Sáng kiến kinh nghiệm Sử dụng tin tức thời sự trong dạy học Lịch sử - Phần Lịch sử thế giới hiện đại (1945 – 2000), SGK Lịch sử lớp 12 Ban cơ bản

ng của Liên Hợp Quốc
	- Bộ máy hoạt động của Liên Hợp Quốc
	- Vai trò của Liên Hợp Quốc[4]
	Giáo viên có thể lồng ghép tin tức thời sự, giúp học sinh nâng cao nhận thức về mục đích cao cả nhất của liên Hợp Quốc và nguyên tắc hoạt động có ý nghĩa thực tiễn lớn nhất trong năm nguyên tắc hoạt động của tổ chức này.
	Liên Hợp Quốc ra đời trong bối cảnh thế giới chia thành hai phe, Liên Hợp Quốc được xem như một công cụ nhằm duy trì trật tự thế giới “ hai cực” vừa được xác lập với nhiệm vụ quan trọng nhất là duy trì hòa bình, an ninh thế giới, ngăn ngừa một cuộc chiến tranh thế giới mới[4]. Ngày nay, “gìn giữ hòa bình được Liên Hợp Quốc xác định là một cách giúp đỡ các nước bị tàn phá do xung đột để tạo ra các điều kiện cho hòa bình...Lực lượng gìn giữ hòa bình của Liên Hợp Quốc có thể bao gồm những người lính, những cảnh sát dân sự và các dân thường khác”[8]. 
	Theo bản tin thời sự của VTV vào lúc 6h sáng ngày 20/09/2017 đưa tin: “Việt nam nằm trong số 124 quốc gia có lực lượng tham gia hoạt động gìn giữ hòa bình của Liên Hợp Quốc. Kể từ năm 2014 đến nay (2017), Việt Nam đã cử 19 lượt sĩ quan tham gia hoạt động trên các lĩnh vực như: các phái bộ gìn giữ hòa bình và chuẩn bị tiếp nhận nhiệm vụ hoạt động quân y và công binh. Đây là vinh dự và cũng là trách nhiệm của Việt Nam trước cộng đồng quốc tế” (Trích)[6].
Hình 1: Dấu ấn sĩ quan Việt Nam trong lực lượng gìn giữ hòa bình thế giới
	Năm nguyên tắc hoạt động của Liên Hợp Quốc cũng phản ánh tinh thần nhằm duy trì hòa bình và an ninh thế giới. Trong năm nguyên tắc hoạt động của tổ chức này, nguyên tắc cuối cùng có ý nghĩa thực tiễn rất lớn, nhất là với hai siêu cường Mĩ và Liên Xô đứng đầu mỗi phe[4]. Nguyên tắc cuối cùng nêu rõ: “Chung sống hào bình và sự nhất trí giữa 5 nước lớn Liên Xô (nay là Liên Bang Nga), Mĩ, Anh, Pháp và Trung Quốc”.
	Hội đồng bảo an của Liên Hợp Quốc là cơ quan giữ vai trò trọng yếu trong việc duy trì hòa bình và an ninh thế giới. Mọi quyết định của Hội đồng bảo an Liên Hợp Quốc phải được sự nhất trí của 5 nước Ủy viên thường trực là Liên Xô (nay là Liên Bang Nga), Mĩ, Anh, Pháp và Trung Quốc mới được thông qua và có giá trị. Cũng nhấn mạnh thêm đây không phải là biểu quyết đa số, mà mọi quyết định của Hội đồng bảo an chỉ được thông qua khi có được sự nhất trí của 5 nước Ủy viên thường trực ( có 15 nước Ủy viên không thường trực).
	Giáo viên có thể sử dụng bản tin thời sự để giúp học sinh nhận thức rõ bản chất của nguyên tắc cuối cùng trong các nguyên tắc hoạt động của Liên Hợp quốc.
	“VTV.vn đưa tin từ Phú Nguyễn- Cơ quan thường trú Đài truyền hình Việt Nam tại Mĩ, vào lúc 8h 16 phút, thứ năm ngày 13/04/2017: Dự thảo nghị quyết yêu cầu chính phủ Syria hợp tác điều tra vụ tấn công nghi là sử dụng vũ khí hóa học vào ngày 4/4 đã không đạt đủ số phiếu để được Hội đồng bảo an thông qua.
	Đêm ngày 12/4/2017, Hội đồng bảo an Liên Hợp Quốc đã bỏ phiếu đối với dự thảo nghị quyết yêu cầu chính phủ Syria hợp tác điều ta vụ tấn công nghi là sử dụng vũ khí hóa học do quân đội Syria tiến hành vào ngày 4/4. Theo đó kết quả bỏ phiếu như sau: 10 phiếu ủng hộ, 2 phiếu chống, 3 phiếu trắng. Dự thảo nghị quyết không được thông qua do có 1 phiếu chống của Nga- Ủy viên thường trực Hội đồng bảo an Liên Hợp Quốc” (Trích VTV.vn) [6]
Hình 2: Hội đồng Bảo an LHQ không thông qua nghị quyết về Syria
	Với những minh chứng cụ thể, học sinh sẽ ghi nhớ lâu hơn nội dung lịch sử, qua đó kích thích sự tò mò, ham hiểu biết của các em, giúp các em có sự liên hệ giữa quá khứ - hiện tại – tương lai.
	Trong Bài 2: Liên Xô và các nước Đông Âu (1945-1991). Liên Bang Nga (1991-2000), khi giảng dạy phần III- Liên Bang Nga từ năm 1991 đến năm 2000, giáo viên cần nêu rõ: Liên Bang Nga là quốc gia kế tục Liên Xô, kế thừa địa vị pháp lí của Liên Xô trong quan hệ quốc tế, cung cấp những nét nổi bật nhất của Liên Bang Nga về kinh tế- chính trị - đối ngoại. Đặc biệt từ năm 2000, nước Nga có nhiều chuyển biến khả quan: kinh tế tăng trưởng, chính trị ổn định, vị thế quốc tế được nâng cao....Những điều khả quan ấy gắn liền với tên tuổi của V. Putin khi ông bắt đầu lên làm tổng thống của Liên Bang Nga vào năm 2000.
	Hiện nay, ông V.Putin vẫn tiếp tục trên cương vị tổng thống của nước Nga.
“Theo Thông tấn xã Việt Nam đưa tin lúc 6h52 phút, thứ năm ngày 21/02/2019: Lúc 12h 
Hình 3: Tổng thống Nga V.Putin đọc thông điệp Liên Bang
ngày 20/02/2019 theo giờ Moska (16h cùng ngày theo giờ Việt Nam), Tổng thống Nga Vladimis Putin đã đọc thông điệp liên bang thường niên trước Hội đồng Liên bang. Đây là thông điệp liên bang đầu tiên trong nhiệm kỳ tổng thống thứ 4 của ông Putin và là bản thông điệp thứ 15 của ông trong những năm giữ cương vị lãnh đạo cao nhất của nước Nga. Thông điệp lần này tập trung vào các vấn đề phát triển kinh tế- xã hội của nước Nga. Tổng thống Putin tuyên bố: nước Nga cần phải tiến lên phía trước, tăng tốc độ phát triển. Việc thúc đẩy tăng trưởng kinh tế cao là biện pháp duy nhất để chiến thắng đói nghèo ở Nga” (Trích).[6]
	Qua bản tin thời sự về ông V.Putin, học sinh sẽ nhận thức được vai trò của nhân vật lịch sử, của cá nhân đối với tiến trình phát triển của một đất nước, một dân tộc. Từ đó hình thành trong các em ý thức trách nhiệm xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.
	Khi giảng dạy mục 3- Cuộc cải cách – mở cửa từ năm 1978, phần II- Trung Quốc, Bài 3: Các nước Đông Bắc Á, giáo viên cần giúp học sinh nắm được thời điểm của cuộc cải cách, đường lối của cuộc cải cách, những biến đổi của Trung Quốc, chính sách đối ngoại trong thời kỳ cải cách mở cửa.
	Sau cải cách – mở cửa 1978, Trung Quốc đã đưa đất nước từ 1 nước nghèo nàn, lạc hậu trở thành nước có nền kinh tế phát triển lớn thứ hai thế giới như hiện nay.
	“Trong bản tin thời sự 17h, thứ 2 ngày 17/4/2017 của VTV, Thái Bình (phóng viên thường trú Đài TH Việt Nam tại Trung Quốc) đưa tin: Theo số liệu chính phủ Trung Quốc công bố ngày 17/4 tăng trưởng kinh tế nước này đạt 6,9% trong quý I, vượt 0,1% so với dự đoán của các chuyên gia đưa ra trước đó. Số liệu mới nhất giúp củng cố những dấu hiệu về đà phục hồi của nền kinh tế lớn thế giới” (Trích).[6]
Hình 4: Thâm Quyến (Trung Quốc) năm 1982 và ngày nay.
	Từ đó, học sinh có cái nhìn sắc nét hơn về thành tựu của Trung Quốc sau khi tiến hành cải cách và mở cửa năm 1978, các em sẽ có ý thức vươn lên vượt qua mọi khó khăn, gian khổ để đạt được ước mơ, các em cũng sẽ củng cố niềm tin vào bản thân, vào đất nước để hướng tới sự phát triển phồn thịnh của dân tộc.
	Khi giáo viên giảng dạy mục 3- Sự ra đời và phát triển của tổ chức ASEAN, phần I, Các nước Đông Nam Á- Bài 4: Các nước Đông Nam Á và Ấn Độ, cần giúp học sinh hiểu rõ những nội dung: bối cảnh ra đời của ASEAN, sự thành lập của ASEAN, mục tiêu, sự phát triển, hoạt động của ASEAN và mối quan hệ giữa Việt Nam với ASEAN.
	Giáo viên có thể cung cấp cho học sinh những thông tin mới nhất liên quan đến sự phát triển của ASEAN, quan hệ giữa Việt Nam với ASEAN.
Hình 5: Lãnh đạo cấp cao ASEAN
“Theo VTV.vn, lúc 21:02, thứ tư ngày 23/08/2017, Phương Mai-Ban Thời sự đưa tin: Chiều 23/8/2017, tại Trung tâm nghiên cứu chiến lược và Quốc tế Indonesia, Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng đã có buổi nói chuyện trước các học giả, các nhà nghiên cứu, nhà ngoại giao, một số đại sứ, đại diện cơ quan ngoại giao của ASEAN tại Indonesia về quan điểm của Việt Nam đối với sự phát triển của ASEAN trong 50 năm qua. Đặt câu hỏi những bài học nào của 50 năm qua sẽ giúp ASEAN chèo lái thành công đoàn tàu hội nhập của Đông Nam Á trong tương lai, Tổng bí thư khẳng định: ‘ Bài học lớn nhất để ASEAN giữ được vai trò quan trọng là giữ vững “độc lập, tự cường và đoàn kết, thống nhất”.
	Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng khẳng định: ‘Trong 22 năm tham gia ASEAN, dù là thành viên đến sau với trình độ phát triển còn có hạn nhưng Việt Nam luôn coi ASEAN là ngôi nhà chung, đặt ưu tiên cao quan hệ với các nước thành viên, gắn bó hài hòa lợi ích quốc gia của Việt Nam với lợi ích của khu vực” (trích).[6]
	Qua đó, học sinh thấy được trách nhiệm của bản thân đối với mối quan hệ xung quanh, cần gìn giữ bảo vệ mối quan hệ giữa Việt Nam với các nước trong khu vực dù chỉ là những hành động nhỏ, học sinh thấy được rằng đất nước muốn phát triển cần phải có sự đoàn kết, gắn bó với các quốc gia láng giềng.
	Hay khi cung cấp kiến thức cho học sinh ở phần III- Nước Mĩ từ năm 1991 đến năm 2000- Bài 6: Nước Mĩ, giáo viên cần lưu ý: 
	- Giai đoạn này là thập kỷ đầu tiên của thời kỳ sau Chiến tranh lạnh.
	- Giai đoạn này hầu như nước Mĩ dưới chính quyền của tổng thống B.Clin-tơn với 2 nhiệm kỳ liên tục (1993-2001), ưu tiên hàng đầu của chính quyền B.Clin-tơn là chấn hưng nền kinh tế nước Mĩ, đề ra chiến lược “Cam kết và mở rộng”[4].
	Đây là giai đoạn gần với hiện nay, giáo viên có thể hỏi để học sinh trả lời: em biết gì về nước Mĩ trong giai đoạn hiện nay?
	Giáo viên cung cấp thêm thông tin từ bản tin thời sự để học sinh thấy rõ sự chuyển đổi kinh tế- đối ngoại của Mĩ hiện nay.
	“Theo báo Nhân Dân- Cơ quan TW của Đảng cộng sản Việt Nam, Tiếng nói của Đảng và nhân dân Việt Nam, trong ngày chủ nhật 17/03/2019 đưa tin: Tổng thống D.Trump bày tỏ sự tự hào về những thành tựu kinh tế mà Mĩ đạt được trong năm 2018 và khẳng định kinh tế Mĩ ở trạng thái tốt hơn bao giờ hết với những kỷ lục mới. Tuy nhiên, nhiều chuyên gia nhận định nền kinh tế đầu tàu thế giới sẽ đối mặt không ít thách thức trong thời gian tới” (Trích)[2].
	Hay theo Báo điện tử VOV viết (trích): “Ngày 21/02/2016, Tổng thống D.Trump chính thức tuyên thệ nhậm chức. Bước vào Nhà trắng với cam kết mang đến một bộ mặt mới cho nền chính trị Mĩ và theo đuổi học thuyết “Nước Mĩ là trên hết”. Sau hai năm, tổng thống D.Trump đã tạo ra sự thay đổi lớn không chỉ ở nước Mĩ mà còn trên toàn thế giới với nhiều chuyển biến bất ngờ trong chính sách đối ngoại mang đậm dấu ấn cá nhân”[5].
	 Qua đó, học sinh nhận thấy được sự vận động, phát triển không ngừng của xã hội , giúp các em ý thức được sự cần thiết vươn lên để có đủ bản lĩnh bắt kịp với sự chuyển biến mau lẹ của tình hình thế giới.
	Khi học sinh tiếp cận kiến thức của phần IV- Nhật Bản từ năm 1991 đến năm 2000- Bài 8: Nhật Bản, giáo viên cần lưu ý: Đây là giai đoạn Nhật Bản sau chiến tranh lạnh, nêu rõ sự chuyển biến kinh tế- chính trị- đối ngoại Nhật Bản, đặc biệt ở giai đoạn này cần đề cập đến văn hóa Nhật Bản với đặc điểm cơ bản là sự kết hợp hài hòa giữa truyền thống và hiện đại.
	“ Trong chương trình “Thế giới kết nối” lúc 17h ngày 02/20/2018-do Ban thời sự Đài truyền hình Việt Nam thực hiện, đã đưa tin: Theo một khảo sát thực hiện ở các sinh viên Nhật Bản, những giá trị văn hóa được chú ý hàng đầu ở Nhật Bản sẽ là:
	Thứ 1, sự lịch thiệp và cách ứng xử xã giao
	Thứ 2, sự biết ơn- với người Nhật không bày tỏ sự biết ơn là 1 biểu hiện cực kỳ khiếm nhã.
	Thứ 3, khả năng nói lời xin lỗi là trung tâm văn hóa của Nhật Bản, nó thậm chí còn được ghi nhận trong hệ thống pháp luật.
	Thứ 4, sự thân thiện của người Nhật.”[6]
	Giáo viên cung cấp điều này trong bài học, giúp học sinh nhận thức một điều rằng văn hóa của một quốc gia dân tộc dù ở thời điểm nào nó cũng sẽ là yếu tố quan trọng cấu thành lịch sử dân tộc đó. Gìn giữ và phát huy văn hóa dân tộc cũng sẽ góp phần bảo vệ lịch sử đất nước, các em nhận thức được trách nhiệm của bản thân đối với lịch sử - văn hóa dân tộc.
	Khi giảng dạy Bài 10: Cách mạng khoa học –công nghệ và xu thế toàn cầu hóa nửa sau thế kỷ XX. – phần II: Xu thế toàn cầu hóa và ảnh hưởng của nó, giáo viên cần giúp học sinh nắm được những điểm chính về toàn cầu hóa: toàn cầu hóa là xu thế tất yếu của sự phát triển, bản chất của toàn cầu hóa và đây là toàn cầu hóa về kinh tế, những biểu hiện, tích cực và hạn chế của toàn cầu hóa.
	Trong bối cảnh đó Việt Nam sẽ gặp nhiều thời cơ cũng như thách thức đòi hỏi Việt Nam phải linh hoạt để đưa đất nước hội nhập và phát triển.
	“Theo VTV.vn, đưa tin ngày 09/05/2019, thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc đã nhắc lại tại Diễn đàn kinh tế tư nhân Việt Nam 2019, ông đã nhấn mạnh nền kinh tế Việt Nam chỉ có thể hùng mạnh khi có những doanh nghiệp có thể cạnh tranh toàn cầu, xông vào tìm kiếm, nắm bắt các cơ hội do công nghệ và thị trường mang lại, nỗ lực tìm kiếm công nghệ mới, thị trường mới, đổi mới tổ chức, đổi mới quản lý, ...để thực hiện khát vọng một dân tộc “hóa rồng” (trích).[6]
	Từ đó, học sinh sẽ xác định được mục tiêu học tập của bản thân, học tập để ngày mai lập nghiệp, học để góp phần xây dựng và phát triển đất nước.
	Những nội dung bài học khác trong sách giáo khoa lớp 12 – Ban cơ bản giáo viên cũng có thể lồng ghép bản tin thời sự vào bài giảng, không những giúp học sinh hiểu rõ, hiểu sâu bản chất của nội dung lịch sử, mà còn gây sự hứng thú cho học sinh trong giờ học, giúp các em nhớ lâu hơn các vấn đề cơ bản của lịch sử, trong khuôn khổ đề tài này tôi chỉ thực hiện “Sử dụng tin tức thời sự trong dạy học Lịch sử- phần Lịch sử thế giới hiện đại (1945 – 2000), SGK Lịch sử lớp 12 Ban cơ bản”. 
	2.4. Hiệu quả của việc “Sử dụng tin tức thời sự trong dạy học Lịch sử- phần Lịch sử thế giới hiện đại (1945 – 2000), SGK Lịch sử lớp 12 Ban cơ bản”
	Việc “Sử dụng tin tức thời sự trong dạy học Lịch sử- phần Lịch sử thế giới hiện đại (1945 – 2000), SGK Lịch sử lớp 12 Ban cơ bản”, học sinh có rất nhiều tiến bộ, các em nắm vững kiến thức cơ bản, hiểu rõ những vấn đề cốt yếu, hơn hết các em rất hứng thú với môn học. Đó là niềm động viên để tôi có thêm kinh nghiệm quý báu truyền đạt lại cho các em để có kết quả tốt hơn nữa.
	Sự tiến bộ của học sinh được thể hiện cụ thể thông qua kết quả bài làm kiểm tra 1 tiết dưới hình thức trắc nghiệm khách quan của học sinh hai lớp 12B- đây là lớp tôi thường xuyên sử dụng tin tức thời sự vào trong bài giảng, với lớp 12G- tôi hạn chế sử dụng tin tức thời sự vào bài giảng. Kết quả cụ thể như sau:
Lớp
SL
Giỏi
Khá
Trung bình
Yếu
SL
%
SL
%
SL
%
SL
%
12G
41
8
19,5
21
51,4
10
24,3
2
4,8
12B
42
26
61,9
11
26,2
5
11,9
0
0
	
	Kinh nghiệm này của tôi được tập thể giáo viên nhất là các giáo viên dạy cùng khối áp dụng nâng cao chất lượng học Lịch sử cho học sinh toàn khối.
	3. Kết luận – kiến nghị
	Trên đây là những quan điểm riêng của bản thân tôi, dù kinh nghiệm nhỏ nhưng cũng góp phần nâng cao chất lượng dạy học môn Lịch sử ở trường THPT Mai Anh Tuấn. Tạo căn bản để học sinh học Lịch sử tốt hơn, có niềm hứng thú để vượt qua suốt quãng đường học tập, từ đó giúp các em dễ học, dễ nhớ, dễ hình dung mỗi bài lịch sử như một câu chuyện của cuộc sống để lưu tâm. Và từ đó các em sẽ có phương pháp làm bài phù hợp, đúng đắn.
	Ý kiến đề xuất: Kinh nghiệm này rất mong được sự đóng góp hoàn chỉnh hơn góp phần nâng cao chất lượng dạy học lịch sử ở trường THPT.
	Tôi cam đoan những nội dung báo cáo là đúng sự thật.
	Nga Sơn, ngày 25/5/2019
	 Người viết SKKN
	 Phạm Thị Nga
TÀI LIỆU THAM KHẢO
[1]. Báo giáo dục thời đại 
[2]. Báo Nhân Dân 
[3]. Phương pháp dạy học Lịch sử - GS Phan Ngọc Liên- NXB Đại học Sư phạm
 [4]. Sách giáo viên Lịch sử lớp 12- GS Phan Ngọc Liên- NXB Giáo dục
[5]. VOV.vn – Đài tiếng nói Việt Nam
[6]. VTV.vn- Đài Truyền hình Việt Nam
[7]. Thông tấn xã Việt Nam
[8]. Wikipedia Tiếng Việt