Sáng kiến kinh nghiệm Tạo xúc cảm cho học sinh trong giờ dạy Lịch sử Việt Nam ở trường phổ thông bằng hình tượng người anh hùng cách mạng

 huyện Nông Cống, tỉnh Thanh Hóa. Anh sinh ra trong một gia đình nghèo, lên 8 tuổi đã phải đi ở cho địa chủ. Năm 1946 anh tham gia dân quân ở địa phương, đến năm 1949 anh xung phong đi bộ đội. Tháng 5/1953, quân đội ta thành lập các đơn vị pháo cao xạ để chuẩn bị đánh lớn. Tô Vĩnh Diện được điều về làm tiểu đội trưởng một đơn vị pháo cao xạ...Qua 5 đêm kéo pháo ra đến dốc Chuối, đường hẹp cong và rất nguy hiểm, Tô Vĩnh Diệm cùng đồng chí pháo thủ Lê Văn Chi xung phong lái pháo. Đến nửa chừng, dây tời bị đứt, pháo lao nhanh xuống dốc, Tô Vĩnh Diệm vẫn bình tĩnh giữ càng lái cho pháo thẳng đường. Nhưng một trong bốn dây kéo pháo lại bị đứt, pháo càng lao nhanh, đồng chí Chi bị hất văng ra dơi xuống vực. Trong hoàn cảnh vô cùng khó khăn đó, Tô Vĩnh Diện hô anh em “Thà hy sinh quyết bảo vệ pháo”, và anh buông tay lái xông lên phía trước, lấy thân mình chèn vào bánh pháo, nhờ đó các anh em đồng đội kịp ghìm giữ pháo lại. Tấm gương hy sinh vô cùng anh dũng của anh đã cổ vũ mạnh mẽ toàn đơn vị vươn lên hoàn thành tốt nhiệm vụ, chuẩn bị chiến đấu và chiến đấu thắng lợi. Ngày 7/5/1955, Tô Vĩnh Diện được Chủ tịch nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa truy tặng Huân chương Quân công hạng Nhì và được tặng danh hiệu Anh hùng lực lượng vũ trang nhân dân [3;tr92].
* Đợt tấn công thứ nhất : Ta tiến công địch ở phân khu phía Bắc. 
Giáo viên khắc hoạ lại tấm gương hy sinh của anh hùng Phan Đình Giót đã lấy thân mình lấp lỗ châu mai trong trận đánh vào cứ diểm Him Lam của quân ta:
Đó là buổi chiều 13 tháng 3 năm 1954, bộ đội Đại đội 58 của ta mở màn trận đánh chiến dịch Điện Biên Phủ tại cứ điểm Him Lam. Cuộc chiến không cân sức giữa bộ đội ta và quân địch diễn ra vô cùng ác liệt. Những trận “bão lửa” liên tiếp của địch trút xuống, bộ đội ta bị thương vong khá nhiều. Các chiến sĩ của ta phải giành giật đánh chiếm lấy từng cứ điểm, từng mỏm đồi trên Điện Biên Phủ. Súng đạn của quân Pháp từ lỗ châu mai bắn ra xối xả, liên tiếp khiến nhiều chiến sĩ của ta liên tục hi sinh. Để đánh chiếm lấy những cứ điểm quan trọng, bộ đội ta đã chuyển sang dùng bộc phá để đánh lô cốt địch. Trên chiến trường, chiến sĩ Phan Đình Giót cũng hừng hực khí thế đánh giặc như bao chiến sĩ khác. Cuộc giằng co kéo dài đến hơn 22 giờ đêm, khi Phan Đình Giót ôm quả bộc phá thứ 10 để nổ tung lô cốt địch thì bị thương vào đùi. Lúc đó, bộ đội ta bị thương nhiều vô kể. Anh hùng Phan Đình Giót được chuyển về phía sau để băng bó vết thương.Từng loạt đạn vẫn rít và bay qua trên đầu, nhưng khi vừa băng bó xong, máu chưa ngừng chảy thì anh hùng Phan Đình Giót đã ôm hai quả bộc phá liên tiếp lao lên. Anh cầm theo tiểu liên xung phong mở đường cho đồng đội lên đánh lô cốt đầu cầu và lô cốt số 2. Sau đó, hỏa lực của quân Pháp từ lô cốt số 3 bắn ra liên tiếp khiến cho đơn vị của ta bị dồn ứ lại. Nhiều chiến sĩ xung phong lao lên đều hi sinh trước họng súng của kẻ thù. Bất ngờ, Phan Đình Giót vùng dậy, ôm bộc phá lao lên rồi bịt kín lỗ châu mai của quân địch, cách nơi anh đang băng bó khoảng 200m. Tiếng súng đạn bỗng im bắt, nhưng chiến sĩ Phan Đình Giót đã hi sinh, toàn thân anh bị bom đạn kẻ thù bắn nát” Khi lỗ châu mai bị che lấp, hỏa điểm của quân Pháp bị dập tắt, bộ đội ta đã nhanh chóng xông lên tiêu diệt cứ điểm Him Lam trong ngày 13 tháng 3. Đây là trận đánh mở màn thắng lợi trong chiến dịch Điện Biên Phủ..[8] 
* Đợt tấn công thứ 2: 
? Mục đích của ta đánh sân bay Mường Thanh làm gì.
(Cắt đứt còn đường tiếp tế duy nhất = hàng không của địch).
* Đợt tấn công thứ 3: 
Ta đã kết thúc chiến dịch như thế nào?
* Thảo luận nhóm:
+ Nhóm 1: Trình bày kết quả của chiến dịch ĐBP 1954. Chiến thắng ĐBP thắng lợi có ý nghĩa lịch sử ta lớn như thế nào.
+ Nhóm 2: Tác động của chiến thắng Điện Biên Phủ đến cuộc kháng chiến chống Pháp?
-Nhóm trưởng trình bày, giáo viên nhận xét, kết luận. 
I. Kế hoạch Na va của Pháp và Mỹ.
- Hoàn cảnh: 
Trong thế thua, thế bị động, 
Pháp muốn kết thúc chiến 
tranh trong vinh dự...
- Mục đích:
+ Xoay chuyển cục diện chiến tranh Đông Dương.
+ Chuyển bại thành thắng trong vòng 18 tháng kết thúc chiến tranh trong danh dự.
- Nội dung:
+ Bước 1: thu đông 1953, Xuân 1954 giữ thế phòng ngự chiến lược ở miền Bắc, tiến công chiến lược miền Nam.
+ Bước 2: Thu đông 1954, chuyển lực lượng ra Bắc, thực hiện tiến công chiến lược miền Bắc, giành thắng lợi quyết định, kết thúc chiến tranh.
Nhận xét: Kế hoạch Na va ra đời trong thế thua và thế bị động, đây là âm ưu cao nhất của Pháp – Mĩ...
II. Cuộc tiến công chiến lược Đông Xuân 1953 - 1954 và chiến dịch ĐBP 1954.
1. Cuộc tiến công chiến lược Đông Xuân 1953 - 1954.
a) Chủ trương chiến lược của ta.
- Phương hướng chiến lược :
Tập trung lực lương đánh vào những hương quan trong mà địch tương đói yếu , nhăm tiêu diệt bộ phận sinh lực địch, giải phóng đất đai, buộc địch phải phân tán lực lượng ở những điểm sung yếu.
b) Cuộc tiến công chiến lược Đông Xuân 1953 - 1954 của ta.
- Đầu 12/1953 ta đánh mạnh ở Lai Châu à buộc địch phải cho quân nhảy dù giữ chốt ĐBP. 
- Đầu 12/1953 Liên quân Việt - Lào chiến thắng ở Trung Lào.
- Cuối 1/1954 Liên quân Lào- Việt thắng lớn ở Thượng Lào.
- Cuối tháng 1 à đầu tháng 2/1954 ta thắng địch ở Bắc Tây Nguyên.
=> Kế hoạch Na Va bước đầu bị phá sản.
2. Chiến dịch lịch sử Điện Biên Phủ (1954)
* Chủ trương của ta:
- Đầu 12/1953 ta quyết định mở chiến dịch ĐBP nhằm:
+ Tiêu diệt lực lượng địch.
+ Giải phóng Tây Bắc, tạo điều kiện giải phóng Bắc Lào.
* Sự chuẩn bị cho chiến dịch:
* Diễn biến.
- Đợt 1: (13 à 17/3/1954) ta đánh chiếm phân khu Bắc.
- Đợt 2 : (30/3 à 26/4/1954) quân ta tiến công tiêu diệt căn cứ phía Đông phân khu trung tâm.
- Đợt 3: 1/5 à 7/5/1954) ta đánh các căn cứ còn lại ở phân khu trung tâm và phân khu Nam.
=> 17h 30 ngày 7/5/1954 chiến dịch toàn thắng.
* Kết quả, ý nghĩa : 
=> Tập đoàn cứ điểm Điện Biên Phủ là 1 công trình cứ điểm mạnh nhất Đông Dương đã hoàn toàn bị tiêu diệt.
- Đập tan hoàn toàn kế hoạch Na va của Pháp Mĩ, giáng đòn quyết định vào ý trí xâm lược của thực dân Pháp, làm xoay chuyển cục diện chiến tranh ở Đông Dương, tạo điều kiện thuận lợi cho cuộc đấu tranh ngoại giao giành thắng lợi.

 4 - Củng cố: GV: Hệ thống lại kiến thức cơ bản trong tâm của bài bằng Sơ đồ tư duy bài học.
 * Bài tập: Tại sao lại khẳng định chiến thắng Điện Biên Phủ đã quyết định việc chấm dứt chiến tranh xâm lược của Pháp ở Đông Dương? Cảm nghĩ của em về các tấm gương hy sinh của chiến sĩ cách mạng?
 5 - Dặn dò: Về nhà học bài cũ và bài tập đầy đủ. Tìm hiểu thêm về các anh hùng trong chiến dịch Điện Biên Phủ. Đọc trước mục III và IV của bài.
 2.4. Hiệu quả
 Đã áp dụng Sáng kiến kinh nghiệm ở lớp 12A1, 12A3, 12A4
 Khi tôi thực hiện giáo án đã tạo được ấn tượng sâu sắc cho học sinh, các em thực sự đã rất xúc động khi nghe tôi kể về các tấm gương hy sinh anh dũng của các chiến sĩ. Sự xúc động đó được thể hiện trên ánh mắt và gương mặt của các em. Sự tự hào đó có em đã thốt thành lời “ Cô ơi! Các chiến sĩ của chúng ta thật kiên trung. Em rất khâm phục lòng dũng cảm và sự hy sinh cao cả của các anh hùng cách mạng. Xúc động lắm cô ạ!”. Tôi đã trả lời các trò: “ Ừ! Cô mong các em biết trân trọng sự hy sinh của những lớp người đi trước cho Tổ quốc được độc lậ, tự do. Các em hãy phấn đấu hết mình để xứng đáng với sự hi sinh đó nhé!”
 Kết quả đat được như mong muốn, hầu hết học sinh hiểu bài và rất ấn tượng, thích thú với giờ học, các em rất xúc động trước tài năng và sự hi sinh cao cả của các chiến sĩ cách mạng. Phần lớn các em hiểu được sâu sắc chiến thắng lịch sử Điện Biên Phủ. Để chiến thắng kẻ thù dân tộc ta phải đổ biết bao máu xương mới có ngày hôm nay. Các em cũng hiểu được thế hệ trẻ ngày nay phải có trách nhiệm với quê hương đất nước, phải học tập, rèn luyện trở thành người có ích cho xã hội, tiếp nối truyền thống của cha ông. Sau đây là kết quả đối chứng: 
Lớp ( Sĩ số)
Nội dung
12A1( 41 HS)
12A3( 42 HS)
12A4 ( 42 HS)
Trước khi áp dụng SKKN

Số lượng
Tỉ lệ %
Số lượng
Tỉ lệ %
Số lượng
Tỉ lệ %
Không thích
25
60,9
29
69
31
73,8
Thích
11
26,8
10
24,3
9
21,4
Rất thích
5
12,3
3
6,7
2
4,8
Sau khi áp dụng SKKN
Không thích
5
12,3
3
6,7
6
14,2
Thích
15
36,5
14
33,3
17
40,4
Rất thích
21
51,2
25
60
19
45,4
 ( Giáo viên phát phiếu kiểm nghiệm trước và sau giờ dạy thực nghiệm )
3. KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ
3.1. Kết luận
 Với cuộc vận động “ Học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh” và cuộc vận động “ Mỗi thầy, cô giáo là là một tấm gương đạo đức, tự học và sáng tạo”, cùng với phong trào “ Xây dựng trường học thân thiện, học sinh tích cực”. Luôn nắm vững phương châm giáo dục thời đại ngày nay: “ Giáo dục thể lực, tâm lực và trí lực” với tư cách là một giáo viên bộ môn , tôi luôn suy nghĩ, tìm tòi các phương pháp dạy học sao cho học sinh của mình có thể nắm bắt kiến thức một cách dễ hiểu nhất, ấn tượng nhất, xúc cảm nhất, giúp các em có hứng thú với bộ môn, tránh được áp lực khi học môn này. Qua những tấm gương hi sinh đầy anh dũng của các anh hùng cách mạng, tôi muốn học sinh của mình nhìn nhận lịch sử dân tộc một cách chính xác với một tâm thế tự hào, kính trọng và biết ơn. Hơn thế nữa, tôi muốn học sinh của mình phải hiểu được đất nước ta có ngày hôm nay là nhờ vào sự hi sinh cao cả của lớp người đi trước, đã phải đổ biết bao máu xương mới có độc lập, tự do cho Tổ quốc. Các em không những khâm phục mà còn phải trân trọng, phát huy truền thống cách mạng trong thời đại ngày nay, trở thành con người có trách nhiệm với quê hương ,Tổ quốc. Từ đó hình thành nhân cách của mình đáp ứng được yêu cầu hội nhập và phát triển của đất nước.
 Trên thực tế ở các trường phổ thông hiện nay đặc biệt là khối Trung học phổ thông đang phải đối mặt với tình trạng học sinh chán Sử, ghét Sử. Đó là thực tế đáng suy ngẫm. Làm sao để biến giờ Sử khô khan thành một giờ học hấp dẫn, ấn tượng và đầy xúc cảm, khiến học sinh yêu thích môn học này là niềm trăn trở của không ít giáo viên dạy Sử. Muốn làm được điều đó người dạy phải có những biện pháp giúp học sinh yêu thích môn lịch sử. Điều quan trọng và cần thiết nhất là phải tạo cho các em niềm khát khao tìm hiểu, biết tự đánh giá và nhận xét khách quan các sự kiện hay nhân vật lịch sử nào đó, khiến các em đam mê thực sự chứ không bị gò bó hay ép buộc bởi bất cứ một lí do nào. Vậy thì việc tạo xúc cảm trong giờ học Sử Việt Nam qua hình tượng người anh hùng cách mạng sẽ là một giải pháp hay và hữu hiệu. Bởi nó đã giải quyết được căn bản tình trạng chán học Sử của học sinh. Phần lớn các em bị cuốn hút, đầy hứng thú, tạo sự xúc động mạnh tới tâm tư tình cảm của các em. Bản thân các em chủ động tiếp nhận kiến thức, hào hứng đón giờ học.
 Muốn làm được điều đó, người dạy phải thực sự yêu nghề, phải có tâm, có tầm với nghề. Có như vậy, người giáo viên mới luôn tìm tòi những giải pháp, không ngừng trau rồi kiến thức nâng cao trình độ chuyên môn, áp dụng những phương tiện dạy học hiện đại, những phương pháp ưu việt để đưa đến cho học sinh những giờ học thực sự ấn tượng đầy xúc cảm, đạt kết quả tốt nhất. Đặc biệt, người giáo viên nên dùng lời nói sinh động đầy hình ảnh tạo hình tượng người anh hùng cách mạng gây được xúc cảm rất lớn với học sinh, để lại cho các em rất nhiều ấn tượng. Bản thân các em sẽ “ khắc cốt ghi tâm” những sự kiện lịch sử hào hùng nhất của dân tộc. Lịch sử Việt Nam từ nguồn gốc cho đến nay thời nào cũng có những anh hùng dân tộc, những danh tướng, anh hùng cách mạng (thời hiện đại). Vì thế trong phần lớn các tiết day Lịch sử Việt Nam ở khối Trung học phổ thông hay Trung học cơ sở đều có thể áp dụng việc tạo xúc cảm cho học sinh trong giờ dạy bằng hình tượng người anh hùng dân tộc hay anh hùng cách mạng (Chương trình Lịch sử khốisrung học cơ sở vàsrung học phổ thông đồng tâm với nhau).
3.2. Kiến nghị
 Qua thực hiện Sáng kiến kinh nghiệm, tôi xin được đề xuất các kiến nghị sau:
 Đối với các ban ngành: Nên tuyển dụng giáo viên bộ môn đúng chuyên ngành được đào tạo; Cần phải thay đổi Sách giáo khoa, việc viết sách phải tạo được sự hấp dẫn đối với người học, không khô cứng, không quá tham nhiều sự kiện; Thay đổi chế độ thi cử, về lâu dài cần đưa môn Sử trở thành môn thi bắt buộc; Tăng số tiết dạy cho môn Sử; Cần cấp phát những thiết bị dạy học hiện đại, những thước phim tư liệu lịch sử chính thống; Áp dụng những phương pháp dạy học hiện đại và phù hợp với đặc điểm bộ môn...
 Về phía nhà trường: Cần tuyên truyền sâu rộng thông qua hoạt động ngoại khoá nhiều hơn nữa về kiến thức Lịch sử ở các tiết giáo dục ngoài giờ lên lớp, chào cờ, sinh hoạt tập thể của Đoàn- Đội; Tổ chuyên môn thường xuyên tổ chức các chuyên đề nâng cao chất lượng bộ môn, kinh nghiệm trong giảng dạy...; Đối với giáo viên phải có tâm với nghề, không ngừng học hỏi, nâng cao trình độ chuên môn, tiếp cận những phương pháp dạy học mới và đưa công nghệ thông tin vào giảng dạy; Đối với học sinh cần phải thay đổi nhận thức với môn học và luôn tự giác, chủ động trong học tập...
 Trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ đất nước ngày nay, đặc biệt trong quá trình đất nước hội nhập thì môn Lịch sử nhất là quốc sử càng cần được coi trọng. Có như vậy, mới giúp được thế hệ trẻ xây dựng nhân cách, bản lĩnh con người Việt Nam để giữ gìn bản sắc văn hóa và truyền thống dân tộc trước sự giao thoa với văn hoá thế giới. Phải đặt môn Lịch sử đúng tầm của nó thì mới phát huy được hết vai trò và ý nghĩa của môn học này ./.
XÁC NHẬN
CỦA THỦ TRƯỞNG ĐƠN VỊ
 Vũ Văn Thành
 Thanh Hóa, ngày 26 tháng 5 năm 2017
Tôi xin cam đoan đây là SKKN của mình viết, không sao chép nội dung của người khác.
 Người viết
 Nguyễn Thị Hương

 TÀI LIỆU THAM KHẢO
1. Phương pháp dạy học lịch sử, Phan Ngọc Liên, Trần Văn Trị. NXB Giáo Dục, năm 2001.
2. Kênh hình trong dạy học Lịch sử ở trường phổ thông (Lịch sử Việt nam), Nguyễn Thị Côi, NXB Đại học quốc gia Hà Nội, năm 2001.
3. Điện Biên trong tôi, Đoàn Hoài Trung, NXB Thanh niên, năm 2004.
4. Danh tướng Việt Nam, Tập 1,2,3, Nguyễn Khắc Thuần, NXB Giáo dục 1997, 1999.
5. Lịch sử nghệ thuật chiến dịch Việt Nam trong 30 năm chiến tranh chống Pháp, chống Mỹ ( 1945- 1954), tập 1, Bộ quốc phòng lịch sử quân đội Việt Nam. NXB Quân đội nhân dân, năm 1993.
6. Ký ức phóng viên chiến tranh (Nhiều tác giả), NXB Quân đội nhân dân, năm 2005.
7. Đại tướng Võ Nguyên Giáp và khoảnh khắc lịch sử ở Điện Biên Phủ, Báo Thời sự, ngày 6/5/2014.
8. Những anh hùng nổi tiếng trong chiến thắng Điện Biên Phủ, Báo Pháp luật, ngày 31/3/2015.
9. SGK Lịch sử lớp 6,7,8,9,10,11,12. NXB Giáo dục Việt Nam 2010.
10. Báo điện tử WIKIPEDIA (Bách khoa toàn thư mở).
DANH MỤC
CÁC ĐỀ TÀI SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM ĐÃ ĐƯỢC HỘI ĐỒNG ĐÁNH GIÁ XẾP LOẠI CẤP PHÒNG GD&ĐT, CẤP SỞ GD&ĐT VÀ CÁC CẤP CAO HƠN XẾP LOẠI TỪ C TRỞ LÊN
Họ và tên tác giả: Nguyễn Thị Hương
Chức vụ và đơn vị công tác: Giáo viên Trường THCS và THPT Thống Nhất
TT
Tên đề tài SKKN
Cấp đánh giá xếp loại (Phòng, Sở, Tỉnh...)
Kết quả đánh giá xếp loại (A, B, hoặc C)
Năm học đánh giá xếp loại

 Sö dông ph¬ng tiÖn , ®å dïng vµ tµi liÖu d¹y häc trong bài 18: 
“ Phong trào giải phóng dân tộc 1939- 1945” ( Chương trình Lịch sử 12)
Sở GD- ĐT Thanh Hóa
Số 12/ QĐ-SGD&ĐT ngày 6/01/2010
 C
2008- 2009