Sáng kiến kinh nghiệm Sử dụng đồ dùng trực quan nhằm gây hứng thú học tập lịch sử cho học sinh lớp 12 ở bài ''Cuộc kháng chiến toàn quốc chống thực dân Pháp kết thúc (1953 - 1954)''

uả của chiến thắng Điện Biên Phủ , kết hợp với những thông tin quân và dân ta giành được thắng lợi ở trận Điện Biên Phủ , tôi sử dụng bảng thống
kê về thành tích chiến đấu của quân dân ta trong 9 năm(1945-1954) kháng chiến chống Pháp.
Bảng thống kê phải được thiết kế trước ở nhà thật chính xác,sạch, đẹp, khoa học.
Thành tích chiến đấu của quân và dân ta trong 9 năm(1945-1954) kháng chiến chống Pháp

Toàn bộ 9 năm
Trong đó:
Chiến dich đông - xuân 1953-1954
Toàn bộ chiến dịch
Riêng mặt trận ĐBP

Số địch bị tiêu diệt( Chết, bị thương, bị bắt
làm tù binh)- Nghìn tên

579,5

128,2

16,2
Ta thu của địch:
Súng đại bác- Khẩu

255


24
Súng các loại- Khẩu
130415
24925
5915

Xe các loại- Chiếc

504

98

64

Ta phá của địch:
Máy bay- Chiếc

435

162

62
Tàu thủy, ca nô, xuồng chiến đấu- Chiếc
603
93


Súng đại bác- Khẩu

344

81

Đầu máy xe lửa- Chiếc
337
40

Toa xe lửa- Toa
1478
250

Xe các loại- Chiếc
9292


Ý nghĩa bảng tóm tắt:
-Ý nghĩa giáo dưỡng: Giúp học sinh nắm được những thành tích vang dội của cha anh trong chiến đấu chống Pháp lần thứ II.
-Ý nghĩa giáo dục:
Giáo dục học sinh lòng tự hào dân tộc, yêu quí công lao của cha anh trong chiến đấu chống Pháp 9 năm(1945-1954)
-Ý nghĩa phát triển:Rèn luyện kĩ năng lập bảng tóm tắt, ghi nhớ, phân tích các sự
kiện, rút ra kết luận.
Đến phần "ý nghĩa lịch sử chiến thắng Điện Biên Phủ" ta dùng sơ đồ , sơ đồ cần
phải được thiết kế trước ở nhà để tiện cho giảng dạy.
Sơ đồ ý nghĩa lịch sử chiến thắng Điện Biên Phủ
Ý nghĩa lịch sử chiến thắng Điện	Biên Phủ
1
2
3
Trong nước
	1
2
3
Thế giới
Cổ vũ phong trào giải phóng dân tộc của nhân dân các nước thuộc địa và phụ thuộc.
Đánh bại chủ nghĩa thực dân cũ Pháp và âm mưu kéo dài và mở rộng chiến tranh của Mĩ.
Chứng minh một chân lí của thời đại: Một dân tộc đất không rộng, người không đông, nhưng nếu biết đoàn kết dưới sự lãnh đạo của một đảng Macxit thì có thể đánh bại một nước đế quốc to lớn.
Đây là thắng lợi lớn nhất trong kháng chiến chống Pháp, làm thất bại ý chí xâm lược của kẻ thù.Buộc chúng phải kí hiệp định Giơnevơ
Giải phóng miền Bắc, tạo điều kiện đưa miền Bắc tiến lên CNXH
Ghi thêm một trang sử oanh liệt vào truyền thống đấu tranh chống ngoại xâm
Ý nghĩa sơ đồ:
Ý nghĩa giáo dưỡng: Qua sơ đồ , giúp học sinh nắm được những nét cơ bản về ý
nghĩa lịch sử của chiến thắng Điện Biên Phủ đối với trong nước cũng như quốc tế.
Ý nghĩa giáo dục: Giúp học sinh về niềm tự hào dân tộc sâu sắc, biết ơn các thế hệ cha anh đi trước đã hy sinh vì nền hòa bình, độc lập của dân tộc.
Ý nghĩa phát triển: Rèn luyện kĩ năng vẽ sơ đồ, phân tích, nhận xét.
Khi giảng đến phần thứ III: Hiệp định Giơnevơ 1954 về chấm dứt chiến tranh và lập lại hòa bình ở Đông dương, giáo viên phân tích rõ hoàn cảnh dẫn đến kí kết hiệp định. Qua việc phân tích đó giúp cho các em hiểu rõ hơn về bản chất ngoan cố của Pháp, về cuộc chiến tranh gian khổ và anh dũng của dân tộc ta trên mặt trận quân sự, chính trị thắng lợi vang dội mới có thể buộc địch chấp nhận kí hiệp định Giơnevơ.
4/ Khi giảng về phần "Nội dung hiệp định Giơnevơ", giáo viên chuẩn bị trước ở nhà về sơ đồ nội dung hiệp định Giơnevơ để giảng cho thuận tiện. Sơ đồ này được trình bày như sau:
Sơ đồ nội dung hiệp định Giơnevơ
Hiệp định Giơnevơ
Trách nhiệm thi hành hiệp định thuộc về những người kí hiệp định Giơne vơ.
Việt Nam tiến tới thống nhất đất nước bằng cuộc tổng tuyển cử tự do trong cả nước được tổ chức vào
Cấm đưa quân đội, vũ khí, nhân viên quân sự của các nước ngoài vào Đông Dương, các nước Đông Dương không tham gia vào các liên minh quân sự.
Di chuyển quân, tập kết ở hai vùng: Ở Việt Nam lấy vĩ tuyến 17 làm giới tuyến quân sự tạm thời
;Ở Lào tập kết ở Phôngxalivà Sầm nưa; Campuchia khôngcó vùng tập kết
Các bên tham chiến ngừng bắn, lập lại hòa bình trên toàn Đông Dương
.
Các nước tham dự hội nghị cam kết tôn trọng các quyền dân tộc cơ bản của ba nước Đông Dương
cam kết không can thiệp vào công việc nội bộ của ba nước.
Ý nghĩa sơ đồ
Ý nghĩa giáo dưỡng: Qua sơ đồ, giúp học sinh nắm được:
Những nội dung cơ bản của hiệp định Giơnevơ 1954 về Đông Dương, lập lại hòa bình ở Đông Dương là văn bản pháp lí chính thức chấm dứt cuộc chiến trang xâm lược của thực dân Pháp ở Đông Dương gần một thế kỉ.Làm thất bại âm mưu của đế quốc Mĩ trong việc kéo dài, mở rộng, quốc tế hóa chiến tranh xâm lược Đông Dương.
Ý nghĩa giáo dục: Giúp học sinh có được niềm tin vào sự lãnh đạo đúng đắn của Đảng; tinh thần yêu chuộng hòa bình; phấn đấu học tập để xây dựng quê hương đất nước.
Ý nghĩa phát triển: Rèn luyện kĩ năng vẽ sơ đồ, phân tích, tổng hợp....
5/ Khi giảng về phần III: "Nguyên nhân thắng lợi, ý nghĩa lịch sử của cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp(1945-1954) ", ta có thể sử dụng sơ đồ nội dung về nguyên nhân thắng lợi như sau:
( Sơ đồ chuẩn bị kĩ trước ở nhà )
Khách quan
Sơ đồ phản ánh nguyên nhân thắng lợi của cuộc kháng chiến chống Pháp
Chủ quan
Nguyên nhân thắng lợi
Có sự

Toàn

Quân

Có hệ thống

Có liên

Có sự
lãnh

quân,

đội ta

chính quyền

minh

đồng tình
đạo

toàn

có tinh

dân chủ

chiến

ủng hộ
sáng

dân ta

thần

nhân dân,

đấu

của Liên
suốt

đoàn

chiến

có mặt trận

của ba

Xô, Trung
của

kết,

đấu

dân tộc

nước

Quốc và
Đảng,

dũng

dũng

thống nhất,

Đông

các nước
đứng
đầu là

cảm
trong

cảm và
sáng

có lực
lượng vũ

Dương

XHCN,
của nhân
chủ
tịch

chiến
đấu và

tạo

trang, hậu
phương



dân tiến
bộ trên
Hồ Chí

sản



vững chắc



thế giới
Minh

xuất




















*Ý nghĩa sơ đồ
-Ý nghĩa giáo dưỡng: Qua sơ đồ giúp học sinh nắm được:
Những nguyên nhân thắng lợi của cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp,đó là: Có Đảng lãnh đạo;có hậu phương vững chắc qua đó học sinh hiểu được nguyên
nhân nào là cơ bản nhất xuyên suốt trong cuộc kháng chống Pháp chống Mĩ và trong cả giai đoạn xây dựng CNXH hiện nay.
-Ý nghĩa giáo dục: Giáo dục cho học sinh hình thành lòng biết ơn, kính trọng đối với nhân dân, chiến sĩ, có tinh thần đoàn kết quốc tế. Đồng thời tin tưởng vào sự lãnh đạo của Đảng.
-Ý nghĩa phát triển: Rèn luyện kĩ năng vẽ sơ đồ, phân tích, tổng hợp....
6/ Giảng về "Ý nghĩa lịch sử của cuộc kháng chiến chống Pháp", ta có thể sử dụng sơ đồ ý nghĩa lịch sử cuộc kháng chiến chống Pháp giai đoạn 1945-1954.
( Sơ đồ được chuẩn bị trước cho tiện sử dụng, rõ ràng, sạch đẹp.)
Sơ đồ ý nghĩa lịch sử cuộc kháng chiến chống Pháp(1945-1954)
Ý nghĩa lịch sử
Đối với trong nước
Đối với thế giới
Miền Bắc được giải phóng, chuyển sang giai đoạn cách mạng XHCN, tạo điều kiện thuận lợi giải phóng miền Nam.
Chấm dứt chiến tranh xâm lược, chấm dứt ách thống trị của Pháp trong gần một thế kỉ.
Giáng đòn nặng nề vào tham vọng xâm lược của chủ nghĩa thực dân cũ của Pháp và âm mưu can thiệp Mĩ, Góp phần làm tan rã hệ thống thuộc điạ của chúng.
Cổ vũ mạnh mẽ phong trào giải phóng dân tộc trên thế giới, trước hết là các nước Á, Phi, Mĩ latinh.
*Ý nghĩa sơ đồ
-Ý nghĩa giáo dưỡng: Qua sơ đồ giúp học sinh nắm được:
Ý nghĩa lịch sử to lớn và sâu sắc của cuộc kháng chiến chống thực dân
Pháp(1945-1954) đối với trong nước cũng như thế giới.
-Ý nghĩa giáo dục:Giúp học sinh nêu cao tinh thần yêu nước, quí trọng nền hòa bình của đất nước ta, có niềm tin vào con đường cách mạng XHCN do Đảng và nhân dân ta đã lựa chọn.
-Ý nghĩa phát triển: Rèn luyện kĩ năng vẽ sơ đồ, quan sát, phân tích, nhận xét
và rút ra kết luận.
KHẢ NĂNG ỨNG DỤNG:
Đề tài này có khả năng ứng dụng trong tất cả các trường, không kể trường ở thành phố, đồng bằng, miền núi hay vùng sâu, vùng xa đều có thể ứng dụng được. Khả năng được thực hiện là phụ thuộc vào tinh thần yêu nghề của giáo viên, vì vật liệu làm các bảng thống kê sự kiện, sơ đồ sự kiện lịch sử đều sử dụng bằng giấy rôki và bút lông rất dễ mua ở bất kì nơi đâu, rẻ tiền...( nếu dạy bằng bảng đen)
Nếu các trường có điều kiện dạy bằng đèn chiếu Projecter thì việc kẻ bảng thống kê sự kiện lịch sử, vẽ sơ đồ sự kiện lịch sử....hiệu ứng để dạy cũng hết sức đơn giản, không tốn công sức nhiều mà bài dạy sẽ sinh động, thu hút được sự chú ý của học sinh
.
KẾT QUẢ
-Về giáo dục khoa học: Việc dùng bản đồ, sơ đồ sự kiện lịch sử , bảng thống kê sự kiện lịch sử minh họa tranh ảnh..... trình bày rõ nội dung bài học, thu hút sự chú ý của HS. Việc hấp dẫn các em ở đây không chỉ là màu sắc, đường nét trên bản đồ, sơ đồ sự kiện lịch sử.... mà còn chính là nội dung của bản đồ, sơ đồ phù hợp với yêu cầu giáo
dưỡng của bài học. Việc sử dụng đồ dùng trực quan trong bài học trên làm cho không khí lớp học thêm sôi nổi, HS học tập một cách hào hứng. Chúng tôi không chỉ một mình thuyết minh bài giảng mà HS cùng chúng tôi đều cùng giải quyết các nội dung bài giảng theo sơ đồ, bảng thống kê , bản đồ có minh họa.
-Về tư tưởng: Việc sử dụng sơ đồ sự kiện lịch sử, bản đồ, bảng thống kê sẽ tác động
đến HS bằng nhiều hướng : HS vừa nghe, vừa nhìn, vừa suy nghĩ, vừa hoạt động tư duy, vừa hoạt động bằng ngôn ngữ. Sự hấp dẫn đối với HS trong giờ học này được nảy sinh từ yêu cầu mới tìm tòi, hiểu biết: Vì sao Mĩ giúp Pháp thực hiện kế hoạch Nava? Vì sao Pháp-Mĩ chọn điện Biên Phủ làm điểm quyết chiến chiến lược?.....Qua một loạt các hình ảnh trực quan từ bản đồ, sơ đồ, bảng thống kê.... đã tác động rất lớn đến suy nghĩ của các em. Qua đó giáo dục cho các em về truyền thống, tinh thần yêu nước, lòng tự hào dân tộc, sức mạnh đoàn kết toàn dân , lối đánh sáng tạo đã làm nên một Điện Biên Phủ Lừng lẫy năm châu, chấn động địa cầu’’.
-Về nhận thức: Sau đây là kết qủa khảo sát chất lượng ở bài dạy này qua một số năm dạy (2006-2011)
Tỉ	lệ
chất lượng
2006-
2007(Không có sơ đồ sự kiện lịch sử,bản đồ
2007-
2008(Không có sơ đồ sự kiện lịch sử, có bản đồ
2008-
2009(Có
sơ đồ sự kiện lịch sử bàn, bản đồ
2009-2010( có
sơ đồ sự kiện lịch sử,bản đồ và bảng thống kê SK lịch sử)
2010-2011( có
sơ đồ sự kiện lịch sử,bản đồ và bảng thống kê SK lịch sử)
Khá, tốt
57%(12/10;
12/11; 12/2)
70%(12/1-
12/2 12/4)
90%(12/7-
12/6
,12/11)
97%(12a3;12c3)
98%(12a1;12c1
Trên
TB
100%
100%
100%
100%
100%

Kết quả thăm dò, trả lời bằng phiếu trắc nghiệm khách quan: Qua bài học này em có thích học môn lịch sử không?
Tỉ lệ
2006-
2007(không có sơ đồ sự kiện lịch sử , bản đồ)
2007-
2008(Không có sơ đồ sự kiện lịch sử,
có bản đồ)
2008-
2009(Có sơ đồ sự kiện lịch sử , bản đồ )
2009-
2010(Có sơ đồ sự kiện lịch sử , bản đồ , bảng thống kê SK lịch sử
2010-
2011(Có sơ đồ sự kiện lịch sử , bản đồ , bảng thống kê SK lịch sử
Có
68%
83%
100%
100%
100%
Không
32%
17%




BÀI HỌC KINH NGHIỆM
Tóm lại, muốn gây hứng thú học tập cho HS bằng phương pháp sử dụng sử dụng đồ dùng trực quan thì cần phải tiến hành những công việc sau:
Thứ nhất: Ngoài việc chuẩn bị chu đáo một vài đồ dùng trực quan cần thiết cho giờ dạy còn cần phải xây dựng hệ thống đồ dùng trực quan phù hợp với nội dung sách giáo khoa.
Thứ hai: Khi sử dụng đồ dùng trực quan cần khéo léo kết hợp việc tường thuật, miêu tả, giải thích sự kiện cơ bản đang học để HS hình thành biểu tượng và khái niệm về nội dung đang học.
Thú ba: Cần phát huy tính tích cực, tư duy của HS như: Vẽ bản đồ, làm bảng thống kê sự kiện lịch sử, vẽ sơ đồ sự kiện lịch sử, sử dụng các loại đồ dùng trực quan khác nhau, kết hợp với loại tư liệu tham khảo để nắm sự kiện, phân tích nội dung và cảm xúc với sự kiện
VI	KẾT LUẬN
Việc sử dụng đồ dùng trực quan trong bài giảng này, nếu GV tích cực tìm tòi, sáng tạo về cách làm bản đồ, sơ đồ sự kiện lịch sử, bảng thống kê sự kiện... thì sẽ có tác dụng tốt, có thể áp dụng trong tất cả các trường THPT. Có làm được như vậy tôi tin chắc HS sẽ ham học môn sử, nhất là lịch sử dân tộc.Qua đó góp phần giáo dục truyền thống yêu nước, tự hào dân tộc. Tránh hiện tượng coi thường môn học, quay lưng lại với quá khứ.
Trên đây là một vài kinh nghiệm của tôi qua việc sử dụng đồ dùng trực quan dạy học ở bài lịch sử cụ thể. Từ đó rút ra những kết luận chung, khái quát về việc sử dụng đồ dùng trực quan để gây hứng thú trong giờ học lịch sử trên lớp.
TÀI LIỆU THAM KHẢO
Văn kiện đại hội Đảng toàn quốc lần thứ 10.
Luật giáo dục nước cộng hòa XHCN Việt Nam.
Giáo trình bồi dưỡng thường xuyên XB năm 2000.
Sách giáo viên lịch sử 12 XB 2008
Sách lịch sử 12 XB 2008.
Đổi mới phương pháp giảng dạy và học tập môn lịch sử ở trường THPT và trường THCS XB 1999.
MỤC LỤC
Nội dung
Trang
Lí do chọn đề tài :
1
Cách thực hiện:
3
Khả năng ứng dụng:
11
Kết quả, bài học kinh nghiệm
12
Kết luận:
14

CỘNG HOÀ XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIÊT NAM
Độc lập - Tự do - Hạnh phúc
PHIẾU ĐÁNH GIÁ, XẾP LOẠI SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
Năm học: 2010 - 2011
Đánh giá xếp loại của HĐKH Trường THPT Lê Quý Đôn
Tên đề tài:SỬ DỤNG ĐỒ DÙNG TRỰC QUAN NHẰM GÂY HỨNG
THÚ HỌC TẬP LỊCH SỬ CHO HỌC SINH LỚP 12
Họ và tên tác giả: Phan Thị Thương
Chức vụ: Giáo viên	Tổ: Sử-Địa-Công dân
Nhận xét của Chủ tịch HĐKH về đề tài:
Ưu điểm:
.................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................
.....................................................................................
Hạn chế:
.................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................
.....................................................................................
Đánh giá, xếp loại:
Sau khi thẩm định, đánh giá đề tài trên, HĐKH Trường ............
thống nhất xếp loại : .....................
Những người thẩm định:	Chủ tịch HĐKH
(Ký, ghi rõ họ tên)	(Ký, đóng dấu, ghi rõ họ tên)
...................................................................................................................................................................
.................................................................................................
HỘI ĐỒNG KHOA HỌC
Trường THPT Lê Quý Đôn
Đề tài: PHƯƠNG PHÁP GIẢI MỘT SỐ DẠNG BÀI TẬP PHẦN QUẦN THỂ NGẪU PHỐI- TỰ PHỐI Ở SINH HỌC LỚP 12
Họ và tên tác giả: Nguyễn Thị Hồng Giang.
Chức vụ: Giáo viên.	Tổ: Sinh – Thể .
Điểm cụ thể:
Phần
Nhận xét của người đánh giá xếp loại đề tài
Điểm tối đa
Điểm đạt được
Tên đề tài
Đặt vấn đề

1

3. Cơ sở lý luận

1

4. Cơ sở thực tiễn

2

5 Nội dung nghiên cứu

9

6. Kết quả nghiên cứu

3

7. Kết luận

1

Đề nghị
Phụ lục

1

10. tài liệu tham
khảo 11.Mục lục
12.Phiếu đánh giá xếp loại

1

Thể thức văn bản,
chính tả.

1

Tổng cộng

20đ


Căn cứ số điểm đạt được, đề tài trên được xếp loại: Người đánh giá xếp loại đề tài:
(ký, ghi rõ họ tên)
(Ký, đóng dấu, ghi rõ họ tên)