SKKN Giải pháp chỉ đạo giáo viên tiếp cận chương trình GDPT – 2018 trong việc dạy học lịch sử ở Tiểu học theo định hướng phát triển năng lực học sinh

Phân môn Lịch sử ở cấp Tiểu học hình thành, phát triển ở học sinh (HS) năng lực lịch sử với các thành phần: nhận thức khoa học lịch sử; tìm hiểu lịch sử; vận dụng kiến thức, kĩ năng đã học; đồng thời góp phần hình thành và phát triển các năng lực chung như: tự chủ và tự học, giao tiếp và hợp tác, giải quyết vấn đề và sáng tạo. Lịch sử còn giúp HS khám phá thế giới tự nhiên và xã hội xung quanh; bồi dưỡng lòng tự hào dân tộc, tình yêu thiên nhiên, quê hương, đất nước; ý thức bảo vệ thiên nhiên, giữ gìn và phát triển các giá trị văn hoá Việt Nam; tôn trọng sự khác biệt về văn hoá giữa các quốc gia và dân tộc, từ đó góp phần hình thành và phát triển các phẩm chất yêu nước, nhân ái, chăm chỉ, trung thực, trách nhiệm.

Cuộc cách mạng khoa học công nghệ, đặc biệt là cách mạng công nghiệp 4.0 đã làm cho tri thức mà loài người tích lũy được ngày càng nhiều. Vai trò của người thầy trong dạy học có sự thay đổi. Giáo viên (GV) từ người truyền thụ kiến thức theo cách truyền thống sang người tổ chức, hướng dẫn, điều khiển hoạt động nhận thức của HS. GV phải định hướng vào công nghệ, có trách nhiệm không phải chỉ với việc dạy của bản thân, mà còn cả với việc học của HS. Do đó, trong dạy học, GV là người thiết kế các hoạt động và giao nhiệm vụ học tập cho HS, tổ chức HS làm việc. Đồng thời, GV cũng là người hướng dẫn, huấn luyện HS quan sát, phân tích, tổng hợp thông tin để chiếm lĩnh kiến thức. Mặt khác, GV còn phải là người tư vấn,cố vấn cho HS biết lựa chọn, phân biệt giá trị của nguồn thông tin, là trọng tài phán xử đúng, sai trước những ý kiến của các em. Chỉ có như vậy GV mới giúp HS hình thành được kiến thức, rèn kĩ năng, định hướng thái độ đúng để từng bước hình thành, phát triển các năng lực chung, năng lực môn học và bồi dưỡng phẩm chất, đạo đức cho các em.

docx 29 trang SKKN Lịch Sử 05/03/2025 70
Bạn đang xem 20 trang mẫu của tài liệu "SKKN Giải pháp chỉ đạo giáo viên tiếp cận chương trình GDPT – 2018 trong việc dạy học lịch sử ở Tiểu học theo định hướng phát triển năng lực học sinh", để tải tài liệu gốc về máy hãy click vào nút Download ở trên.

Tóm tắt nội dung tài liệu: SKKN Giải pháp chỉ đạo giáo viên tiếp cận chương trình GDPT – 2018 trong việc dạy học lịch sử ở Tiểu học theo định hướng phát triển năng lực học sinh

SKKN Giải pháp chỉ đạo giáo viên tiếp cận chương trình GDPT – 2018 trong việc dạy học lịch sử ở Tiểu học theo định hướng phát triển năng lực học sinh
Thành); Năng lực vận dụng kiến thức (qua ý chí quyết tâm của Nguyễn Tất Thành, HS rút được bài học cho bản thân trong học tập)
II. Chuẩn bị: tài liệu tham khảo, đồ dùng trực quan phù hợp với bài học
III. Các hoạt động dạy học: 
 HĐ1: Củng cố kiến thức cũ: GV có thể sử dụng câu hỏi ở cuối bài 5 để kiểm tra. 
	* Khởi động: GV trình chiếu các bức hình: Nguyễn Tất Thành tại bến cảng Nhà Rồng (1911) tranh vẽ minh họa; tàu đô đốc La-tu-sơ-rê-vin; bến cảng Nhà Rồng (Thế kỉXX), yêu cầu HS thảo luận và nêu hiểu biết của mình về các bức hình này. Sau đó GV giới thiệu: Tại bến cảng Nhà Rồng, ngày 5-6-1911, người thanh niên Việt Nam Nguyễn Tất Thành xin làm việc trên tàu buôn của Pháp mang tên đô đốc La-tu-sơ-rê-vin để ra nước ngoài tìm đường cứu nước. Tình hình trong nước lúc đó ra sao mà Người lại mong muốn đi ra nước ngoài tìm đường cứu nước mới? Quyết tâm của Nguyễn Tất Thành muốn ra nước ngoài để tìm đường cứu nước biểu hiện như thế nào? Hành trình của Người ra sao? Em có suy nghĩ gì về ý chí quyết tâm của Người? chúng ta cùng tìm hiểu bài học này.
HĐ2: Tìm hiểu lí do Nguyễn Tất Thành ra đi tìm đường cứu nước.
Mục tiêu: Qua nghiên cứu sách giáo khoa, tài liệu lịch sử, dưới sự hướng dẫn của GV, HS biết được các lí do thôi thúc Nguyễn Tất Thành đi tìm con đường cứu nước mới. 
	- GV có thể tổ chức hoạt động nhóm kết hợp với toàn lớp, gợi mở vấn đề và giao nhiệm vụ cho các nhóm. 
	- HS tìm hiểu SGK và báo cáo kết quả thông qua trả lời các câu hỏi: 
	1. Nguyễn Tất Thành sinh ra và lớn lên trong một gia đình và quê hương như thế nào? 
	2. Suy nghĩ của Nguyễn Tất Thành về hoàn cảnh đất nước lúc đó? 
	3. Phong trào đấu tranh của các bậc tiền bối lúc bấy giờ như thế nào?
Kiến thức cần đạt
Hoạt động của thầy, trò
1. Nguyên nhân Nguyễn Tất Thành ra đi tìm đường cứu nước.
- Gia đình yêu nước và quê hương có truyền thống yêu nước.
- Nguyễn Tất Thành sớm có lòng yêu nước, thương dân.
- Lúc đó phong trào yêu nước của các bậc tiền bối đều bị thất bại.

GV chia lớp thành 3 nhóm và giao nhiệm vụ cho từng nhóm:
Nhóm 1: Tìm hiểu SGK nêu được gia đình và quê hương của Nguyễn Tất Thành.
Nhóm 2. Nghiên cứu SGK từ “Trong bối cảnh  giải phóng đồng bào” để nêu suy nghĩ của Nguyễn Tất Thành về hoàn cảnh đất nước lúc đó.
Nhóm 3. Nghiên cứu đoạn tư liệu “Nguyễn Tất Thành  thực hiện được” để nêu lên kết quả các phong trào yêu nước lúc đó.
- HS các nhóm nhận nhiệm vụ nghiên cứu, thảo luận trong 5 phút.
- Các nhóm cử đại diện trình bày kết quả thảo luận của nhóm mình, các nhóm khác đánh giá, bổ sung 
- GV nhận xét và chốt kiến thức:
+ Nguyễn Tất Thành sinh ra trong một gia đình yêu nước và ở một quê hương có truyền thống yêu nước.
+ Người thấu hiểu tình cảnh đất nước bị đô hộ và nỗi thống khổ của nhân dân, sớm có ý chí đánh đuổi thực dân Pháp, giải phóng đồng bào.
+ Người khâm phục các bậc tiền bối, nhưng các phong trào yêu nước của các cụ đều bị thất bại. 
- HS ghi bài vào vở. 
- HS cả lớp trao đổi: vì sao Nguyễn Tất Thành muốn tìm đường cứu nước mới? 
- HS phát biểu, trao đổi. 
- GV chốt: vì đất nước bị đô hộ và các phong trào yêu nước trước đó đều bị thất bại.
HĐ3: Nêu mục đích và hành động thể hiện ý chí quyết tâm ra đi tìm đường cứu nước của Nguyễn Tất Thành.
Mục tiêu: Biết được mục đích, biểu hiện về ý chí quyết tâm ra đi tìm đường cứu nước của Nguyễn Tất Thành và bước đầu rút ra được nhận xét về hành động thể hiện ý chí của Người. 
	- GV có thể vận dụng kể chuyện kết hợp đóng vai và trao đổi thảo luận. 
- HS nêu được mục đích ra đi của Nguyễn Tất Thành, hành động biểu hiện ý chí quyết tâm của Người và rút ra nhận xét.
Kiến thức cần đạt
Hành động của thầy, trò
2. Mục đích và ý chí quyết tâm ra đi tìm đường cứu nước của Nguyễn Tất Thành
- Mục đích: ra nước ngoài để học tập rồi về giúp đồng bào cứu nước.
- Ý chí quyết tâm: Vượt khó khăn, sẵn sang lao động khổ cực
- GV dựa vào SGK để dẫn chuyện.
- 2 HS đóng vai Tư Lê và Nguyễn Tất Thành để đối thoại với nhau.
- Sau khi 2 HS thực hiện đoạn hội thoại, GV tổ chức cả lớp thảo luận theo các câu hỏi:
+ Nêu mục đích ra đi của Nguyễn Tất Thành?
+ Chi tiết nào thể hiện ý chí quyết tâm của Người?
+ Ý nghĩa của hành động thể hiện ý chí quyết tâm của Nguyễn Tất Thành? 
- HS trao đổi, thảo luận -> nhận xét, đánh giá 
- GV chốt: Mục đích muốn ra nước ngoài của Nguyễn Tất Thành là xem người ta làm thế nào để trở về giúp đồng bào. Nguyễn Tất Thành đã lường trước được những khó khăn khi ra nước ngoài: không có tiền, không người chăm sóc, nhiều nguy hiểm, nhưng Người vẫn quyết tâm ra đi. Chi tiết thể hiện quyết tâm là giơ hai bàn tay và nói: “Chúng ta làm việc ”. Điều này thể hiện ý chí quyết tâm vượt khó khăn, sẵn sàng lao động khổ cực để thực hiện quyết tâm. 
- GV dẫn phần cuối của câu chuyện “Bị lôi cuốnnguy hiểm”
HĐ4: Trình bày khái quát hành trình ra đi tìm đường cứu nước của Nguyễn Tất Thành
Mục tiêu: HS biết được thời gian, địa điểm, hành trình đi tìm đường cứu nước của Nguyễn Tất Thành và sau 30 năm Người mới trở về trở về Tổ quốc. 
- GV hướng dẫn HS quan sát lược đồ kết hợp với SGK để trả lời câu hỏi
- HS nêu được thời gian, địa điểm ra đi, hành trình qua một số châu lục và sau 30 năm mới trở về Tổ quốc.
Kiến thức cần đạt
Hành động của thầy, trò
3. Hành trình đi tìm đường cứu nước của Nguyễn Tất Thành
- Người ra đi từ bến cảng Nhà Rồng vào 5-6-1911.
- Người đi qua nhiều nơi, sau 30 năm mới trở về Tổ quốc.
- GV hướng dẫn HS quan sát lược đồ, nghiên cứu SGK và gợi mở câu hỏi để HS trả lời:
+ Người làm gì để đi ra nước ngoài?
+ Người ra đi từ đâu vào bao giờ và sau bao nhiêu năm Người mới trở về?
+ Trong hành trình của mình, Người đã đi qua những nơi nào? 
- HS suy nghĩ và phát biểu
- GV chốt: Nguyễn Tất Thành đã xin việc trên một tàu buôn Pháp, được giao làm phụ bếp, một công việc nặng nhọc, nguy hiểm. Người rời Tổ quốc từ bến cảng Nhà Rồng vào ngày 5-6-1911 (GV có thể sử dụng một số câu thơ của nhà thơ Chế Lan Viên hoặc Tố Hữu:
“Từ đó, Người đi những bước đầu,
Lênh đênh bốn biển một con tầu
Cuộc đời sóng gió, trong than bụi
Tay đốt lò, lau chảo, thái rau”
 (Theo chân Bác)
Trong hành trình cứu nước của mình, Người đã đi qua nhiều châu lục và sau 30 năm (1911- 1941) Người mới trở về Tổ quốc.
HĐ nối tiếp: Củng cố luyện tập 
- GV yêu cầu HS đọc phần ghi nhớ kiến thức trong SGK. 
- Sử dụng một số câu hỏi trắc nghiệm để kiểm tra hoạt động nhận thức của HS, chẳng hạn: Hãy khoanh tròn vào chữ in hoa trước ý đúng.
Lí do thôi thúc Nguyễn Tất Thành ra đi tìm đừng cứu nước mới là:
	A. Truyền thống gia đình, quê hương. 
	B. Nước mất, dân khổ cực. 	
	C. Phong trào yêu nước của các bậc tiền bối bị thất bại 
	D. Tất cả các ý trên.
2.4. Hiệu quả của sáng kiến
	  Thông qua việc tìm hiểu cơ sở lý luận và thực tiễn của việc tiếp cận chương trình GDPT mới – 2018 nhằm định hướng phát triển phẩm chất, năng lực trong dạy học lịch sử theo hướng tích cực, đề tài đã đưa ra những cách thức mới trong PPDH Lịch sử theo hướng trải nghiệm sáng tạo và tích hợp liên môn thiết thực và hiệu quả.
Từ thực tiễn áp dụng trong năm qua, GV đã bước đầu tiếp cận được với chương trình GDPT mới về tổng quan xây dựng chương trình, về các mạch cấu trúc chương trình. HS chủ động tích cực và rất năng động, sáng tạo trong học tập. Chất lượng giáo được nâng lên, kiến thức về Lịch sử không còn trở nên khô khan, cứng nhắc. 
Việc tăng cường sử dụng PPDH theo hướng trải nghiệm sáng tạo và tích hợp liên môn, góp phần làm cho việc giáo dục truyền thống văn hóa dân tộc của những giờ học Lịch sử trở nên nhẹ nhàng, tràn đầy cảm hứng và hấp dẫn. Để từ đó bồi dưỡng cho HS tình yêu quê hương, đất nước, có ý thức hơn trong việc cống hiến để xây dựng và bảo vệ quê hương, đất nước. Định hướng nghề nghiệp trong tương lai.
Dưới sự chỉ đạo chuyên môn của bản thân, GV bước đầu được thực hiện trong quá trình giảng dạy ở trường Tiểu học Nguyễn Văn Trỗi, thành phố Thanh Hóa đã thực sự đưa lại hiệu quả cao. Cho thấy đây là giải pháp thiết thực có ý nghĩa thực tiễn trong dạy học Lịch sử hiện nay để giải quyết những khó khăn, thực trạng tồn tại, góp phần nâng cao chất lượng giáo dục và hình thành phẩm chất, năng lực, tư duy hành động cho HS. Đồng thời là phương pháp thực sự có ý nghĩa trong dạy học Lịch sử theo chương trình mới và PPDH tương lai. Góp phần to lớn vào thực hiện mục tiêu giáo dục toàn diện và căn bản theo định hướng Đảng. Năm học 2019-2020, triển khai chuyên đề dạy học Lịch sử theo định hướng phát triển năng lực HS của khối lớp 5 do cô giáo Luyện Thị Thanh Sâm thể hiện bài giảng rất thành công. Điều đó cho thấy việc tiếp cận chương trình và phương pháp mà nhà trường triển khai đúng với quy định của ngành. Từ tiết chuyên đề, GV các tổ khối đã đánh giá, rút kinh nghiệm và đưa vào thực tiễn giảng dạy nhân rộng mô hình.
3. Kết luận và kiến nghị
3.1. Kết luận:
Dạy học theo hướng phát triển năng lực HS coi việc hình thành, phát triển năng lực, bồi dưỡng phẩm chất đạo đức là mục tiêu hướng tới cuối cùng trên cơ sở mục tiêu cụ thể của từng bài học, nội dung lịch sử. Trong đó HS tích cực, chủ động nhận thức để chiếm lĩnh, vận dụng kiến thức, kĩ năng vào thực hành, thực tế và rèn luyện phương pháp tự học dưới sự tổ chức, hướng dẫn, điều khiển của GV.
GV có đầu tư cho tiết dạy, cần chú ý vận dụng việc đổi mới phương pháp trong quá trình xây dựng kế hoạch bài học, xác định chính xác mục tiêu, kiến thức và kĩ năng, trọng tâm cơ bản của bài dạy, truyền thụ đầy đủ, có hệ thống các kiến thức và phối hợp linh hoạt các phương pháp và hình thức dạy học, tổ chức được các hoạt động học tập cho HS, giúp HS chiếm lĩnh tri thức, rèn luyện kĩ năng một cách chủ động. Các tiết dạy đã thể hiện được rõ việc phân hóa đối tượng HS trong lớp theo trình độ, theo khả năng đáp ứng và sở thích nhất. 
Nhiều HS đã tham gia vào các hoạt động học một cách hăng hái, biết hỗ trợ nhau hoàn thành công việc chung. HS tham gia các hoạt động học tập và giáo dục một cách chủ động và tự giác; biết trình bày vấn đề một cách lưu loát. Giờ học nhẹ nhàng hơn, tự nhiên hơn, hiệu quả hơn.
Để đạt được mục tiêu của nền giáo dục tiên tiến cũng như đáp ứng được quan điểm chỉ đạo của Bộ giáo dục và Đào tạo, cần phải hướng tới cách dạy theo hướng phát triển năng lực của HS. Giống như các môn học khác, dạy học lịch sử ở tiểu học cũng phải theo xu hướng đó. Với kinh nghiệm chỉ đạo chuyên môn ở trường Tiểu học Nguyễn Văn Trỗi tôi đã đưa ra, bản thân hi vọng sẽ hỗ trợ GV trong việc đổi mới phương pháp, hình thức dạy học.
3.2. Kiến nghị:
- Tăng cường bồi dưỡng các chuyên đề theo chương trình GDPT mới 2018, có nhận thức đúng về lý luận đổi mới PPDH, phải biết kết hợp trong việc giúp HS lĩnh hội tri thức, hình thành kỹ năng và phát triển tâm sinh lý.
	- Động viên khuyến khích kịp thời đối với GV tích cực tìm tòi, sáng tạo trong đổi mới phương pháp. Tăng cường cơ sở vật chất, đồ dùng dạy học, tạo điều kiện thuận lợi, giúp đỡ GV và HS khi sử dụng phương pháp này. 
- GV phải cần thường xuyên tự bồi dưỡng kiến thức, nâng cao trình độ chuyên môn nghiệp vụ cho mình để vận dụng các PPDH mới vào quá trình dạy học nhằm nâng cao chất lượng dạy học, chất lượng giáo dục nói chung.
	- Quy trình sử dụng PPDH theo định hướng phát triển năng lực HS mà tôi đã đề xuất có tính khả thi cao và dễ dàng áp dụng vào quá trình giảng dạy. Tuy nhiên, GV cần nghiên cứu kỹ nội dung kiến thức cũng như tìm hiểu thêm bản chất của phương pháp này để ứng dụng phù hợp với trình độ của HS thực tại của trường mình để đạt được hiệu quả tối ưu nhất mà phương pháp mang lại.
	Những biện pháp trên không phải là khó nhưng để có được hiệu quả như mong muốn thì bản thân mỗi GV cũng cần tham khảo, nghiên cứu kỹ để áp dụng phù hợp với đối tượng HS. Tôi tin rằng, sáng kiến này hẳn cũng sẽ là những cẩm nang hữu ích, mang lại hiệu quả nhất định cho GV. Tôi rất mong được sự đóng góp và bổ sung ý kiến của các cấp lãnh đạo và bạn bè đồng nghiệp để sáng kiến của tôi được thành công hơn.
 	Thanh Hóa, ngày 22 tháng 5 năm 2020
XÁC NHẬN CỦA NHÀ TRƯỜNG

 Tôi xin cam đoan đây là SKKN của mình viết, không sao chép nội dung của người khác.
 Người thực hiện 
 Ngô Việt Hưng

SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO THANH HÓA
PHÒNG GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO THÀNH PHỐ THANH HÓA
SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
GIẢI PHÁP CHỈ ĐẠO GIÁO VIÊN TIẾP CẬN 
CHƯƠNG TRÌNH GDPT-2018 TRONG DẠY HỌC LỊCH SỬ 
Ở TIỂU HỌC THEO ĐỊNH HƯỚNG PHÁT TRIỂN 
NĂNG LỰC HỌC SINH
Người thực hiện: Ngô Việt Hưng
Chức vụ: Phó Hiệu trưởng
Đơn vị công tác: Trường TH Nguyễn Văn Trỗi.
SKKN thuộc lĩnh vực (môn): Quản lý 
 THANH HÓA, NĂM 2020
MỤC LỤC
Nội dung
Trang
1. Mở đầu

1.1. Lí do chọn đề tài
1
1.2. Mục đích nghiên cứu
2
1.3. Đối tượng nghiên cứu
2
1.4. Phương pháp nghiên cứu
2
2. Nội dung sáng kiến kinh nghiệm
3
2.1. Cơ sở lý luận của sáng kiến kinh nghiệm.
3
2.2. Cơ sở thực tế
5
2.3. Các giải pháp.
6
2.4. Hiệu quả của sáng kiến kinh nghiệm
18
3. Kết luận, kiến nghị

3.1. Kết luận
19
3.2. Kiến nghị
19

DANH MỤC VIẾT TẮT
Nội dung
Viết tắt
Học sinh
HS
Giáo viên
GV
Giáo dục phổ thông
GDPT
Phương pháp dạy học
PPDH

PHỤ LỤC
	1. Một số hình ảnh về công tác triển khai thực hiện dạy học theo định hướng phát triển năng lực học sinh
2. Một số hình ảnh về thực hiện chuyên môn trong nhà trường
Dạy Lịch sử theo định hướng phát triển năng lực HS do cô giáo Luyện Thị Thanh Sâm thực hiện



Cô giáo Lê Thị Diệp áp dụng tính tích hợp trong dạy học phân môn Lịch sử



Cô giáo Phạm Thị Liên với việc sử dụng phương pháp và kĩ thuật mới trong môn Lịch sử







Hình ảnh minh họa bài giảng
Bài 6: Quyết chí ra đi tìm đường cứu nước
(Đây là kế hoạch bản thân đã trình bày trước Hội nghị tập huấn tại Bộ Giáo dục)








Bài 24+25: Trịnh - Nguyễn phân tranh và cuộc khẩn hoang ở Đàng Trong
(Cô giáo Lê Thị Diệp đã tích hợp nội dung hai bài được Hội đồng nhà trường đánh giá cao)
DANH MỤC SKKN ĐÃ ĐƯỢC XẾP LOẠI CÁC CẤP
Năm học
Tên SKKN
Kết quả xếp loại các cấp
2003 - 2004
Rèn kĩ năng đọc thành tiếng cho học sinh lớp 2
Xếp loại C cấp Tỉnh
2009 - 2010
Hướng dẫn học sinh giỏi toán lớp 5 giải toán về chuyển động đều
Xếp loại B cấp thành phố
2010 - 2011
Rèn kĩ năng đổi đơn vị đo lường cho học sinh lớp 5
Xếp loại C cấp Tỉnh
2011 – 2012
Một số biện pháp rèn kĩ năng thực hành các phép tính về phân số cho học sinh giỏi lớp 5
Xếp loại B cấp thành phố
2012 - 2013
Rèn kĩ năng tính nhanh, tính nhẩm các phép tính về phân số cho học sinh giỏi lớp 4,5
Xếp loại B cấp Tỉnh
2015 - 2016
Một số biện pháp chỉ đạo giáo viên sử dụng phương pháp “bàn tay nặn bột” trong dạy học môn khoa học nhằm nâng cao chất lượng giáo dục
Xếp loại C cấp Tỉnh
2017 - 2018
Một số biện pháp chỉ đạo giáo viên sử dụng phương pháp “bàn tay nặn bột” trong dạy học môn khoa học và môn TNXH nhằm nâng cao chất lượng giáo dục
Xếp loại B cấp Tỉnh
2018 – 2019
Một số giải pháp chỉ đạo chuyên môn trong việc thực hiện giáo dục kĩ năng sống cho học sinh trường Tiểu học Nguyễn Văn Trỗi- Thành phố Thanh Hóa 
Xếp loại B cấp thành phố
2019 - 2020
Giải pháp chỉ đạo GV tiếp cận chương trình giáo dục phổ thông – 2018 trong việc dạy học Lịch sử ở Tiểu học theo định hướng phát triển năng lực học sinh
đang gửi về Hội đồng khoa học PGD chấm

File đính kèm:

  • docxskkn_giai_phap_chi_dao_giao_vien_tiep_can_chuong_trinh_gdpt.docx