Sáng kiến kinh nghiệm Sử dụng tư liệu lịch sử địa phương “Vai trò của Đảng bộ và nhân dân huyện Thạch Thành trong cuộc kháng chiến chống Pháp (1946-1954)”

ng trào thi đua sản xuất được phát động mạnh mẽ trong nhân dân. Thực dân Pháp bắn phá ban ngày, các cấp uỷ Đảng vận động nhân dân làm ban đêm, nhân dân tập chung sản xuất vào rạng sáng. Với quyết tâm đó, đến ngày 1-5-1952, nhân dân trong huyện đã đắp được 1661(m) đê, khơi 1071(m) ngòi dẩn nước, 8 nhà chứa lúa. Phong trào tình nguyện tham gia bộ đội, thanh niên xung phong, dân công phục vụ kháng chiến và nhân quân du kích ở địa phương ngày càng sôi động. Trong đợt vận chuyển gạo cho chiến dịch Hoà Bình. Huyện đã huy động được gần 4000 dân công vận chuyển 100 tấn gạo đến địa điểm an toàn. Bước sang đông xuân 1953-1954, trung ương Đảng và chính phủ quyết định mở chiếm dịch Điện Biên Phủ nhằm đánh vào tạp đoàn cứ điểm quân sự mạnh nhất của thực dân Pháp, giành thắng lợi quyết định cho cuộc kháng chiến vĩ đại của dân tộc. Thực hiện quyết tâm của trung ương, cùng với cả nước, nhân dân Thạch Thành dưới sự chỉ đạo của tỉnh uỷ Thanh Hoá và Huyện uỷ Thạch Thành đã dấy lên phong trào sôi động, thi đua đi dân công phục vụ chiến dịch Điện Biên Phủ. Huyện đã điều động nhiều cán bộ huyện trực tiếp lãnh đạo các đoàn dân công hoả tuyến ở các xã trọng điểm. Khắp nơi trong huyện, ở đâu cũng nô nức thành lập các đơn vị dân công lên đường phục vụ chiến dịch. Từ khí thế đó, Đảng bộ và nhân dân Thạch Thành đã huy động được hàng chục ngàn người tham ra các đợt vận chuyển cho chiến dịch, hàng trăm xe đạp thồ, nhiều thuyền nan cùng nhiều lương thực, thực phẩm góp phần vào chiến thắng lừng lẫy của chiến dịch Điện Biên Phủ. Trong chiến dịch này, mặc dù bị máy bay, pháo địch đánh phá ác liệt, nhiều người đã hy sinh nhưng các đoàn dân công của huyện vẫn vượt qua bom đạn của kẻ thù đem hàng tới đích, hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ tiếp vận cho chiến dịch. Nhiều đơn vị và cá nhân đã lập thành tích xuất sắc . Như vậy, từ cách mạng tháng Tám đến chiến dịch Điện Biên Phủ, Đảng bộ và nhân dân Thạch Thành đã trải qua chặng đường dài 9 năm đầy hy sinh, gian khổ, chiến đấu anh dũng và chiến thắng vẻ vang. Đảng bộ từ 7 đồng chí ban đầu, nay trưởng thành với số lượng là 495 đồng chí. Quá trình lãnh đạo và chỉ đạo phong trào ở địa phương, Đảng bộ đã bám sát chủ trương, đường lối của trung ương, sự hướng dẫn trực tiếp của liên khu IV và tỉnh uỷ Thanh Hoá, Đảng bộ luôn luôn
 đề cao truyền thống đấu tranh cách mạng của nhân dân các dân tộc, phát động các phong trào cách mạng rộng lớn trong nhân dân, làm cho nhân dân tin vào Đảng, tin vào thắng lợi cuộc kháng chiến. Quần chúng nhân dân đã không tiếc công, tiếc của, tự nguyện đóng góp và thực hiện nghĩa vụ của mình đối với tổ
 quốc, ra sức cũng cố, xây dựng chính quyền, mặt trận và các đoàn thể của mình ngày càng vững mạnh. 
3.2. Thiết kế bài giảng cho tiết lịch sử địa phương lớp 12 THPT.
Tiết 46 : 	 LỊCH SỬ ĐỊA PHƯƠNG
VAI TRÒ CỦA ĐẢNG BỘ VÀ NHÂN DÂN HUYỆN THẠCH THÀNH TRONG CUỘC KHÁNG CHIẾN CHỐNG PHÁP 1946 – 1954 
I. MỤC ĐÍCH – YÊU CẦU:
1. Kiến thức: 
Giúp học sinh nắm được.
- Quá trình thành lập đảng bộ và xây dựng chính quyền dân chủ nhân dân huyện Thạch Thành.
- Công cuộc xây dựng và củng cố hậu phương kháng chiến của huyện Thạch Thành.
- Quá trình củng cố và giữ vững hậu phương tăng cường chi viện cho tiền tuyến.
2. Tư tưởng – Tình cảm.
- Tự hào về truyền thống yêu nước, cách mạng của quê hương mình.
- Nâng cao ý thức và trách nhiệm đối với quê hương, đối với đất nước.
3. Kĩ năng.
- Rèn luyện các kĩ năng tư duy quan sát, miêu tả, kể chuyện các kĩ năng thực hành bộ môn: Ghi chép, sưu tầm, đánh giá nhận xét.
II. CHUẨN BỊ CỦA GIÁO VIÊN VÀ HỌC SINH.
- Tư liệu lịch sử về thời kì này.
- Một số phương tiện học tập cần thiết.
- Giáo viên cung cấp tài liệu yêu cầu học sinh đọc tham khảo và chuẩn bị bài.
III. TIẾN TRÌNH BUỔI HỌC.
1. Ổn định tổ chức lớp.
2. Kiểm tra bài cũ. 
3. Bài mới.
Hoạt động của giáo viên và học sinh
Kiến thức cơ bản

GV. Sử dụng lược đồ giới thiệu vài nét khái quát về vùng đất và con người Thạch Thành, quá trình đấu tranh cách mạng của Thạch Thành trước 1945, trong đó nhấn mạnh sự thành lập của chiến khu du kích Ngọc Trạo.
GV sử dụng câu hỏi: Sau cách mạng tháng Tám nhiệm vụ trọng tâm của huyện là gì?
HS sử dụng tư liệu trả lời.
Ngày 21-8-1945, Uỷ ban nhân dân cách mạng lâm thời huyện Thạch Thành được thành lập do đồng chí Nguyễn Trí Đạo làm chủ tịch.
Lúc này yêu cầu đặt ra phải có tổ chức Đảng trực tiếp lãnh đạo đẩy lùi những khó khăn, thử thách trước mắt, phát huy những thành quả cách mạng mà nhân dân Thạch Thành đã đạt được. Xuất phát từ yêu cầu đó ngày 10-11-1945, đồng chí Đặng Văn Hỷ tỉnh uỷ viên đã về Thạch Thành tổ chức hội nghị kết nạp đảng viên và thành lập huyện uỷ lâm thời. Đồng chí Phạm Văn Giản được chỉ định làm Bí thư huyện uỷ lâm thời.
GV sử dụng tư liệu về các nhân vật lịch sử để giảng mở rộng cho học sinh.
GV hỏi HS ý nghĩa của việc thành lập đảng bộ và xây dựng chính quyền dân chủ nhân dân.
HS dựa vào tư liệu tham khảo để trình bày ý nghĩa.
GV liên hệ chuyển mục. Thời kì 1947 – 1950 cuộc kháng chiến chống Pháp của cả nước bước vào thời kì xây dựng và củng cố hậu phương, tiếp tục kháng chiến. Huyện Thạch Thành thực hiện chủ trương chung đó như thế nào?
 HS dựa vào tài liệu tham khảo trình bày những sự kiện chính trong quá trình xây dựng và củng cố hậu phương kháng chiến.
 2-1947, Thạch Thành đã tổ chức Đại hội Đại biểu Đảng bộ lần thứ nhất, nhằm đánh giá kết quả đạt được sau hơn một năm chỉ đạo cuộc kháng chiến phong trào cách mạng ở địa phương,đề ra nhiệm vụ mới và bầu ra ban chấp hành chính thức
Từ tháng 3-1947, 	Đảng bộ và nhân dân huyện đã tập trung triển khai thực hiện nghị quyết lần thứ nhất đề ra. Cùng đồng bào trong tỉnh thực hiện lời dạy của Bác: xây dựng Thanh Hoá tỉnh kiểu mẫu của cả nước.
Ngày 10-4-1947, Huyện đội Thạch Thành đã được thành lập, đồng chí Tạ Quang Đông được chỉ định làm huyện đội trưởng.
Thực hiện chủ trương tăng cường xây dựng lực lượng bộ đội chủ lực ở cấp tỉnh và huyện, tháng 10-1947, huyện tổ chức đợt tuyển quân đầu tiên bổ sung cho quân chủ lực tỉnh.Toàn huyện được giao chỉ tiêu tuyển 25 người nhưng hàng trăm thanh niên các xã đã nô nức tình nguyện xin được tham gia quân đội đi kháng chiến.
Thực hiện chủ trương lớn của Đảng, tháng 2-1948, đại đội chủ lực của huyện được thành lập, gồm 120 chiến sĩ chia làm hai trung đội. Đồng chí Phạm Minh Quý, huyện đội phó làm đại đội trưởng, đồng chí Trần Cừu làm chính trị viên. Đại đội đóng tại làng An Đổ với phiên hiệu c236 thuộc trung đoàn 435 của tỉnh đội Thanh Hoá.
Để hỗ trợ cho việc phát triển lực lượng vũ trang, ở Thạch Thành huyện uỷ đã phát động phong trào tuần lễ nuôi quân, do chuẩn bị chu đáo, phong trào đã được toàn dân tham gia. Toàn huyện đã góp được 150 tấn thóc và 30.000 đồng. Thạch Thành đã được tỉnh biểu dương là huyện có phong trào nuôi quân khá nhất.
Đảng bộ và nhân dân Thạch Thành luôn tạo mọi điều kiện thuận lợi nhất để giúp đỡ đồng bào tản cư. Hàng ngàn gia đình trong huyện đã tình nguyện giúp đỡ nơi ăn, chỗ ở, đồ dùng gia đình, thậm chí cả ruộng đất tạo điều kiện cho đồng bào tản cư ổn định cuộc sống và tham gia sản xuất.
GV nhấn mạnh bên cạnh việc xây dựng và củng cố hậu phương kháng chiến Thạch Thành còn làm tốt công tác chi viện cho tiền tuyến.
GV sử dụng câu hỏi chuyển mục: Trong cuộc kháng chiến chống Pháp Thạch Thành đã thực hiện nghĩa vụ chi viện như thế nào?
HS dựa vào tài liệu tham khảo trả lời.
Ngày 12/2/1950, chủ tịch Hồ Chí Minh đã ra sắc lệnh tổng động viên nhân lực, vật lực, tài lực cho cuộc kháng chiến của dân tộc.	 Để đóng góp nhân lực, vật lực, tài lực cho cuộc kháng chiến của dân tộc, thực hiện chủ trương lớn của Trung ương Đảng và Chủ tịch Hồ Chí Minh, Huyện uỷ và Uỷ ban kháng chiến hành chính đã phát động nhân dân tham gia các phong trào: mua công phiếu kháng chiến, mua công trái quốc gia, ủng hộ lúa khao quân, hũ gạo kháng chiến, quỹ công lương huyện uỷ đã cử cán bộ xuống xã kết hợp với các cán bộ cơ sở tuyên truyền vận động nhân dân tham gia. Với tinh thần đó toàn huyện đã mua 1637 công phiếu kháng chiến, 4850 công trái quốc gia, lúa cụ Hồ khao quân 118 tấn, hàng ngàn hũ gạo kháng chiến với 21,5 tấn, quỹ công lương 150,9 tấn và 76.355 đồng.
Cùng với những đóng góp về vật chất, Huyện uỷ, Uỷ ban kháng chiến hành chính đã chỉ đạo các xã, thôn thành lập các đội dân công. Lực lượng dân công luôn luôn sẵn sàng phục vụ ở địa phương và các chiến trường.
Cuối năm 1950, đầu năm 1951, Thanh Hoá được Trung ương giao vận chuyển 5000 tấn lúa ra liên khu III chuẩn bị cho chiến dịch Hà - Nam - Ninh. Thạch Thành trở thành địa bàn tập kết của chiến dịch, Sau gần một tháng vật lộn với giá rét và sự đánh phá của máy bay địch, 6 vạn dân công của tỉnh cùng với Đảng bộ và nhân dân huyện Thạch Thành đã vận chuyển được 4.635 tấn về tập kết an toàn ở huyện chuẩn bị cho chiến dịch.
Tại Thạch Thành, sau khi có sắc lệnh của chính phủ để có thóc đóng góp cho nhà nước ngay trong vụ chiêm 1951, huyện uỷ đó chủ trương đẩy mạnh việc vay thóc của nhân dân, đồng thời triển khai việc thu thuế điền thổ, luỹ tiến và mua thóc theo định giá, từ cố gắng đó, vụ chiêm năm 1951, Thạch Thành đã huy động được gần một ngàn tấn thóc cho nhà nước.
1951 - 1954 Thạch Thành thu được 10707 tấn thóc giúp cho cuộc kháng chiến. Ngoài ra còn góp 81,938 tấn vào quỹ “đảm phụ quốc phòng” 
Trong chiến dịch Điện Biên Phủ. Huyện đã điều động nhiều cán bộ huyện trực tiếp lãnh đạo các đoàn dân công hoả tuyến ở các xã trọng điểm. Khắp nơi trong huyện, ở đâu cũng nô nức thành lập các đơn vị dân công lên đường phục vụ chiến dịch. Từ khí thế đó, Đảng bộ và nhân dân Thạch Thành đó huy động được hàng chục ngàn người tham ra các đợt vận chuyển cho chiến dịch, hàng trăm xe đạp thồ, nhiều thuyền nan cùng nhiều lương thực, thực phẩm góp phần vào chiến thắng lừng lẫy của chiến dịch Điện Biên Phủ.
Trong chiến dịch này, mặc dù bị máy bay, pháo địch đánh phá ác liệt, nhiều người đã hy sinh nhưng các đoàn dân công của huyện vẫn vượt qua bom đạn của kẻ thù đem hàng tới đích, hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ tiếp vận cho chiến dịch. 
4. Củng cố.
5. Dặn dò và bài tập.
1. Thành lập đảng bộ, xây dựng chính quyền dân chủ nhân dân.
- Nhiệm vụ, yêu cầu: Giải tán chính quyền cũ, xây dựng chính quyền dân chủ nhân dân.
- 21/8/1945 thành lập ủy ban nhân dân cách mạng lâm thời.
- 10/11/1945 thành lập huyện ủy lâm thời.
- Ýnghĩa: 
Thể hiện sự trưởng thành của đội ngũ cán bộ cũng như sự lớn mạnh của phong trào cách mạng Thạch Thành. Từ đây, phong trào cách mạng của huyện được triển khai nhanh chóng, mạnh mẽ, hiệu quả hơn.
2. Xây dựng và củng cố hậu phương kháng chiến (1947-1950)
- 2-1947, Thạch Thành đã tổ chức Đại hội Đại biểu Đảng bộ lần thứ nhất.
- 3/1947 huyện Thạch Thành tập trung triển khai nghị quyết đề ra.
- Ngày 10-4-1947, Huyện đội Thạch Thành đã được thành lập.
- 10-1947, huyện tổ chức đợt tuyển quân đầu tiên bổ sung cho quân chủ lực tỉnh.
- 2-1948, đại đội chủ lực của huyện được thành lập.
- Trong phong trào tuần lễ nuôi quân toàn huyện đã góp được 150 tấn thóc và 30.000đ.
- Phong trào hỗ trợ đồng bào tản cư.
3. Củng cố và giữ vững hậu phương, tăng cường chi viện cho tiền tuyến.
- 1950 toàn huyện đã mua 1637 công phiếu kháng chiến, 4850 công trái quốc gia, lúa cụ Hồ khao quân 118 tấn, hàng ngàn hũ gạo kháng chiến với 21,5 tấn, quỹ công lương 150,9 tấn và 76.355 đồng.
- Huyện thành lập các đội dân công. Lực lượng dân công luôn luôn sẵn sàng phục vụ ở địa phương và các chiến trường.
- 1951, Thạch Thành huy động được gần một ngàn tấn thóc cho nhà nước.
- 1951 - 1954 Thạch Thành thu được 10707 tấn thóc giúp cho cuộc kháng chiến. Ngoài ra còn góp 81,938 tấn vào quỹ “đảm phụ quốc phòng”
- Trong chiến dịch Điện Biên Phủ Đảng bộ và nhân dân Thạch Thành đã huy động được hàng chục ngàn người tham ra các đợt vận chuyển cho chiến dịch, hàng trăm xe đạp thồ, nhiều thuyền nan cùng nhiều lương thực, thực phẩm góp phần vào chiến thắng lừng lẫy của chiến dịch Điện Biên Phủ.
3.3 Hiệu quả của sáng kiến kinh nghiệm.
- Kết quả khảo sát 85 học sinh ở 2 lớp 12A3 và 12A6 năm học 2016 – 2017 trước và sau khi thiết kế tiết lịch sử địa phương theo hướng sử dụng tư liệu lịch sử về cách mạng Thạch Thành giai đoạn 1946 – 1954 cho thấy học sinh có sự thay đổi rõ rệt về tính hứng thú và sự hiệu quả.
Nội dung khảo sát
Trước khi sử dụng tư liệu LSĐP dạy học

Sau khi sử dụng tư liệu LSĐP dạy học
Hứng thú với tiết học lịch sử địa phương.
10/85 (11,7%)
67/85(78,8%)
Hiểu biết về lịch sử cách mạng huyện Thạch Thành 
6/85(7,1%)
61/85(71,7%)
Ý thức về tinh thần và trách nhiệm đối với quê hương
21/85(24,7%)
70/85(82,3%)

III. KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ.
1. Kết luận.
 Việc khai thác tư liệu lịch sử tại địa phương phục vụ cho giảng dạy chương trình chính khóa rất quan trọng. 
- Thứ nhất đã thực hiện đúng yêu cầu tiết dạy lịch sử địa phương theo PPCT do bộ giáo dục đào tạo quy định. 
- Thứ hai làm cho học sinh hứng thú hơn tới đối với tiết học lịch sử địa phương.
- Thứ ba giúp học sinh hiểu biết về truyền thống của quê hương mình đồng thời nâng cao ý thức trách nhiệm đối với quê hương.
- Thứ tư sử dụng tư liệu lịch sử địa phương yêu cầu học sinh phải tìm hiểu, phân tích các số liệu, sự kiện vì vậy có tác dụng tốt trong rèn luyện tư duy của học sinh.
2. Kiến nghị.
Thông qua SKKN này tác giả đề xuất ở mỗi địa phương cần khai thác các tư liệu lịch sử để giảng dạy. Điều đó không những làm phong phú thêm nội dung chương trình lịch sử mà còn có tác dụng tốt trong giáo dục ý thức học tập, ý thức và trách nhiệm cộng đồng của mỗi học sinh.
XÁC NHẬN CỦA THỦ TRƯỞNG ĐƠN VỊ

Thanh Hóa, ngày 18 tháng 5 năm2017 Tôi xin cam đoan đây là SKKN của mình viết, không sao chép nội dung của người khác.
Ngô Quốc Bình
TÀI LIỆU THAM KHẢO
1. Lịch sử Thanh Hoá tập 1- Nxb khoa học xã hội – Hà Nội 1990.
2. Lịch sử Thanh Hoá tập 2 – Nxb khoa học xã hội – Hà Nội 1994.
3. Đường lên chiến khu – ty văn hoá và Ban vận động thành lập hội nhà văn – Thanh Hoá 1971.
4. Đường lên chiến khu tập 2 – Hội nhà văn – ty văn hoá Thanh Hoá 1976.
5. Những sự kiện lịch sử Đảng bộ huyện Vĩnh Thạch 1925-1945-Nxb Thanh Hoá 1942.
6. Lịch sử Đảng bộ tỉnh Thanh Hoá tập 1- 1930-1954- Ban tuyên giáo tỉnh uỷ Thanh Hoá 1971.
7. Thạch Thành những chặng đường cách mạng- 1996.
8. Lịch sử Đảng bộ huyện Thạch Thành- 1996.
9. Danh sĩ Thạch Thành – Nxb Thạch Thành 1995.
10. Dư địa chí Thạch Thành – Nxb văn hóa thông tin 2004.
DANH MỤC CÁC ĐỀ TÀI SKKN ĐÃ ĐƯỢC HỘI ĐỒNG ĐÁNH GIÁ 
XẾP LOẠI CẤP SỞ GIÁO DỤC ĐÀO TẠO VÀ CÁC CẤP CAO HƠN
 XẾP LOẠI TỪ C TRỞ LÊN
Họ tên tác giả: Ngô Quốc Bình
Chức vụ: TTCM 
Đơn vị công tác: THPT Thạch Thành 2.
Thứ tự
Tên đề tài SKKN
Cấp đánh giá xếp loại
Kết quả đánh giá xếp loại
Năm học đánh giá xếp loại
1
Sử dụng tư liệu lịch sử Ấn Độ trong dạy học lịch sử lớp 10.
Sở GD & ĐT
C
Quyết định số 932/QĐ-SGDĐT ngày 11/12/2008.
2
Dạy học lịch sử địa phương lớp 12 tại di tích lịch sử chiến khu Ngọc Trạo.
Sở GD & ĐT
C
Quyết định số 539/QĐ- SGDĐT ngày 18/10/2011.
3
Sử dụng tư liệu diễn ca lịch sử 
“ Việt Nam dân tộc anh hùng” nhằm tăng hứng thú và hiệu quả học tập cho học sinh lớp 10 THPT.
Sở GD & ĐT
C
Quyết định số 753/QĐ- SGDĐT ngày 05/11/2014.