ biến rộng rãi cho giáo viên dạy bộ môn lịch sử ở nhiều trường THPT khác. Vấn đề này sẽ được triển khai ở tổ chuyên môn và áp dụng đồng bộ ở trường tôi trong quá trình dạy và học môn lịch sử cả 3 khối 10; 11; 12 từ năm học 2014- 2015 trở đi để từng bước cải thiện kết quả cũng như nâng cao ý thức học tập bộ môn lịch sử của học sinh. Làm được điều đó tôi hy vọng rằng những năm học sau số học sinh yêu thích bộ môn lịch sử sẽ tăng lên.
Bài học kinh nghiệm
Việc sử dụng âm nhạc trong một số giờ học môn lịch sử ở trường THPT Lý Tự Trọng đã thực sự góp phần nâng cao hiệu quả học tập bộ môn lịch sử của học sinh vì qua những kiến thức của các môn học khác được giáo viên hướng dẫn cho học sinh ôn lại sẽ làm sáng rõ những tri thức lịch sử. Việc kết hợp đó sẽ làm cho bài học hấp dẫn hơn, học sinh sẽ tập trung chú ý trong giờ học, thích học bộ môn hơn và dành thời gian sưu tầm, học bài môn lịch sử nhiều hơn. Điều quan trọng là thông qua những ca khúc cách mạng có giá trị lịch sử có tác dụng bồi dưỡng tinh thần cách mạng, tình yêu quê hương, đất nước và lòng tự hào dân tộc. Cho nên đây là việc làm cần thiết của mổi một giáo viên giảng dạy bộ môn lịch sử.
Sử dụng âm nhạc đòi hỏi ở học sinh thái độ tự giác cao, góp phần định hướng cho học sinh cách thưởng thức âm nhạc trong thời kì toàn cầu hóa.
Muốn sử dụng âm nhạc hỗ trợ giảng dạy trước hết giáo viên phải có kế hoạch sử dụng cụ thể theo bài theo chương. Khi lập kế hoạch cần bám sát mục tiêu của bài học, mục tiêu cụ thể của các đề mục có liên quan.
Quá trình tiến hành sử dụng âm nhạc vào bài giảng nội dung bài hát phải phù hợp, đảm bảo thời gian, nếu lạm dụng âm nhạc sẽ biến giờ học lịch sử thành giờ thưởng thức âm nhạc, như vậy sẽ phản tác dụng.
Kiến nghị, đề xuất
Đối với giáo viên:
Nâng cao trình độ chuyên môn, nỗ lực tự học, sử dụng triệt để đồ dùng dạy học trong mỗi tiết dạy. Tăng cường đổi mới phương pháp giảng dạy tùy thuộc vào tình hình địa phương, trình độ của học sinh
Trao đổi chuyên môn với đồng nghiệp, trao đổi kiến thức liên quan bộ môn với các giáo viên giảng dạy các bộ môn khác .
Giáo viên cần nắm bắt đươc nhu cầu, tâm lí của học sinh trong bối cảnh thời đại mới, việc học không phải là nhồi nhét kiến thức bởi vì muốn tìm kiếm các thông tin lịch sử học sinh vào Intenet tra từ khóa về cơ bản có đầy đủ.
Đối với nhà trường:
Nhà trường cần tạo điều kiện cho sáng kiến kinh nghiệm “Sử dụng âm nhạc trong dạy học môn lịch sử lớp 12, phần lịch sử Việt Nam (1919 - 1954) tại trường THPH Lý Tự Trọng” được ứng dụng rộng rãi không những đối với bộ môn lịch sử mà còn cho giáo viên dạy các bộ môn khác như môn văn hay môn công dân.
Nhà trường cần có thêm phòng máy chiếu, máy catsec để phục vụ tốt cho công việc giảng dạy.
Đối với Sở, Bộ giáo dục& Đào tạo:
Cần tăng cường công tác bồi dưỡng phương pháp giảng dạy cho giáo viên. Việc này cần phải làm thường xuyên.
Sách giáo khoa không nên biên soạn theo kiểu là nguồn thông báo kiến thức. Cần phải có sự đồng thuận bộ giữa các bộ môn đặc biệt là các bộ môn xã hội và phải thể hiện một cách toàn diện về cả lịch sử phát triển kinh tế, văn hóa và lịch sử chống ngoại xâm.
Thay đổi hình thức trình bày, nên đưa kênh hình vào sách giáo khoa nhiều hơn.
Về khung chương trình cần thay đổi, tăng giảm thời lượng cho bộ môn lịch sử, cụ thể lớp 10: 2 tiết/tuần; lớp 11: 1,5 tiết/tuần; lớp 12:1 tiết/tuần (riêng lớp12 khối C: 3 tiết/1 tuần). Như vậy mới giảm được áp lực đối với giáo viên và học sinh trong tiết học lịch sử.
Đầu tư cơ sở vật chất để tạo điều kiện cho giáo viên và học sinh được dạy và học trong ngôi trường tốt hơn đáp ứng với sự phát triển của xã hội.
Trên đây là một số kinh nghiệm của bản thân sau nhiều năm dạy học lịch sử tại trường THP LýTự Trọng. Đề tài chắc chắn sẽ không tránh khỏi những hạn chế thiếu sót, tôi mong đợi được Hội đồng khoa học, các đồng nghiệp đánh giá và góp ý để đề tài này có tác dụng thiết thực, góp phần lấy lại vị thế của môn Lịch sử trong bối cảnh hiện nay.
ĐÁNH GIÁ NHẬN XÉT CỦA TỔ CHUYÊN MÔN
 Xếp loại (A, B, C)...
ĐÁNH GIÁ NHẬN XÉT CỦA BAN CHUYÊN MÔN TRƯỜNG
..
Xếp loại (A, B, C).......................................................
Phụ lục
TÀI LIỆU THAM KHẢO
Phan Ngọc Liên - Hướng dẫn giảng dạy lịch sử cấp III phổ thông (phần lịch sử Việt Nam) nhà xuất bản giáo dục 1981
Phan Ngọc Liên – Phương pháp dạy học lịch sử, nhà xuất bản giáo dục 1999
Phan Ngọc Liên – Nguyễn thị Côi – Những vấn đề trong dạy học lịch sử ở trường trung học phổ thông hiện nay.nghiên cứu lịch sử - 1994
Đổi mới phương pháp dạy học ở trường trung học phổ thông
Sách giáo khoa lịch sử lớp 12 – chương trình chuẩn
Sách giáo viên lịch sử lớp 12 – chương trình chuẩn
Những mẫn chuyện lịch sử Việt nam 8.Tuyển tập các ca khúc Cách mạng