Sáng kiến kinh nghiệm Tìm hiểu truyền thống Lịch sử dân tộc và giáo dục tư tưởng đạo đức cách mạng thông qua các hoạt động ngoài giờ lên lớp, học tập trải nghiệm ở trường THPT Quỳnh Lưu 2

một trong những nhiệm vụ hết sức khó khăn đối với bất cứ GV nào trong bối cảnh xã hội hiện nay. Do đó trong quá trình giảng dạy GV phải từng bước khơi dậy tinh thần ham học hỏi, ham tìm hiểu những sự kiện lịch sử, nhân vật lịch sử. Việc đa dạng hóa các hình thức hoạt động không chỉ làm tăng hứng thú cho người học mà còn gắn lý luân với thực tiễn và góp phần giáo dục tư tưởng đạo đức cách mạng cho thế hệ trẻ trong thời đại mới.
Đối với GV việc sử dụng phương pháp này phải sáng tạo. Đặc biệt là phải chịu khó, nhiệt tình tâm huyết với các em. Từ đó đưa ra các hình thức tổ chức hoạt động phù hợp để khích lệ tinh thần học tập của HS. Đồng thời, đem đến hiệu quả giáo dục cao nhất.
Kiến nghị và đề xuất
Muốn tổ chức tốt hoạt động GDNGLL, HĐTN cần có sự bàn bạc thảo luận tổ bộ môn và ban thường vụ Đoàn thanh niên để lựa chọn hình thức, nội dung phù hợp với từng thể loại. Phải đề ra được mục tiêu, lập kế hoạch rõ ràng, phân công cụ thể cho giáo viên tham gia thực hiện. Phải có sự hỗ trợ của Ban giám hiệu nhà trường, sự ủng hộ của phụ huynh học sinh. Tránh biến hoạt động NGLL, HĐTN, bangr báo thành một hoạt động vui chơi giải trí đơn thuần. Sau hoạt động trải nghiệm phải có bài viết thu hoạch của học sinh để từ đó biết được hiệu quả hoạt động ở mức nào. Tổ chức các hoạt động không quá nhiều và quá tốn kém. Khi tổ chức hoạt động cần khích lệ được đại đa số học sinh tham gia một cách tự nguyện, tích cực.
Đối với Sở GD & ĐT cần tổ chức các chuyên đề học tập trao đổi kinh nghiệm học tập giữa các trường nhằm đúc rút những kinh ngiệm, phương pháp tốt. Từ đó các trường cũng có thể học tập lẫn nhau, cùng nhau đưa chất lượng môn Lịch sử lên cao dần xứng đáng với vị trí vốn có của nó trong lòng dân tộc.
Sáng kiến kinh nghiệm là kết quả của cả một quá trình tìm tòi, trăn trở, thể nghiệm với mong muốn góp thêm một cách nhìn, cách nghĩ vào việc đổi mới phương pháp dạy học Lịch sử. Trên đây là một vài kinh nghiệm về tổ chức một hoạt động ngoại khoá cụ thể cho học sinh THPT. Xin được trao đổi và rất mong nhận được sự góp ý của các quý đồng nghiệp để đề tài có thể hoàn thiện hơn.
Xin trân trọng cảm ơn!
Quỳnh Lưu, ngày 23/12/2020
Vũ Thị Tình
PHẦN PHỤ LỤC PHỤ LỤC 1
CHỦ ĐỀ THÁNG 5: THANH NIÊN VỚI BÁC HỒ
Mục tiêu hoạt động: Giúp HS:
Tìm hiểu về thân thế sự nghiệp của Bác Hồ
Giúp các em hiểu rỏ tình cảm sâu nặng và công ơn sâu nặng của Bác Hồ với đất nước, với nhân dân và thế hệ trẻ.
Từ đó các em tích cực học tập, rèn luyện, tu dưỡng đạo đức theo những lời Bác dạy; xác định đúng đắn theo con đường mà Đảng và Bác đã chỉ ra.
Công tác chuẩn bị
Giáo viên :
Định hướng nội dung hoạt động cho học sinh, giới thiệu tài liệu tham khảo.
Gợi ý hình thức tổ chức và giao nhiệm vụ cho các cá nhân, nhóm, lớp
Chuẩn bị một số về ảnh, phim tài liệu, bài hát.minh họa
Học sinh:
Nhận nhiệm vụ và phân công cụ thể cho từng thành viên trong tổ/lớp
Cán bộ Đoàn thông báo cho các lớp những nội dung tổ chức để chuẩn bị.
Báo cáo công tác chuẩn bị cho GV phụ trách .
Tổ chức hoạt động: gồm 3 nội dung chính
Giáo viên giới thiệu về thân thế và sự nghiệp cách mạng của CT Hồ Chí Minh.
Văn nghệ ca ngợi công ơn của CT Hồ Chí Minh.
Giáo viên tổ chức các hoạt động tìm hiểu về thân thế và sự nghiệp cách mạng của CT Hồ Chí Minh dưới dạng các trò chơi:
Phần thi thứ nhất: Hiểu biết
Thể lệ : BTC đưa ra 10 câu hỏi với 4 đáp án A, B, C, D. Sau khi MC đọc xong câu hỏi các đội sẽ giơ đáp án của đội mình, với mỗi câu trả lời đúng các bạn được 5 điểm, trả lời sai không có điểm. Tổng điểm phần thi thứ nhất là 50 điểm.
Câu hỏi 1. Bác Hồ sinh ra trong một gia đình như thế nào?
A. Gia đình nhà nho tiến bộ.
B. Gia đình nhà nho gần dân.
C. Gia đình nhà nho khác với nhà nho phong kiến.
D. Gia đình nhà nho yêu nước
GV: Chủ tịch Hồ Chí Minh (lúc nhỏ tên là Nguyễn Sinh Cung) sinh ngày 19-5- 1890 trong một gia đình nhà nho yêu nước, tại làng Hoàng Trù (còn gọi là Làng Chùa), xã Chung Cự, tổng Lâm Thịnh, nay thuộc xã Kim Liên, Nam Đàn, Nghệ An. Thân phụ là Nguyễn Sinh Sắc, thân mẫu là Hoàng Thị Loan.
Câu hỏi 2. Chọn đáp án trả lời đúng cho câu hỏi: Nguyễn Tất Thành đã từng dạy học ở ngôi trường nào?
A. Trường tiểu học Pháp - Việt ở Vinh.	B. Trường tiểu học Đông Ba ở Huế.
C. Trường Quốc học Huế.	D. Trường Dục Thanh ở Phan Thiết.
GV:Thầy giáo Nguyễn Tất Thành có mặt ở Dục Thanh vào khoảng thời gian từ tháng 9/1910 đến tháng 2/1911 Nguyễn Tất Thành dạy lớp nhì, chủ yếu là
dạy chữ Quốc ngữ và Hán văn, ngoài ra, còn kiêm nhiệm dạy môn thể dục. Trong thời gian này, ngoài những nội dung được phân công giảng dạy, Nguyễn Tất Thành còn truyền bá lòng yêu quê hương đất nước, nòi giống tổ tiên cho học sinh.
Câu hỏi 3. Nguyễn Tất Thành ra đi tìm đường cứu nước tại bến cảng Nhà Rồng Sài Gòn đi sang Pháp vào thời gian nào?
A. 6/5/1911	B. 2/6/1911
C. 4/6/1911	D. 5/6/1911
GV:Sau một thời gian tìm hiểu, nhờ người giới thiệu, Nguyễn Tất Thành lấy tên Văn Ba xin làm phụ bếp trên tàu Đô đốc Latútsơ Tơrevin, một tàu vừa chở hàng, vừa chở khách của hãng Năm Sao đang vào cảng Sài Gòn chuẩn bị đi Mácxây (Pháp). Ngày 5-6-1911 từ cảng Nhà Rồng, thành phố Sài Gòn (nay là Thành phố Hồ Chí Minh), Nguyễn Tất Thành rời tổ quốc thân yêu ra đi tìm đường cứu nước.
Câu hỏi 4. Thay mặt hội những người Việt Nam yêu nước tại Pháp, Nguyễn Ái Quốc gửi đến Hội nghị Vécxay bản yêu sách của nhân dân Việt Nam gồm mấy điểm?
A. 6 điểm	B. 8 điểm
C. 9 điểm	D. 12 điểm
GV:Tháng 6-1919 thay mặt những người Việt Nam yêu nước gửi bản yêu sách gồm 8 điểm (ký tên Nguyễn Ái Quốc) tới hội nghị các nước đế quốc họp ở Véc-xây (nước Pháp), đòi chính phủ các nước họp hội nghị phải thừa nhận quyền tự do, dân chủ và quyền bình đẳng của dân tộc Việt Nam.
Câu hỏi 5. "Một năm khởi đầu từ mùa xuân. Một đời khởi đầu từ tuổi trẻ. Tuổi trẻ là mùa xuân của xã hội". Đoạn trích trên trong bài viết nào của Bác Hồ?
A. “Thư gửi học sinh nhân ngày khai trường “(1945)
B. “Lời kêu gọi đầu năm học mới” (1947)
C. “Lời kêu gọi ngày Tết” (1947)
D. "Thư gửi thanh niên và nhi đồng toàn quốc nhân dịp Tết sắp đến”(1946)
Câu hỏi 6. Câu nói: "Các Vua Hùng đã có công dựng nước thì Bác cháu ta phải cùng nhau giữ lấy nước" được Bác nói ở đâu?
A. Khu di tích Đền Hùng, Phú Thọ
B. Tại chiến khu Việt Bắc
C. Tại đại Đại hội Đoàn toàn quốc lần thứ III
D. Tại lần gặp gỡ thanh niên xung phong 312 tại Nà Cù, Bắc Kạn
GV:Tại cửa Đền Giếng trong khu di tích Đền Hùng thuộc núi Nghĩa Lĩnh, xã Hy Cương, Lâm Thao, Phú Thọ trước cán bộ đại đoàn quân tiên phong năm 1954.
Câu hỏi 7. “Nước Việt Nam có quyền hưởng tự do và độc lập và sự thật đã trở thành một nước tự do và độc lập”. Câu trên được trích trong văn kiện nào của Hồ Chí Minh?
A. Lời kêu gọi toàn quốc kháng chiến	B. Chính cương vắn tắt
C. Tuyên ngôn độc lập	D. Đường cách mệnh
GV: Cuộc cách mạng tháng tám năm 1945 giành được thắng lợi. Ngày mồng 2 tháng 9 năm 1945, tại Quảng trường Ba Đình, Hà Nội, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã thay mặt toàn thể nhân dân Việt Nam đọc bản Tuyên ngôn độc lập, khai sinh ra nước Việt Nam dân chủ cộng hoà, nay là nước Cộng hoà xã hội chủ nghĩa Việt Nam. Đây là mốc son chói lọi đánh dấu một bước ngoặt vĩ đại trong lịch sử dân tộc. Đưa nước ta từ một nước thuộc địa nửa phong kiến trở thành một nước độc lập, tự do. Đưa nhân dân ta từ người nô lệ trở thành người chủ chân chính của nước nhà. Tuyên ngôn độc lập năm 1945 đã khởi đầu kỷ nguyên mới của dân tộc ViệtNam – kỉ nguyên độc lập dân tộc gắn liền với chủ nghĩa xã hội.
Câu hỏi 8. Bạn hãy nêu xuất xứ lời dạy sau của Bác Hồ: “Non sông Việt Nam có trở nên vẻ vang hay không, dân tộc Việt Nam có được vẻ vang sánh vai với các cường quốc năm châu hay không, chính là nhờ một phần lớn ở công học tập của các cháu”.
A. Thư gửi cho học sinh nhân ngày khai trường tháng 9/1945
B. Thư gửi thanh niên vào tháng 8/1951
C. Tại buổi lễ khai mạc trường Đại học nhân dân Việt Nam ngày 19/1/1955
D. Thư Chủ tịch Hồ Chí Minh gửi Hội nghị “dạy tốt, học tốt” ngành giáo dục
GV: để động viên các em học sinh bước vào năm học mới, tháng 9 năm 1945, Bác Hồ đã viết “Thư gửi cho các học sinh”. Bức thư đã thể hiện được tâm huyết của Người đối với học sinh trong cả nước, đồng thời còn thể hiện tình cảm yêu thương, niềm tin tưởng và hy vọng của Người đối với thế hệ trẻ trong sự nghiệp cách mạng của dân tộc
Câu hỏi 9. Từ khi trở về nước (1941) cho đến lúc qua đời (1969), Bác Hồ đã về thăm quê hương Nghệ An bao nhiêu lần?
A. 2 lần	B. 3 lần
C. 4 lần	D. 5 lần
GV: 6/1957 và 12/1961.
Câu hỏi 10.	“Không có việc gì khó Chỉ sợ lòng không bền
Đào núi và lấp biển
Quyết chí ắt làm nên”.
Đây là các câu thơ Bác Hồ viết tặng lực lượng thanh niên xung phong. Hãy cho biết thời gian và hoàn cảnh sáng tác bài thơ đó:
A. 15/7/1950 nhân dịp thành lập TN xung phong
B. 8/5/1954 nhân dịp chiến thắng Điện Biên Phủ
C. 15/7/1960 kỷ niện 10 năm ngày truyền thống TNXP
D. 20/3/1951 trong dịp Bác Hồ đến thăm liên phân đội TNXP 312 tại Nà Cù, Bắc Cạn
Phần thi thứ hai: Giải mã ô chữ
Thể lệ: Có 9 hàng ngang tương đương 9 câu hỏi, các đội lần lượt lựa chọn các từ hàng ngang, MC đọc câu hỏi và đội lựa chọn sẽ trả lời đáp án, trả lời đúng các bạn được 10 điểm, trả lời sai không có điểm, quyền trả lời thuộc về đội bạn, nếu đội bạn trả lời đúng được 5 điểm. Nếu chưa trả lời hết 9 câu hỏi, nếu đội nào có câu trả lời về ô chữ chìa khoá (hàng dọc) thì sẽ dụng hiệu lệnh phất cờ, trả lời đúng sẽ được 30 điểm. Nếu trả lời sai thì mất quyền trả lời ô chữ theo lượt của đội mình. Nếu không có đội nào trả lời đúng, phần trả lời sẽ dành cho khán giả hoặc BTC công bố đáp án.
Hàng ngang số 1 có 7 ký tự: Năm 1901, Cụ Nguyễn Sinh Sắc (1862 – 1929) thân sinh chủ tịch Hồ Chí Minh từng đạt danh vị nào trong khoa cử thời nhà Nguyễn ? – Đ/a: PHÓ BẢNG
Hàng ngang số 2 có 10 ký tự: Vở kịch Bác Hồ sáng tác đả kích vua Khải Định khi vị vua này đi công du sang Pháp vào năm 1922? – Đ/a: CON RỒNG TRE
Hàng ngang số 3 có 2 ký tự: Lời nhân dân đồng thanh đáp lại câu hỏi “Tôi nói đồng bào nghe rõ không?” của Bác Hồ khi Người đọc Tuyên ngôn độc lập tại Quảng trường Ba Đình ngày 2.9.1945 là gì? – Đ/A: CÓ
Hàng ngang số 4 có 12 ký tự: Bài thơ Tố Hữu viết về Bác Hồ, có câu “Suối dài xanh mướt nương ngô. Bốn phương lồng lộng thủ đô gió ngàn”? – Đ/A: SÁNG THÁNG NĂM
Hàng ngang số 5 có 12 ký tự: Ngày 18/6/1919 Thay mặt những người Việt Nam yêu nước tại Pháp, Nguyễn Tất Thành đã gửi đến hội nghị Vecxai bản Yêu sách của nhân dân An Nam với tên gọi mới là gì? – Đ/A: NGUYẾN ÁI QUỐC
Hàng ngang số 6 có 6 ký tự: Tên ngọn núi nằm bên suối Lênin được Bác đặt tên khi ở tại làng Pác Bó, huyện Hà Quảng, tỉnh Cao Bằng? – Đ/A: CÁC MÁC
Hàng ngang số 7 có 12 ký tự: Bức tranh “Bác Hồ và 3 thiếu nhi Trung Nam Bắc” được họa sĩ này vẽ từ máu của mình? – Đ/A: DIỆP MINH CHÂU
Hàng ngang số 8 có 8 ký tự: Tại lán này Bác Hồ đã nói với đồng chí Võ
Nguyễn Giáp câu: “Dù phải đốt cháy cả dãy Trường Sơn cũng quyết dành cho được độc lập” – Đ/A: LÁN NÀ LỪA
Hàng ngang số 9 có 6 ký tự: Tác phẩm Bác Hồ viết để lại dặn dò đồng bào, chiến sĩ trước khi mất, trong đó có nhắc đến hai chữ “hồng” và “chuyên” – Đ/A: DI CHÚC
Gợi ý hàng dọc: Tên gọi quen thuộc của Bác cùng với tên Nguyễn Ái Quốc, được biết đến từ ngày 13.8.1942
P
C	O	N	R
N	G
D	I
H Ồ C
G T H
N	Á	I
Á	C	M
P	M	I
Á	N	N
I	C	H
Ó N Ó Á Q Á N À
Ú
B	Ả	N	G
G	T	R	E
S Á N
U Y Ễ C Ệ L
D
N U C H L
C
G
Ố
N
C
Ă	M
C
Ừ
H
A
Â	U
HỒ CHÍ MINH
Phần thi thứ ba: Về đích
Thể lệ: Các đội thi lựa chọn hình thức: đọc thơ, hát, múa, kể chuyện...với chủ đề về Bác Hồ. BGK dựa vào nội dung và hình thức để cho điểm các đội thi. Điểm tối đa là 50 điểm. Các đội có thể thực hiện phần thi theo cá nhân hoặc minh họa theo từng đội. Phiếu điểm cho các đội thi: Ban tổ chức đã triển khai ở các lớp
Phần hiểu biết. Mỗi câu trả lời đúng 5 điểm. Tổng 50 điểm.
Câu
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
Tổng

Đội 1












Đội 2












Phần giải mã ô chữ
Có 9 hàng ngang tương đương 9 câu hỏi, các đội lần lượt lựa chọn các từ hàng ngang, MC đọc câu hỏi và đội lựa chọn sẽ trả lời đáp án, trả lời đúng các bạn được 10 điểm, trả lời sai không có điểm, quyền trả lời thuộc về đội bạn, nếu đội bạn trả lời đúng được 5 điểm.
Khi chưa trả lời hết 9 câu hỏi, nếu đội nào có câu trả lời về ô chữ chìa khoá (hàng dọc) thì sẽ dùng hiệu lệnh phất cờ, trả lời đúng sẽ được 30 điểm. Nếu trả lời sai thì mất quyền trả lời ô chữ theo lượt của đội mình.
Hàng ngang

1

2

3

4

5

6

7

8

9
Từ khóa

Tổng

Đội 1












Đội 2












Phần thi về đích
Các đội thi lựa chọn hình thức: đọc thơ, hát, múa, kể chuyện...với chủ đề về Bác Hồ. BGK dựa vào nội dung, hình thức, tính sáng tạo để cho điểm các đội thi. Điểm tối đa là 50 điểm. Các đội có thể thực hiện phần thi theo cá nhân hoặc minh họa theo từng đội. Các giám khảo cho điểm độc lập và không quá 50 điểm. Điểm trung bình chung của các giám khảo là điểm của đội thi ở phần thi này.

Nội dung (20 điểm)
Hình thức (15 điểm)
Tính sáng tạo (15 điểm)

Tổng

Đội 1





Đội 2





PHIẾU TỔNG HỢP: DÀNH CHO THƯ KÝ
Thư kí cập nhật điểm các đội đạt được sau các vòng thi. Đối với phần thi thứ ba, điểm của đội thi là điểm trung bình chung của các giám khảo, không quá 50 điểm
Phần thi
1: Hiểu biết
2: Giải mã ô chữ
3: Về đích
Tổng
Đội 1




Đội 2





Đội giải nhất: Đội...........................tổng điểm qua ba vòng thi là:...............
Đội giải nhì: Đội ............................tổng điểm qua ba vòng thi là.................
PHỤ LỤC 2
MẪU PHIẾU KHẢO SÁT CÁC HOẠT ĐỘNG
PHỤ LỤC 3
BÀI THU HOẠCH HOẠT ĐỘNG TRẢI NGHIỆM CỦA HỌC SINH
PHỤ LỤC 4
MỘT SỐ CHỦ ĐỀ BẢNG BÁO ĐÃ TRIỂN KHAI
Chủ đề tháng 9: Tự hào Quỳnh Lưu 2
Chủ đề tháng 10: Xây dựng hình mẫu ngườiphụ nữ Việt Nam
Chủ đề tháng 11: Thanh niên với truyền thống tôn sư trọng đạo
Chủ đề tháng 12: Tuổi trẻ Quỳnh Lưu 2 phát huy truyền thống anh bộ đội cụ Hồ
Chủ đề tháng 1: Xây dựng điển hình ‘học sinh 3 tốt’chào mừng ngày HS - SV Việt Nam
Chủ đề tháng2: Mừng Đảng Mừng Xuân
Chủ đề tháng 3: Kỉ niệm ngày quốc tế phụ nữ và khởi nghĩa Hai Bà Trưng
Hưởng ứng tuần lễ áo dài Việt Nam Áo dài Việt Nam – Bản sắc Việt
Chủ đề tháng 5: Thanh niên với Bác Hồ
PHỤ LỤC 5
MỘT SỐ HOẠT ĐỘNG TRẢI NGHIỆM CỦA HỌC SINH TRƯỜNG
THPT QUỲNH LƯU 2
Hình ảnh Thầy và trò chăm sóc các gia đình chính sách trên địa bàn xã và thắp nến tri ân ngày Thương Binh Liệt sĩ 27/7.
HS tham gia vệ sinh môi trường phòng chống dịch bệnh covid
Chung tay bảo vệ môi trường biển
Tuổi trẻ Quỳnh Lưu 2 tiếp sức mùa thi, phòng chống dịch bệnh
TÀI LIỆU THAM KHẢO
Nhiều tác giả, sách giáo khoa Lịch sử lớp 10, NXB Giáo dục, 2007.
Nhiều tác giả, sách giáo viên Lịch sử lớp 10, NXB Giáo dục, 2007.
Nhiều tác giả, sách giáo khoa Lịch sử lớp 12, NXB Giáo dục, 2016.
Nhiều tác giả, sách giáo viên Lịch sử lớp 12, NXB Giáo dục, 2016.
Một số chuyên đề Lịch sử địa phương Nghệ An ( Tài liệu sử dụng trong trường THPT ) NXB ĐH Quốc gia.
Kế hoạch hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp và hướng nghiệp trường THPT Quỳnh Lưu 2 ( Tài liệu lưu hành nội bộ).
Một số phương pháp tổ chức hoạt động ngoài giờ lên lớp ở trường THPT.
Phương pháp tổ chức hoạt động học tập trải nghiệm.