Sáng kiến kinh nghiệm Về việc lồng ghép tư tưởng Hồ Chí Minh trong dạy học Lịch sử

c công nghiệp hiện đại, chúng ta khép lại quá khứ chứ không bao giờ quên quá khứ, “ Ai bắn vào quá khứ bằng phát súng lục, thì tương lại sẽ trả lời bằng đại bác” Vì vậy trong dạy học lịch sử lồng ghép tư tưởng này để học sinh nhìn nhận đúng đắn đường lối đối ngoại của Đảng ta.
- Để giáo dục tư tưởng: Suốt cuộc đời hoạt động của Bác là giải phóng giai cấp, giải phóng loài người xây dựng một xã hội tốt đẹp không còn người bóc lột người. Khi dạy bài 16 chương trình lịch sử lớp 9 . Hoạt động của Nguyễn Ái Quốc ở nước ngoài. 
Mục I: Thời gian Nguyễn Ái Quốc ở Pháp( 1917-1923)
 Sau chiến tranh thế giới thứ nhất Nguyễn Ái Quốc thay mặt những người Việt Nam yêu nước tại Pháp gởi tới hội nghị Vec-xai bản yêu sách đòi tự do, quyền bình đẳng cho dân tộc Việt Nam. Tuy không được chấp nhận nhưng việc làm đó gây tiếng vang rất lớn đối với dân tộc Việt Nam, nhân dân Pháp và các dân tộc thuộc địa. Tuy nhiên Người vẫn chưa tìm được con đường cứu nước đúng đắn cho dân tộc Việt Nam . 7/1920 Người đọc “Sơ thảo lần thứ nhất luận cương về các dân tộc và thuộc địa” của Lê-nin . Ngồi một mình trong phòng Người sung sướng muốn phát khóc lên Người nói một mình như đang nói với toàn thể dân tộc “Hỡi đồng bào bị đọa đày đau khổ đây là cái cần thiết cho chúng ta, đây là con đường giải phóng cho chúng ta. Muốn cứu nước và giải phóng dân tộc không có con đường nào khác là con đường cách mạng vô sản”. Như vậy từ một người yêu nước chân chính Người đến với chủ nghĩa Mác –Lê-nin, tìm ra con đường cứu nước đúng đắn đã giải phóng cho dân tộc ta khỏi ách áp bức, bóc lột của thực dân, phong kiến.
Tranh biếm họa của Nguyễn Ái Quốc cho tờ Le Paria, đời sống người dân dưới ách thống trị của thực dân Pháp
 -Giáo dục tư tưởng: Chăm lo, bồi dưỡng cho các thế hệ cách mạng đời sau. Suốt trong cuộc đời hoạt động của Người lúc nào Người cũng chăm lo bồi dưỡng tinh thần cách mạng cho các thế hệ sau. Năm 1925 trong bài “Gửi thanh niên An Nam” Người nhắc nhở “Hỡi Đông Dương đáng thương hại! Người sẽ chết mất, nếu đám thanh niên già cỗi của người không sớm hồi sinh”
 Khi dạy bài 16 chương trình lịch sử 8: Thời gian Nguyễn Ái Quốc ở Trung Quốc giáo viên nêu rõ. Để giải phóng dân tộc, giải phóng giai cấp Người rất chăm lo bồi dưỡng tinh thần cách mạng cho thế hệ thanh niên. Người tập hợp thanh niên yêu nước trong tổ chức “Hội Việt Nam cách mạng thanh niên” giáo dục, bồi dưỡng chủ nghĩa Mác-Lê Nin cho thanh niên. Người mở lớp huấn luyện, đào tạo cho thanh niên yêu nước từ trong nước sang. Một số thanh niên xuất sắc được chọn đi học trường Đại học Phương Đông ở Liên xô, một số học trường quân sự ở Trung Quốc và Liên xô, còn lại về nước hoạt động. những người này trở thành những cán bộ cốt cán của Đảng sau này như đồng chí Trần Phú, Nguyễn Thị Minh Khai, Lê Hồng Phong.Còn lại cử về nước hoạt động đi vào phong trào công nhân tổ chức, giác ngộ quần chúng đấu tranh gây dựng cơ sở cách mạng. Để chuẩn bị ra đời một Đảng của giai cấp công nhân năm 1925 Người thành lập tổ chức ‘Hội cách mạng Việt Nam thanh niên” Hội cách mạng Việt Nam thanh niên là tiền thân của Đảng Cộng sản Việt Nam sau này. Qua việc lồng ghép giáo dục tư tưởng suôt cuộc đời hoạt động của Bác lúc nào Người cũng chăm lo bồi dường đội ngũ kế cận, chăm lo giáo dục tưởng cách mạng cho thế hệ thanh niên bởi vì tổ chức Đoàn là cánh tay đắc lực của Đảng, Hội Cách mạng Việt Nam thanh niên là tiền thân của sự ra đời của Đảng cộng sản Việt Nam. Ngày nay trong sự nghiệp công nghiệp hóa-hiện đại hóa thanh niên là lực lượng nòng cốt của sự nghiệp này. Vì thanh niên là lực lượng có sức khỏe, có hoài bão, có nghị lực, có văn hóa.. Từ việc giáo dục tư tưởng này để cho học sinh nhận thức được vài trò của thế hệ thanh niên trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc từ đó ra sức học tập, chiếm lĩnh đỉnh cao tri thức nhân loại góp phần xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.
Bác không chỉ chăm lo bồi dưỡng tư tưởng cáh mạng cho thế hệ thanh niên mà Người còn quan tâm đến các chái thiếu niên nhi đồng. Khi dạy bài 24 lịch sử 9: Cuộc đấu tranh bảo vệ và xây dựng chính quyền dân chủ nhân dân(1945-1946). Tình hình nước ta sau cách mạng tháng Tám.
Chủ tịch Hồ Chí Minh Năm 1946
 Ngay sau khi khai trường đầu tiên sau cách mạng Hồ chủ tịch căn dặn thế hệ trẻ 
 “ Trong công cuộc kiến thiết đó, nước nhà trông mong, chờ đợi các em rất nhiều. Non sông Việt Nam có trở nên tươi đẹp hay không, dân tộc Việt Nam có trở nên tươi đẹp hay không, dân tộc Việt Nam có bước tới đài vinh quang để sánh vai với các cường quốc năm châu được hay không. Chính là nhờ phần lớn ở công học tập của các em”và Bác căn dặn thanh niên, nhi đồng “Muốn làm người chủ tương lai cho xứng đáng thì ngay hiện tại phải rèn luyện tinh thần và lực lượng của mình, phải ra sức làm việc dể chuẩn bị cho cái tương lai đó. Ngày nay các cháu là nhi đồng ngày mai các cháu là chủ của nước nhà, của thế giới. Các cháu đoàn kết thì thế giới hòa bình,và dân chủ, sẽ không có chiến tranh.Các cháu phải thi đua, tùy theo sức của các cháu, làm việc gì có ích cho kháng chiến thì thi đua vậy”.Giáo viên liên hệ thực tế để giáo dục học sinh. Ngày nay đất nước hòa bình.Cả nước tiến hành công nghiệp hóa-hiện đại hóa đất nước thì mỗi học sinh phải ra sức học tập, rèn luyện, tu dưỡng phẩm chất đạo đức, chiếm lĩnh đỉnh cao của tri thức. Để sau này góp phần xây dựng đất nước.
Bác Hồ ở chiến khu Việt Bắc
 Giáo dục cho học sinh tinh thần vì dân vì nước của Bác. Tư tưởng này xuyên suốt trong cuộc đời hoạt động của Bác, thể hiện qua nhiều bài dạy. Suốt cuộc đời của chủ tịch Hồ Chí Minh. Từ khi ra đi tìm đường cứu nước đến khi vĩnh biệt chúng ta Người chỉ có một ham muốn “Ham muốn tột bậc là làm sao cho nước nhà hoàn toàn độc lập, dân ta hoàn toàn tự do, đồng bào ta ai cũng có cơm ăn áo mặc, ai cũng được học hành.” Bác đã từng căn dặn các vị lãnh đạo “ Độc lập dân tộc phải gắn liền với chủ nghĩa xã hội đem lại cơm no, áo ấm cho dân, nếu độc lập, dân còn nghèo đói thì độc lập không có nghĩa lí gì”. Khi dạy bài 22 lịch sử 9 : Cao trào cách mạng tiến tới tổng khởi nghĩa tháng Tám năm 1945. Sau khi Nhật đảo chính Pháp, quân Pháp bị đánh bại trên toàn Đông Dương, quân Đồng Minh chuẩn bị kéo vào Đông Dương. Thời cơ tổng khởi nghĩa đã chín muồi. Trong lúc Bác đang bị bệnh rất nặng có nguy cơ không qua khỏi. Bác cầm tay các đồng chí cách mạng căn dặn “ Thời cơ đã đến dù đốt cháy dãy Trường Sơn cũng cố giành cho được độc lập” Dù hoàn cảnh nào Bác vẫn nghĩ tới dân tộc. Khi dạy bài 24 lịch sử 9: Cuộc đấu tranh bảo vệ chính quyền dân chủ nhân dân. Mục tình hình nước ta sau cách mạng tháng Tám. Ngay sau khi Hà Nội khởi nghĩa thắng lợi từ chiến khu Bác về Hà Nội Người rất đau lòng khi thấy nhân ta trải qua trận đói khủng khiếp hậu quả chính sách cai trị tàn bạo của thực dân, phong kiến. Vì vậy ngay sau khi đọc Tuyên ngôn độc lập khai sinh ra nước Việt Nam dân chủ cộng hòa Người đã ra sắc lệnh diệt “giặc đói” Bản thân Bác cũng nhịn ăn để dành gạo cứu đói.
-Thông qua giờ dạy lịch sử lồng ghép giáo cho học sinh học tập đứ tính giản dị của Hồ chủ Tịch. Bởi vì thế hệ thanh thiếu niên hiện nay do bị tác động bởi nhiều yếu tố, như phim ảnh, lối sống không lành mạnh đã suy thoái về đạo đức, lối sống, từ trang phục, lối sống, cách cư xử với mọi người. Vì vậy giáo dục học sinh học tập đức tính giản dị của Bác là vô cùng cần thiết từ đó góp phần hình thành nhân cách cho học sinh. Bác Hồ của chúng ta vô cùng giản dị. Dù ở cương vị nào lối sống của Người cũng giản dị, một đôi dép cao su, bộ đồ ka ki đã ngả màu theo thời gian. Người sống giản dị nhưng không tầm thường, trên thế giới không có vị lãnh tụ nào mà suốt cuộc đời với bộ đồ kaki đã ngả màu với đôi dép cao su đã mòn gót, sống trong ngôi nhà sàn. Người sống thanh bạch không ham địa vị, không màng danh lợi Người nhiều lần tâm sự: “ Tôi có một ham muốn, ham muốn tột bậc là làm sao cho nước nhà hoàn toàn độc lập, dân ta hoàn toàn tự do, đồng bào ta ai cũng có cơm ăn áo mặc, ai cũng được học hành. Nếu nhân dân tín nhiệm tội đứng ra gánh vác công việc nước, không được nhân dân tín nhiệm thì tôi về làm bạn với trẻ chăn trâu và cụ già hái củi.”. Trong bữa ăn các món ăn rất giản dị, thịt gà do Người nuôi, cá bắt dưới hồ, có khi Người để lại đĩa thịt gà mà ăn trọn những quả cà xứ nghệ Có lúc nhà nước đề nghị phong tặng huân chương và tạc tượng Bác. Bác nói” Đất nước có chiến tranh các chú để đồng đúc đạn để đánh giặc. Đức tính giản dị của Bác được nhà thơ Tố Hữu ca ngợi “Mong manh áo vải hồn muôn trượng, hơn tượng đồng phơi những lối mòn”.Có một nhà báo nước ngoài khi nhận xét về Người “Người giống một thầy giáo ở nông thôn hơn là vị chủ tịch nước”. 
Phong cách giản dị của Hồ chủ tịch 
Bác Hồ của chúng ta lối sống giản dị nhưng không tầm thường, nhân hậu nhưng không yếu đuối. Khi Thực dân Pháp quay lại xâm lược nước ta Người và Đảng chủ trương nhân nhượng để tránh cho dân tộc ta một cuộc chiến tranh, nhưng càng nhân nhượng thực dân Pháp càn lấn tới quyết tâm cướp nước ta một lần nữa Người kiên quyết kêu gọi nhân dân chiến đấ đến giọt máu cuối cùng để bảo vệ nền độc lập tự do của Tổ quốc.
Sau hiệp định Giơ-ne-vơ đất nước ta tạm thời chia làm hai miền miềm Bắc được giải phóng tiến lên xây dựng CNXH, miền Nam vẫn còn nằm trong vòng kìm kẹp của Mĩ-ngụy. Sau khi thất bại trong chiến lược “Chiến tranh đặt biệt” Mĩ trực tếp nhảy vào miền Nam Bác kêu gọi cả nước đứng lên chống Mĩ. Người nói “ Dù Mĩ có đưa mấy chục vạn quân vào miền Nam, nhân dân ta cũng quyết tâm đánh bại chúng, chúng càng thua đau ở miền Nam thì chúng điên cuồng ném bom miền Bắc. Đế quốc Mĩ giống như con thú dữ bị thương cố giãy giụa trước hơi thở cuối cùng. Không có gì quí hơn độc lập tự do. Đến ngày thống nhất ta xây dựng đất nước đàng hoàng hơn tươi đẹp hơn” Bác nhiều lần nói “Miền Nam trong trái tim tôi”. Khi tuổi đã cao mỗi buổi sáng thức dậy Bác đều gọi các chiến sĩ bảo vệ vào hỏi miền Nam hôm nay thắng lợi ở đâu , đồng bào ta trong đó thế nào. Bác có một ước mơ khi nước nhà thống nhất sẽ vào thăm đồng bào miền Nam. Nhiều lúc khi còn chiến tranh Bác đề nghị và thăm miền Nam nhưng các đồng chí Trung ương không đồng ý. Cứ mỗi độ xuân về, tết đến Người đều có thư chúc tết đồng bào cả nước. Người căn dặn đồng bào cả nước” Đánh cho Mĩ cút, đánh cho ngụy nhào, Bắc Nam sum họp xuân nào vui hơn"
 Khi dạy bài 29 lịch sử lớp 9 : Cả nước trực tiếp chiến đấu chống Mĩ cứu nước (1965-1973) phần III: Chiến đấu chống chiến lược “ Việt Nam hóa chiến tranh, Đông Dương hóa chiến tranh
 Sau khi trình bày âm mưu của Mĩ trong chiến lược “Việt Nam hóa chiến tranh và Đông Dương hóa chiến tranh” . Giữa lúc cuộc kháng chiến chống Mĩ của nhân dân ta ở hai miền Nam Bắc trên đà thắng lợi thì ngày 2-9-1969 chủ tịch Hồ Chí Minh qua đời. Một tổn thất lớn đối với dân tộc ta. Suốt cuộc đời Người chiến đấu, hi sinh vì độc lập dân tộc vì sự ấm no của nhân dân ta. “ Nước Việt Nam đã sinh ra chủ tịch Hồ Chí Minh Người đã làm rạng rỡ non sông ta, đất nước...” Người không còn nữa biến đau thương thành hành động, nhân dân hai miền Nam-Bắc đẩy mạnh cuộc kháng chiến đánh cho Mĩ cút, đánh cho Ngụy nhào làm nên đại thắng mùa xuân năm 1975 thống nhất đất nước
 Tư tưởng đạo đức Hồ Chí Minh rất rộng trải dài trên nhiều lĩnh vực. vì vậy việc lồng ghép giáo dục tư tưởng của Bác vào dạy học để góp phần giáo dục đạo đức, tư tưởng cáh mạng cho học sinh là rất nhiều, có thể áp dụng lồng ghép vào nhiều tiết dạy. Trên đây là một vài ví dụ nhỏ áp dụng lồng ghép , giáo dục tư tưởng của Bác vào dạy học lịch sử
3/ Kết quả đạt được:
 Qua nhiều năm dạy khối lớp 8,9 tôi nhận thấy rằng. Việc lồng ghép giáo dục tư tưởng đạo đức Hồ Chí Minh trong các tiết dạy làm cho tiết dạy sinh động, học sinh hứng thú học tập hiểu thêm về cuộc đời hoạt động gian khổ và phẩm chất cao đẹp của Bác. Từ đó giáo dục học sinh kính yêu Bác và ra sức học tập, rèn luyện, tu dưỡng phẩm chất đạo đức làm theo lời Bác dạy. Ngoài tiết học trên lớp tôi cho học sinh về nhà sưu tầm những câu chuyện về cuộc đời hoạt động của Bác . Khi dạy chương trình ngoại khóa Tôi cho học sinh thi kể chuyện đạo đức Hồ Chí Minh. Và khi kiểm tra định kì ra câu hỏi trong khi kiểm tra . Ví dụ khi kiểm tra định kì khối lớp 8giáo viên ra câu hỏi: Vì sao Nguyễn Tất Thành ra đi tìm đường cứu nước hoặc nêu những hoạt động của Nguyễn Tất Thành từ năm 1911-1917? Hướng đi của Người có gì mới so với những nhà yêu nước trước đó..Đối với học sinh lớp 9 : Nêu những đóng góp của của Nguyễn Ái Quốc đối với cách mạng Việt Nam. Theo em đóng góp nào là quan trọng nhất ? Vì sao.
Qua việc chấm bài kiểm tra, bài thu họach Học và làm theo tấm giương đạo đức Hồ Chí Minh so sánh kết quả có sự khác biệt . 
Năm học 2010-2011 tôi được phân công dạy dạy các lớp 8A, 8B. 8C, 8C, 8D, Khèi 9. ®Òu ®¹t kÕt qu¶ kh¸ giái cao, kh«ng cã HS xÕp lo¹i yÕu kÐm .
IV. nh÷ng ®Ò xuÊt vµ kiÕn nghÞ
 Để nâng cao chất lượng giáo dục . Thực hiện mục tiêu của Đảng là giáo dục, đào tạo thế hệ trẻ vùa “Hồng vừa chuyên” . Thì mỗi giáo viên phải không ngừng nâng cao tri thức, thực hiện linh hoạt các phương pháp dạy học.
 Để giáo dục tư tưởng đạo đức cho học sinh thông qua việc lồng ghép giáo dục tư tưởng Hồ Chí Minh trong dạy môn lịch sử thì
 - Đối với nhà trường và tổ sử-địa: Cần phải tổ chức nhiều cuộc thi tìm hiểu về cuộc đời hoạt động, học tập và làm theo tấm giương đạo đức Hồ Chí Minh
 - Trong các ngày lễ lớn, hoặc chương trình ngoại khóa lịch sử tổ sử địa kết hợp với đoàn thanh niên cho học sinh thi kể chuyện đạo đức Hồ Chí Minh
 - Thư viện nhà trường cần phải trang bị nhiều tư liệu, sách về cuộc đời hoạt động của chủ tịch Hồ Chí Minh 
 - Nhà trường phải có phòng truyền thống cách mạng, ảnh tư liệu về Bác và các chiến sĩ cách mạng, những nhà yêu nước để giáo dục truyền thống yêu nước cho học sinh
 - Tổ sử-địa mỗi năm học phải phát động học sinh sưu tầm ảnh tư liệu lịch sử về Bác lịch sử cách mạng
V.kÕt luËn
 Dạy học là việc làm sáng tạo.Giáo viên được mệnh danh là “kĩ sư tâm hồn, là chiến sĩ trên mặt trận văn hóa” . Vì vậy để dạy tốt gây hứng thú cho học sinh, góp phần giáo dục đạo đức cho học sinh qua tiết học lịch sử thì mỗi giáo viên cần phải sử dụng các phương pháp dạy học . tùy theo nội dung bài học, tùy theo đối tượng học của từng khối, lớp. Đối với việc lồng ghép giáo dục đạo đức cho học sinh thông qua việc lồng ghép giáo dục tư tưởng, đạo đức Hồ Chí Minh trong tiết học lịch sử , thì giáo viên phải biết linh hoạt, phân bố thời gian, kiến thức cho phù hợp với từng bài. Tránh tình trạng giáo viên quá sa đà dẫn đến việc biến tiết học lịch sử thành tiết kể chuyện đạo đức Hồ Chí Minh. Không truyền thụ hết nội dung trong bài học.
 Tư tưởng của Bác vô cùng rộng lớn, trải dài trên nhiều lĩnh vực là “Kim chỉ Nam” cho mọi hoạt động của Đảng và nhân dân ta trong sự nghiệp công nghiệp hóa-hiện đại hóa, trong công cuộc đổi mới hiện nay. Trên đây tôi mạnh dạn nêu lên một vài lĩnh vực trong tư tưởng của Bác trong một số tiết học rất mong sự trao đổi, đóng góp của đồng nghiệp để phục vụ tốt nhiệm vụ dạy học ngày một tốt hơn
 Tôi xin cảm ơn!
 Hoµ TiÕn, ngày 27 tháng 9 năm 2011
Người thực hiện
NguyÔn ThÞ Lùu
Nhận xét của hội đồng nhà trường:
........................