SKKN Giáo dục lòng yêu nước cho học sinh trong dạy học Lịch sử THPT lớp 12

dân Pháp kết thúc”.
	Khi kể về các trận đánh, giáo viên kể những câu chuyện về tấm gương hi sinh của các anh hùng dân tộc như Tô Vĩnh Diện lấy thân mình chén giá pháo, Phan Đình Giót lấy thân mình lấp lỗ châu mai, Bế Văn Đàn lấy thân mình làm giá súng
	Học sinh sẽ cảm động, khâm phục tinh thần hi sinh quên mình cho sự nghiệp giải phóng đất nước của các anh, từ đó có những nhận thức đúng đắn về vai trò, nghĩa vụ của mình trong giai đoạn hiện nay.
	Kể chuyện về một nhân vật lịch sử cụ thể.
	Lịch sử Việt Nam là lịch sử của các cuộc đấu tranh dựng nước và giữ nước nên từ xưa đến nay, mỗi thời đại đều xuất hiện những nhân vật lịch sử nổi bật như Bà Trưng, bà Triệu, Ngô Quyền, Lý Thường Kiệt, Trần Hưng Đạo, Lê Lợi, Quang Trung, Chủ tịch Hồ Chí Minh, Đại tướng Võ Nguyên Giáp
	Khi kể về nhân vật lịch sử, tùy thời lượng bài học mà giáo viên có cách kể chuyện phù hợp.Có thể giới thiệu tài năng đức độ, cũng có thể chỉ kể những mẩu chuyện nhỏ thậm chí một trận đánh cụ thể để nêu bật vai trò của nhân vật lịch sử đó.
	Ví dụ: Bài 20- Lịch sử lớp 12 “Cuộc kháng chiến toàn quốc chống Pháp kết thúc”. Ở mục II.1 “Cuộc tiến công chiến lược Đông – Xuân 1953 -1954”.
	Khi trình bày diễn biến giáo viên lồng ghép kể chuyện nhân vật lịch sử: Bế Văn Đàn.
	Đông Xuân 1953 -1954, Bế Văn Đàn làm liên lạc Tiểu đoàn cùng đơn vị hành quân đi chiến dịch. Một đại đội của Tiểu đoàn 251 được giao nhiệm vụ bao vây địch ở Mường Pồn (Lai Châu). Thấy lực lượng ta ít, địch tập trung hai đại đội có phi pháo yểm trợ liên tiếp phản kích, nhưng cả hai đợt chúng đều bị quân ta đánh bại. Tình hình chiến đấu hết sức căng thẳng. ĐỊch liều chết chống ta, ta kiên quyết ngăn chặn.
	Bế Văn Đàn vừa đi công tác về đã xung phong làm nhiệm vụ. Đồng chí vượt qua lưới đạn dày đặc của địch truyền mệnh lệnh cho đại đội kịp thời chu đáo.
	TÌnh hình chiến đấu ngày càng ác liệt, đồng chí được lệnh ở lại đại đội chiến đấu.Khi quân địch phản kích đợt 3, địch ddien cuồng mở đường tiến. Đại đội thương vong chỉ có 17 người, bản thân Bế Văn Đàn cũng bị thương nhưng đồng chí vẫn tiếp tục chiến đấu. Một khẩu trung liên không bắn được do xạ thủ hi sinh, còn khẩu trung liên của Chu Văn Pù không bắn được vì chưa tìm được chỗ đặt súng.
	Không do dự, Bế Văn Đàn rời khỏi công sự, lao đến cầm hai chân trung liên đặt lên vai mình nói như ra lệnh: “Kẻ thù trước mặt,đồng chí có thương tôi thì bắn chết chúng nó đi”. Khẩu trung liên nhả đạn về phía địch, đẩy lùi đợt phản kích.
	Bế Văn Đàn mình đầy thương tích, đồng chí đã anh dũng hi sinh, hai tay còn ghì chặt chân súng trên vai. Đồng chí được kết nạp Đảng tại trận địa.[4]
	Hành động của anh hùng Bế Văn Đàn được hun đúc thành ý chí quật cường, quyết tâm quét sạch quân thù cho đồng đội, là biểu tượng của tinh thần dân tộc, lòng yêu nước kiên cường sẵn sàng chiến đấu hi sinh vì độc lập dân tộc, tự do cho nhân dân.
	Từ đó, học sinh sẽ thấy khâm phụ và ghi nhớ công lao các anh hùng có công với độc lập tự do mà các em đang hưởng ngày nay, các em sẽ biết được được mình phải làm gì để xứng đáng với sự hi sinh đó.
Kể chuyện về địa danh
	Đất nước Việt Nam có rất nhiều địa danh gắn liền với các sự kiện lịch sử, vì vậy giáo viên có thể kể chuyện về các chiến công oanh liệt của quân dân ta gắn với các địa danh đó.
	Ví dụ: Bài 22- Lịch sử 12 “Nhân dân hai miền trực tiếp chiến đấu chống Mĩ xâm lược. Miền Bắc vừa sản xuất vừa làm nghĩa vụ hậu phương”
	Giáo viên có thể dựng lại vụ thảm sát của lính Mĩ ở Mĩ Lai- huyện Sơn Tịnh – Quảng Ngãi để học sinh thấy được sự tàn ác của lính Mĩ và sự thảm khốc của chiến tranh.
	Kể chuyện về những quyết định tạo nên những bước ngoặt quan trọng đối với đất nước.
	Ví dụ: Bài 20- Lịch sử Việt Nam “Cuộc kháng chiến toàn quốc chống Pháp kết thúc”
	Khi giảng về cuộc tiến công chiến lược Đông Xuân 1953 – 1954 và chiến dịch lịch sử Điện Biên Phủ, giáo viên kể về quyết định quan trọng của Đại tướng Võ Nguyên Giáp khi thay đổi từ chiến lược “đánh nhanh, thắng nhanh” sang chiến lược “đánh chắc, tiến chắc”. Quyết định này đã tạo nên bước ngoặt lịch sử, làm phá sản hoàn toàn kế hoạch Na-va, chấm dứt cuộc chiến tranh xâm lược của thực dân Pháp.[5]
	2.3.3.Sử dụng tranh ảnh lịch sử.
	Trong dạy học lịch sử, giáo viên thường sử dụng rất nhiều đồ dùng dạy học hỗ trợ, trong đó phương pháp đơn giản mà hiệu quả là khai thác tranh ảnh, kênh hình trong sách giáo khoa hoặc tư liệu từ bên ngoài. Những bức ảnh tư liệu có tính chính xác cao, phản ánh chân thực sự kiện lịch sử đó. Khi dạy chúng ta cần sử dụng những bức ảnh phù hợp với nội dung bài học và mục tiêu của giáo viên về vấn đề giáo dục lòng yêu nước cho học sinh.
	Ví dụ: Bài 22 – Lịch sử lớp 12 “Nhân dân hai miền trực tiếp chiến đấu chống Mĩ xâm lược. Miền Bắc vừa chiến đấu vừa sản xuất làm nghĩa vụ hậu phương”
	Khi giáo viên nói về tội ác của quân Mĩ đối với nhân dân miền Nam trong chiến lược chiến tranh cục bộ, giáo viên có thể kết hợp vừa giảng bài vừa minh họa bằng bức ảnh “Thảm sát Mĩ Lai”.
	Những bức ảnh này do nhiếp ảnh Ron Hacberle chụp khi ông tham gia chiến dịch với tư cách phóng viên quân đội chính thức nhằm cung cấp chứng cứ cho thống kê quân sự “đếm xác”. Ông đã cung cấp những tấm ảnh này cho nhà báo Seymou Hersh nhằm vạch trận tội ác của lính Mĩ tại Mĩ Lai.
	Bức ảnh này chụp lại những hành động của Đại đội Charlie thuộc Tiểu đoàn 1 Trung đoàn 20 Sư đoàn 23 của quân đội Mĩ khi tấn công vào những thường dân thuộc làng Mĩ Lai huyện Sơn Tịnh, Quảng Ngãi (16/3/1968).
	Binh lính Mĩ xả súng giết chết người già, phụ nữ, trẻ em. Những cơ thể phụ nữ còn hằn dấu vết bị làm nhục. 504 người thiệt mạng, không một lính Mĩ nào bị bắn. Quân đội Mĩ che đậy vụ việc hơn 1 năm rưỡi cho đến khi nhà báo Seymou Hersh điều tra ra và cho công chúng cả thế giới biết sự thật.
	Vụ thảm sát Mĩ Lai là một vết nhơ đối với nước Mĩ. Tin tức kinh hoàng của vụ thảm sát, những hình ảnh chân thực về vụ việc làm nóng lên phong trào phản đối chiến tranh ở Việt Nam. Nhân dân Mĩ – thế giới đòi chấm dứt chiến tranh ở Việt Nam, đòi Mĩ rút quân về nước.[6]
	Khi xem được những bức ảnh này, học sinh sẽ thấy được sự tàn bạo dã man của quân Mĩ trong chiến tranh Việt Nam. Từ đó giáo dục các em lòng yêu nước, yêu nhân dân, cương quyết chống chiến tranh bảo vệ hào bình.
	2.3.4. Sử dụng ca khúc cách mạng.
	Nhạc cách mạng hay còn ọi là nhạc đỏ là những ca khúc hát về cách mạng 
	và những gì liên quan đến cuộc kháng chiến đầy gian khổ của nhân dân ta. Lắng nghe và cảm nhận cuộc kháng chiến trường kỳ gian khổ nhưng vẫn hào sảng khí thế, tươi vui để biết trân trọng những gì ta đang được hưởng hôm nay, phấn đấu vững tin vượt qua gian khó góp phần xây dựng đất nước ngày mai tươi sáng.
	Ví dụ: Khi dạy bài 20- lịch sử lớp 12, phần chuẩn bị cho chiến dịch Điện Biên Phủ, giáo viên cho học sinh xem đoạn phim tưu liệu về việc kéo pháo vào trận địa của bộ đội ta và cho các em nghe bài hát “Hò kéo pháo” của nhạc sĩ Hoàng Vân sáng tác
	Khi dạy bài 22- Lịch sử lớp 12, để tăng tính hấp dẫn của bài học, để học sinh hình dung được cuộc kháng chiến vô cùng gian khổ, ác liệt dọc theo cung đường Trường Sơn, cuộc chi viện sức người, sức của từ miền Bắc vào miền Nam, giáo viên cho học sinh nghe bài hát “Đường Trường Sơn xe anh qua” (Văn Dung); Lá đỏ (thơ- Nguyễn ĐÌnh Thi , nhạc- Hoàng Hiệp)[7]
	Khi nghe được những bài hát này, các em sẽ hình dung được những gian khổ của các anh chị, biết tri ân các bà các mẹ Việt Nam anh hùng, các chiến sĩ đã hi sinh cho chúng ta có cuộc sống êm đẹp, ấm áp như hôm nay.
	Ca khúc sáng tác từ 1945 -1975, là những bản hùng ca cách mạng thể hiện đậm nét truyền thống yêu nước, ý chí quật cường, niềm tự hào dân tộc. Khi nghe được những ca khúc đó sẽ khiến cho các em có cái nhìn đúng hướng hơn, sống có ý nghĩa hơn trong hiện tại và tương lai.
	2.3.5. Sử dụng phim tài liệu
	Phim tài liệu là những minh chứng chân thật, sinh động cho cuộc kháng chiến trường kỳ của dân tộc ta, có hình ảnh và âm thanh tạo cho học sinh cảm giác nhưu đang sống cùng sự kiện đó. Điều này giúp các em cảm nhận được sự kiện lịch sử một cách sâu sắc, tác động trực tiếp đến tâm tư, tình cảm của các em, phim tư liệu được dùng để minh họa cho các trận đánh, các chiến dịch.	
Ví dụ: Bài 20- lịch sử 12, giáo viên khi dạy về diễn biến chiến dịch Điện Biên Phủ thì cho học sinh xem một số đoạn phim tư liệu về chiến dịch Điện Biên Phủ như đồi Him Lam, việc đào hào khép chặt vòng vây ở phân khu Mường Thanh, trận đồi A1
	Ví dụ: Bài 23 – Lịch sử 12 “Khôi phục va phát triển kinh tế xã hội. Giải phóng hoàn toàn miền Nam (1973-1975), Khi dạy về Tổng tiến công và nổi dậy Xuân 1975, giáo viên cho các em xem những đoạn phim tư liệu về chiến dịch Tây Nguyên, chiến dịch Huế- Đà Nẵng, chiến dịch Hồ Chí Minh[8]
	Khi được xem phim các em sẽ hứng thú, tiếp thu bài nhanh, nhớ lâu và chính xác.Những hình ảnh âm thanh, lời bình sâu sắc sẽ khiến học sinh hình dung được bối cảnh, diễn biến chân thực của những chiến dịch đó.
	Giúp học sinh rạch ròi phân biệt đúng sai, căm thù kẻ xâm lược, yêu thương đồng bào, kính trọng những anh hùng liệt sĩ đã hi sinh. Các em có thấy được sự khủng khiếp của chiến tranh mới biết trân trọng hòa bình và đóng góp công sức cho công cuộc gìn giữ hòa bình.
	Tùy vào lượng kiến thức bài học đó để đưa vào những phim tư liệu phù hợp, vừa hỗ trợ tăng tính hấp dẫncho học sinh vừa có tác dụng giáo dục lòng yêu nước cho học sinh.
	2.3.6. Giáo dục qua di tích lịch sử
	Đặc trưng cơ bản nhất của lịch sử Việt Nam là đấu tranh chống giặc ngoại xâm bảo vệ Tổ quốc, vì vậy trên lãnh thổ Việt Nam nơi nào cũng có các di tích lịch sử gắn với sự phát triển của đát nước.
	Trong quá trình dạy học lịch sử, giáo viên khai thác các di tích này nhằm phục vụ cho bà học (có thể nội khóa hoặc ngoại khóa). Khi đến với các di tích lịch sử các em được cụ thể hóa một cách sinh động nhất, góp phần tích cực trong việc gắn liền nhà trường và đời sống xã hội.
	Để có thể làm tốt việc giảng dạy qua các di tích lịch sử cách mạng, giáo viên lựa chọn những di tích phù hợp với bài học, tốt nhất là nằm tại địa phương mình để thuận tiện cho quá trình di chuyển đế thực địa của giáo viên và học sinh.
	Ví dụ, khi dạy phần lịch sử địa phương, phần Nga Sơn thời kỳ giải phóng dân tộc, giáo viên có thể đưa học sinh tham quan địa điểm thành lập chi bộ cộng sản đầu tiên ở Nga Sơn.
	Từ đó, học sinh ghi nhớ được sâu hơn quá trình đấu tranh cách mạng của Nga Sơn trong thời kỳ giải phóng dân tộc để các em hiểu rõ về lịch sử đấu tranh của quê hương.
	2.4. Hiệu quả của việc “Giáo dục lòng yêu nước cho học sinh trong dạy học Lịch sử THPT lớp 12”.
	Sau quá trình thực hiện, tôi nhận thấy các em có sự chuyển biến rõ rệt về tư tưởng, tình cảm, ý thức trách nhiệm với gia đình, quê hương, đất nước trong giai đoạn hiện tại.
	Hiện tượng học sinh vô cảm, thờ ơ với mọi người, mọi việc giảm hẳn, các em đã biết quan tâm và chia sẻ. Tôi rất vui vì các em có sự thay đổi trong nhận thức tư tưởng, đạo đức để trở thành những con người biết sống vì mọi người.
	Để kiểm tra kết quả của việc giáo dục lòng yêu nước cho học sinh trong dạy học lịch sử THPT lớp 12, tôi đã tổ chức tìm hiểu học sinh các lớp khối 12 mà tôi trực tiếp giảng dạy, kết quả thu được như sau:
	Bảng thay đổi nhận thức, tư tưởng của học sinh khi tham gia các phong trào trước và sau khi thực hiện đề tài “Giáo dục lòng yêu nước cho học sinh trong dạy học Lịch sử THPT lớp 12”.
Học kỳ I – Năm học 2016- 2017
 Số lượng
Khối
Tự giác
Phải nhắc nhở
Không tham gia
Học sinh khối 12
405 học sinh
Số lượng
%
Số lượng
%
Số lượng
%
104
25,6
189
46,6
112
27,8

Học kỳ II- Năm học 2016 – 2017
 Số lượng
Khối
Tự giác
Phải nhắc nhở
Không tham gia
Học sinh khối 12
405 học sinh
Số lượng
%
Số lượng 
%
Số lượng
%
232
57,2
173
42,8
0
0

	3. Kết luận, kiến nghị
	Trong giai đoạn hiện nay, có nhiều người cho rằng: Vấn đề phát triển kinh tế quan trọng hơn truyền thống, việc của hôm nay cần thiết hơn chuyện của ngày hôm qua. Tư tưởng này rất nguy hiểm, nếu không chấn chỉnh kịp thời sẽ khiến cho một thế hệ người Việt Nam quên mất cội nguồn, đánh mất bản sắc văn hóa dân tộc.
	Nếu không coi trọng Lịch sử, chúng ta sẽ nhận lại hệ lụy không thể lường trước cho chính chế độ, an nguy của đất nước.
	Vì vậy, việc “gạch tên” môn Sử là điều không thể chấp nhận được.
	Giáo dục lòng yêu nước cho học sinh, cho nhân dân là điều hết sức quan trọng bởi vũ khí lòng yêu nước còn có sức mạnh gấp bội những phương tiện quân sự hiện đại, bởi đây là sức mạnh của cả một dân tộc 90 triệu con người, mang trên mình lịch sử 4000 năm.
	Qua quá trình dạy học, tôi có một số kinh nghiệm trong việc giáo dục lòng yêu nước của học sinh, góp phần phục vụ trong quá trinhfgiangr dạy và học tập, nâng cao nhận thức tư tưởng cho các em, để trở thành một công dân tốt.
	Tuy vây, với khả năng còn hạn chế nên những ý kiến của tôi còn nhiều thiếu sót, tôi rất mong nhận được những ý kiến đóng góp của quý thầy cô và các bạn động nghiệp.
	Xin chân thành cảm ơn!
	Để việc giáo dục lòng yêu nước cho học sinh được thực hiện một cách thường xuyên, có hiệu quả, phát huy sức mạnh toàn dân tộc trong giai đoạn đất nước đang thực hiện nhiều chiến lược phát triển kinh tế và hội nhập với nhiều khó khăn và thách thức, tôi có một số kiến nghị nhỏ:
	Các phương tiện dạy học,cơ sở vật chất trong trường học phải được trang bị đầy đủ và phù hợp.
	Nhà trường nên tổ chức cho học sinh tham quan các bảo tàng, di tích lịch sử, ít nhất mỗi năm cũng phải được 1 lần.
	Thông Đoàn thanh niên, nên tổ chức nhiều trò chơi nhằm giáo dục lòng yêu nước cho học sinh, thông qua các trò chơi tìm hiểu về lịch sử dân tộc và địa phương.
	Để giáo viên chủ động phân phối thời gian của bài học dựa trên cơ sở của phân phối chương trình chung.
XÁC NHẬN CỦA HIỆU TRƯỞNG
Nga Sơn, ngày 2 tháng 6 năm 2017
Tôi xin cam đoan đây là sáng kiến kinh nghiệm của mình, không sao chép nội dung của người khác.
TÀI LIỆU THAM KHẢO
	1. “ Môn Lịch sử trong giáo dục phổ thông” – GS. Phan Ngọc Liên. Nguồn Dân trí.
	2. “Giáo dục lòng yêu quê hương qua lịch sử địa phương” – Nguồn Báo mới.
	3. Bài thơ “ Hoan hô chiến sĩ Điện Biên”- Tố Hữu.
	4. Bế Văn Đàn. Nguồn Wikipedia.
	5. Võ Nguyên Giáp: “Thế giới còn đổi thay nhưng tư tưởng Hồ Chí Minh còn mãi”. Nxb CTQG- 1991, Tr 91.
	6. Thảm sát Mỹ Lai. Nguồn Wikipedia.
	7. 12 bức ảnh kinh hoàng về thảm sát Mỹ Lai 47 năm trước. Nguồn: nguyentandung.org.
	8. Nguồn nhaccuatui.
	9. Nguồn Youtube.
 PHỤ LỤC Trang
1. Mở đầu		1
1.1. Lý do chọn đề tài	1
1.2. Mục đích nghiên cứu	2
1.3. Đối tượng nghiên cứu	2
1.4. Phương pháp nghiên cứu	3
2. Nội dung của đề tài	3
2.1. Cơ sở lý luận	3
2.1. Thực trạng	4
2.3. Giải pháp	5
2.3.1. Sử dụng văn thơ	5
2.3.2. Kể chuyện	6
2.3.3. Sử dụng tranh ảnh	9
2.3.4.Sử dụng ca khúc cách mạng	10
2.3.5.Sử dụng phim tài liệu	11
2.3.6. Giáo dục qua di tích lịch sử	12
2.4. Hiệu quả	13
3. Kết luận, kiến nghị 	14
SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO THANH HÓA
TRƯỜNG THPT MAI ANH TUẤN
SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
GIÁO DỤC LÒNG YÊU NƯỚC CHO HỌC SINH TRONG DẠY HỌC LỊCH SỬ THPT LỚP 12
Người thực hiện: Phạm Thị Nga
	Chức vụ: Giáo viên
	SKKN môn: Lịch sử
	THANH HÓA, NĂM HỌC 2016 - 2017