SKKN Một vài kinh nghiệm lồng ghép giáo dục tư tưởng đạo đức Hồ Chí Minh cho học sinh thông qua dạy học Lịch sử lớp 12 Bài 17 Nước Việt Nam dân chủ cộng hòa từ sau ngày 02-09-1945 đến trước ngày 19-12-1946

háng 9 năm 1945 trả lời câu hỏi: 
+ Trình bày những khó khăn và thuận lợi của nước ta sau Cách mạng tháng Tám năm 1945?
+ Vì sao nói sau ngày 2/9/1945 nước Việt Nam dân chủ cộng hòa ở vào tình thế ngàn cân treo sợi tóc?
- Tiếp nhận và thực hiện nhiệm vụ: học sinh đọc sách giáo khoa , trả lời câu hỏi
- Báo cáo sản phẩm: học sinh trình bày kết quả làm việc. Nhận xét, bổ sung 
* Gợi ý sản phẩm:
1. Khó khăn.
a. Chính trị
- Miền Bắc (từ vĩ tuyến 16 trở ra): 20 vạn quân Trung Hoa Dân quốc  theo sau là các đảng phái Việt Quốc, Việt Cách hòng lật đổ chính quyền cách mạng 
 - Miền Nam (từ vĩ tuyến 16 trở vào Nam): Quân Anh kéo vào, dọn đường cho Pháp trở lại xâm lược nước ta
- Trên cả nước còn 6 vạn quân Nhật chờ giải giáp, theo lệnh Anh chống cách mạng
- Chính quyền cách mạng vừa thành lập chưa được củng cố, lực lượng vũ trang non
 yếu.
b. Kinh tế - tài chính: Nạn đói cuối 1944 đầu 1945 chưa khắc phục được; nạn lụt lớn làm vỡ đê 9 tỉnh Bắc Bộ; hạn hán kéo dài.
-  Ngân sách Nhà nước trống rỗng, tài chính nước ta rối loạn.
c. Văn hóa – xã hội: Nạn dốt ,hơn 90 % dân số mù chữ; tàn dư văn hóa lạc hậu nặng nề
 ó Đất nước đứng trước tình thế hiểm nghèo : “ ngàn cân treo sợi tóc”.
2. Thuận lợi
- Nhân dân đã giành quyền làm chủ, được hưởng quyền lợi do chính quyền cách mạng  mang lại nên  phấn khởi và gắn bó với chế độ.
- Cách mạng nước ta có Ðảng, đứng đầu là Chủ tịch Hồ Chí Minh sáng suốt lãnh đạo.
- Hệ thống XHCN đang hình thành, phong trào cách mạng thế giới phát triển.
 Hoạt động 2. Tìm hiểu bước đầu xây dựng chính quyền cách mạng
* Mục tiêu: Trình bày được quá trình xây dựng chính quyền cách mạng. Giải thích được lí do vì sao phải xây dựng chính quyền mới.
* Phương thức:
GV: Kể về chính sách trọng dụng nhân tài của Chủ tịch Hồ Chí Minh khi mời Bảo Đại tham gia chính phủ liên Hiệp kháng chiến. Khi đi Pháp Bác đã chiêu mộ thành công Trần Đại Nghĩa từ pháp về Việt Nam để giúp nhà nước trong những ngày tháng hết sức khó khăn
- Chuyển giao nhiệm vụ : giáo viên yêu cầu học sinh đọc trang 122-123 sách giáo khoa, quan sát hình ảnh dưới đây để trao đổi các vấn đề sau: 
+ Trình bày quá trình xây dựng chính quyền cách mạng? Lí giải vì sao sự cần thiết phải xây dựng chính quyền mới?
+ Quá trình xây dựng chính quyền cách mạng diễn ra như thế nào? 
+ Sự kiện tổng tuyển cử bầu Quốc hội khóa I có ý nghĩa như nào? Thể hiện tư tưởng gì của đạo đức Hồ Chí Minh?
- Tiếp nhận và thực hiên nhiệm vụ: học sinh trao đổi, đàm thoại theo cặp đôi rồi trao đổi toàn lớp.
- Báo cáo sản phẩm: các cặp đôi cử đại diện báo cáo và trao đổi thống nhất toàn lớp vấn đề nhận xét đặt ra. Nhận xét, bổ sung 
* Gợi ý sản phẩm 
- Ngày 06/01/1946, Tổng tuyển cử bầu Quốc hội và đã bầu ra 333 đại biểu.
+ Thể hiện quyền làm chủ của nhân dân đối với chính quyền mới, thể hiện tinh thần đoàn kết dân tộc, lần đầu tiên trong lịch sử nhân dân được làm chủ vận mệnh của dân tộc và vận mệnh của mình
-  Ngày 02/03/1946, Quốc hội thông qua danh sách Chính phủ liên hiệp kháng chiến
- Ngày 09/11/1946: Ban hành Hiến pháp đầu tiên.
- Các địa phương thuộc Bắc Bộ và Trung Bộ bầu cử hội đồng nhân dân các cấp
- Lực lượng vũ trang được xây dựng, chấn chỉnh
Hoạt động 3: Tìm hiểu giải quyết nạn đói.
* Mục tiêu: Học sinh biết và hiểu được những biện pháp giải quyết nạn đối của Trung ương Đảng, Chính phủ, đứng đầu là Chủ tịch Hồ Chí Minh trong việc giải quyết nạn đói. 
* Phương thức: Khai thác kênh hình 45 sách giáo khoa lịch sử 12 trang 124 của nhà xuất bản giáo dục Việt Nam: Nhân dân Nam Bộ quyên góp gạo cứu đồng bào bị đói ở Bắc Bộ. Hình ảnh này thể hiện tư tưởng nào của đạo đức Hồ Chí Minh.
Giáo viên kể câu chuyện"Ăn no rồi hãy đến làm việc"
- Em hãy chỉ ra những biện pháp cứu đói và giải quyết căn bản nạn đói của chính phủ? 
- Qua câu chuyện trên em hiểu và học tâp được gì từ tấm gương đạo đức của Bác?
- Tiếp nhận và thực hiện nhiệm vụ: học sinh đọc sách giáo khoa, trả lời câu hỏi
- Báo cáo sản phẩm: học sinh trình bày kết quả làm việc. Nhận xét, bổ sung 
* Gợi ý sản phẩm:
a. Biện pháp cấp thời:
- Hồ Chủ Tịch kêu gọi tinh thần “nhường cơm sẻ áo” lập “ Hũ gạo cứu đói”, tổ chức “Ngày đồng tâm”.
-  Quyên góp, điều hòa thóc gạo giữa các địa phương trong cả nước, nghiêm trị những kẻ đầu cơ tích trữ, không dùng gạo, ngô, khoai, sắn để nấu rượu
- Hiểu và học tập được tấm gương đạo đức của Bác: Trọng tình nghĩa tránh hình thức, không gây phiền hà lãng phí tiền của nhân dân
b. Biện pháp lâu dài :
- Tãng gia sản xuất “Tấc đất tấc vàng”,  bỏ thuế thân và các thứ  thuế vô lý, giảm tô , thuế ruộng đất 25 %, chia lại ruộng đất công.
Kết quả :sản xuất nông nghiệp nhanh chóng được phục hồi, nạn đói bị đẩy lùi.
Hoạt động 4: Tìm hiểu giải quyết nạn dốt
* Mục tiêu: Học sinh biết được biện pháp, cách thức của việc giải quyết nạn dốt. Nội dung của chương trình giáo dục mới. 
- Biết được tư tưởng của Chủ tịch Hồ Chí Minh về giáo dục và bồi dưỡng thế hệ trẻ 
* Phương thức: 
Trong việc giải quyết những khó khăn của nước ta sau ngày 2/9/1945 Bác Hồ đã từng nói: “ Một dân tộc dốt là một dân tộc yếu”, “ Giặc đói, giặc dốt là đồng minh của giặc ngoại xâm”. [5]
Giáo viên đọc một đoạn thư, hoặc chiếu kết hợp đọc đoạn thư trên màn hình "Non sông Việt Nam có trở nên tươi đẹp hay không, dân tộc Việt Nam có bước tới đài vinh quang để sánh vai với các cường quốc năm châu được hay không, chính là nhờ một phần lớn ở công học tập của các cháu".[6]
- Để giải quyết nạn dốt chính phủ của Chủ tịch Hồ Chí Minh đã làm gì? Kết quả của biện pháp đó?
- Nội dung của chương trình giáo dục mới?
- Tiếp nhận và thực hiện nhiệm vụ: học sinh đọc sách giáo khoa, trả lời câu hỏi
- Báo cáo sản phẩm: học sinh trình bày kết quả làm việc. Nhận xét, bổ sung 
* Gợi ý sản phẩm:
- Ngày 8/ 9/1945, Chủ Tịch Hồ Chí Minh kí sắc lệnh lập Nha Bình dân học vụ, kêu gọi nhân dân xóa nạn mù chữ. 
-  Từ  9-1945 đến 9.1946, trên toàn quốc gần 76 nghìn lớp học, xóa mù chữ cho 
hơn 2,5 triệu người [7].
-  Trường học các cấp phổ thông và đại học sớm khai giảng, nội dung và phương
 pháp giáo dục được đổi  mới theo tinh thần dân tộc dân chủ.
Hoạt động 5.Tìm hiểu giải quyết khó khăn về tài chính .
* Mục tiêu: Học sinh biết được những biện pháp giải quyết khó khăn về tài chính của chính phủ, niềm tin của nhân dân đối với chính phủ của Chủ tịch Hồ Chí Minh.
* Phương thức: Học sinh tìm hiểu sách giáo khoa trả lời câu hỏi:
- Chính phủ đã giải quyết khó khăn về tài chính như thế nào?
- Tác dụng của những biện pháp trên? Vì sao số tiền quyên góp lại được nhiều vậy?
- Những kết quả đạt được của những biện pháp giải quyết khó khăn về xây dựng chính quyền cách mạng, giải quyết nạn đói, nạn dốt, khó khăn về tài chính có tác dụng như thế nào?
- Tiếp nhận và thực hiện nhiệm vụ: học sinh đọc sách giáo khoa, trả lời câu hỏi
- Báo cáo sản phẩm: học sinh trình bày kết quả làm việc. Nhận xét, bổ sung 
* Gợi ý sản phẩm:
- Biện pháp trước mắt:
+ Kêu gọi tinh thần tự nguyện đóng góp của nhân dân cả nước qua “Quỹ  độc lập” và “Tuần lễ vàng”, thu được 370 kg vàng, 20 triệu đồng vào “Quỹ độc lập”, 40 triệu đồng vào “Quỹ đảm phụ quốc phòng”.[7]
- Biện pháp lâu dài:
+  Ngày 23/11/1946. Quốc hội cho lưu hành tiền Việt Nam trong cả nước.
* Ý nghĩa: - Thể hiện tinh thần đoàn kết toàn dân tộc. 
- Thể hiện truyền thống yêu nước của nhân dân ta.
- Đập tan âm mưu chia rẽ của kẻ thù.
- Tạo ra sức mạnh nội lực để đối phó với thù trong giặc ngoài.
C. HOẠT ĐỘNG LUYỆN TẬP 
1. Mục tiêu: Nhằm củng cố, hệ thống hóa và nâng cao kiến thức về tình hình nước ta trong năm đầu sau cách mạng tháng Tám, chủ trương biện pháp của Trung ương Đảng đối phó với giặc đói, giặc dốt và khó khăn tài chính 
2. Phương thức: 
- Chuyển giao nhiệm vụ: Yêu cầu học sinh trình bày
 Tại sao nói sau cách mạng tháng 8/1945 nước ta trong tình thế ngần cân treo sợi tóc?
- Tiếp nhận và thực hiện nhiệm vụ: HS trình bày kết quả nhận thức bài học trên lớp
- Báo cáo sản phẩm: học sinh trình bày nhận thức, giáo viên nhận xét đánh giá việc theo dõi bài học của học sinh.
3. Dự kiến sản phẩm
- HS trình bày được khó khăn của VN trên các mặt: chính trị, kinh tế, văn hóa, xã hội
 D. VẬN DỤNG VÀ MỞ RỘNG
1. Mục tiêu: Nhằm vận dụng, liên hệ mở rộng kiến thức học sinh được học để giải quyết các câu hỏi, bài tập. Vận dụng những kiến thức đã học vào trong cuộc sống đặc biệt là những bài học về tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh.
2. Phương thức: 
- Chuyển giao nhiệm vụ: + Vì sao nói nước Việt Nam dân chủ cộng hòa sau ngày 2/9/1945 ở vào “tình thế ngàn cân treo sợi tóc”?
+ Vì sao những thuận lợi cách mạng có được là những thuận lợi cơ bản?
3. Gợi ý sản phẩm:
Câu 1. Khó khăn.
a. Chính trị
- Miền Bắc (từ vĩ tuyến 16 trở ra): 20 vạn quân Trung Hoa Dân quốc  theo sau là các đảng phái Việt Quốc, Việt Cách hòng lật đổ chính quyền cách mạng 
 - Miền Nam (từ vĩ tuyến 16 trở vào Nam): Quân Anh kéo vào, dọn đường cho Pháp trở lại xâm lược nước ta
- Trên cả nước còn 6 vạn quân Nhật chờ giải giáp, theo lệnh Anh chống cách mạng
- Chính quyền cách mạng vừa thành lập chưa được củng cố, lực lượng vũ trang non
 yếu.
b. Kinh tế - tài chính: Nạn đói cuối 1944 đầu 1945 chưa khắc phục được; nạn lụt lớn làm vỡ đê 9 tỉnh Bắc Bộ; hạn hán kéo dài.
-  Ngân sách Nhà nước trống rỗng, tài chính nước ta rối loạn.
c. Văn hóa – xã hội: Nạn dốt ,hơn 90 % dân số mù chữ; tàn dư văn hóa lạc hậu nặng nề
 ó Đất nước đứng trước tình thế hiểm nghèo : “ ngàn cân treo sợi tóc”.
Câu 2. Thuận lợi
- Nhân dân đã giành quyền làm chủ, được hưởng quyền lợi do chính quyền cách mạng  mang lại nên  phấn khởi và gắn bó với chế độ.
- Cách mạng nước ta có Ðảng, đứng đầu là Chủ tịch Hồ Chí Minh sáng suốt lãnh đạo.
- Hệ thống XHCN đang hình thành, phong trào cách mạng thế giới phát triển.
2.4. Hiệu quả của sáng kiến kinh nghiệm đối với hoạt động giáo dục, với bản thân, đồng nghiệp và nhà trường.
 Qua việc sử dụng những câu chuyện, tư liệu về tư tưởng đạo đức Hồ Chí Minh vào giảng dạy Lịch sử lớp 12 phần Việt Nam tôi nhận thấy học sinh đã có tiến bộ, đạt được kết quả cao hơn, học sinh có hứng thú với tìm hiểu lịch sử dân tộc hơn. Sau đây là bảng thống kê điểm: 
Nhóm lớp
Lớp
Số HS
Kết quả thực nghiệm
Giỏi
Khá
Trung bình
Yếu, kém
Số HS
%
Số HS
%
Số HS
%
Số HS
%
Thực nghiệm
12A1
45
17
37.7
18
40
10
22.3


Đối chứng
12A3
44
8
18.1
15
34
13
29.8
8
18.1

 Từ kết quả trên tôi thấy chất lượng dạy học của lớp thực nghiệm cao hơn lớp đối chứng, điều đó phản ánh học sinh hiểu kiến thức vững và sâu sắc hơn so với lớp đối chứng. Các em hào hứng hơn với bài học và hoàn thành tốt nhiệm vụ học tập của mình, nhiều em đã diễn đạt sự hiểu bài của mình không phụ thuộc vào sách giáo khoa và tài liệu. Từ kết quả thực nghiệm trên khẳng định tính khả thi và cần thiết của việc sử dụng tư liệu về tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh trong dạy học lịch sử Việt Nam lớp 12 nói riêng và môn lịch sử nói chung. Bởi môn Lịch sử là một môn học có lợi thế để tích hợp tư tưởng của Bác Hồ, việc tích hợp cũng làm cho bài học lịch sử bớt khô cứng về sự kiện và tạo hứng thú cho học sinh tiếp thu bài một cách nhẹ nhàng, hiệu quả, nhớ lâu và đăch biệt là hứng thú với môn học hơn.
* Bài học kinh nghiệm
 Qua thực tế giảng dạy tôi rút ra “Một vài kinh nghiệm lồng ghép giáo dục tư tưởng đạo đức Hồ Chí Minh cho học sinh thông qua dạy học lịch sử Bài 17:Nước Việt Nam dân chủ cộng hòa từ sau ngày 02/09/1945 đến trước ngày 19/12/1946 ở Trường trung học phổ thông Thạch Thành 3” như sau:
 1. Giáo viên cần phải hiểu tâm lí, khả năng nhận thức, vốn hiểu biết xã hội của học sinh để vận dụng phương pháp phù hợp với khả năng tiếp nhận của từng em.
 2. Hướng dẫn học sinh tích lũy kiến thức qua các môn học khác như : Văn học, Địa lí, Giáo dục công dân và qua các phương tiện thông tin đại chúng, nguồn Internet
 3. Coi trọng việc ra đề kiểm tra đánh giá, nên ra những đề “mở” để phát huy năng lực sáng tạo của học sinh, đồng thời khơi gợi hứng thú cho học sinh tìm hiểu các câu chuyện về cuộc đời hoạt động của Bác Hồ.
III. KẾT LUẬN
 Trước thực trạng xuống cấp về mặt tư tưởng đạo đức của xã hội hiện nay thì việc giáo dục cho học sinh một bản lĩnh chính trị vững vàng, một nhân cách sống cao đẹp là một nhiệm vụ của cả hệ thống chính trị, không chỉ có nhà trường, gia đình, xã hội mà của cả các cấp chính quyền, các nhà quản lý xã hội...Trong đó việc đẩy mạnh và học tập làm theo “tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh” là nhiệm trọng tâm trong toàn Đảng, toàn dân ta hiện nay. 
 Việc giáo dục, học tập phải mang tính khoa học, cụ thể, không hô hào khẩu hiệu mà bằng những cử chỉ, hành động nhỏ trong cuộc sống, giao tiếp, ứng xử...
 Tích hợp và lồng ghép giáo dục, học tập và làm theo tấm gương đâọ đức tác phong Hồ Chí Minh thông qua dạy học Lịch sử để giáo dục cho học sinh, là một đặc thù và thế mạnh của bộ môn. Tuy nhiên giáo viên phải biết lựa chọn những nội dung tư tưởng đạo đức Hồ Chí Minh phải phù hợp với nội dung bài dạy, phù hợp với đặc điểm tâm lý, lứa tuổi, điều kiện cơ sở vật chất dạy học, đối tượng học sinh...
 Bản thân tôi tiếp tục vận dụng lồng ghép giáo dục tư tưởng đạo đức Hồ Chí Minh trong dạy học lịch sử để, củng cố, nâng cao kiến thức, hoàn thiện bản thân, để hiểu biết về Hồ Chí Minh nhằm góp phần quan trọng trong việc giáo dục thế hệ trẻ trong giai đoạn hiện nay mà môn Lịch sử là một phần quan trọng trong việc hình thành nhân cách các em.
 Đề tài này đã qua thể nghiệm và bước đầu thu được kết quả nhất định.
 Tôi tin tưởng rằng với nhiệt tình tâm huyết của giáo viên thì học sinh sẽ say mê và hứng thú học lịch sử nói chung và lịch sử dân tộc nói riêng hơn để chất lượng môn lịch sử sẽ ngày càng nâng lên. Trên đây là một vài kinh nghiệm của cá nhân tôi trong quá trình giảng dạy, chắc chắn sẽ còn nhiều hạn chế khiếm khuyết. Tôi hy vọng sẽ giúp nhận được sự góp ý kiến từ đồng nghiệp để đề tài được hoàn thiện hơn.
 Tôi xin chân thành cảm ơn!
XÁC NHẬN CỦA THỦ TRƯỞNG ĐƠN VỊ
 Thạch Thành, tháng 5 năm 2019
 Tôi xin cam đoan đây là SKKN của bản thân không sao chép nội dung của người khác
 Người viết
 Nguyễn Thị Chuyên
	 
TRÍCH DẪN TÀI LIỆU
1. Nguồn Internet. [1]
2. Trích văn kiện Đại hội XI của Đảng cộng sản Việt Nam tháng 01/2011.[2]
3. Chỉ thị số 06-CT/TW ngày 7/11/2006.[3]
4. Trích Hiến pháp năm 1946.[4]
5. Hồ Chí Minh toàn tập. Nhà xuất bản chính trị quốc gia Hà Nội 1995.[5]
6. Trích Thư gửi học sinh nhân ngày khai trường đầu tiên của Nước Việt Nam dân chủ cộng hòa 15/9/1945.[6]
7. Lịch sử 12. Nhà xuất bản giáo dục.[7]
DANH MỤC
CÁC ĐỀ TÀI SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM ĐÃ ĐƯỢC HỘI ĐỒNG ĐÁNH GIÁ XẾP LOẠI CẤP PHÒNG GD&ĐT, CẤP SỞ GD&ĐT VÀ CÁC CẤP CAO HƠN XẾP LOẠI TỪ C TRỞ LÊN
Họ và tên tác giả: Nguyễn Thị Chuyên
Chức vụ và đơn vị công tác: Giáo viên -Trường THPT Thạch Thành 3
TT
Tên đề tài SKKN
Cấp đánh giá xếp loại 
 Kết quả đánh giá xếp loại 
Năm học đánh giá xếp loại

Một vài kinh nghiệm ứng dụng công nghệ thông tin trong dạy học lịch sử lớp 11 ở trường THPT Thạch Thành 3

Cấp sở

C

2012-2013

Vận dụng kiến thức Văn học trong dạy học bài 19: Những cuộc kháng chiến chống ngoại xâm từ thế kỉ X đến thế kỉ XV ở trường THPT Thạch Thành 3
Cấp sở
C
2017- 2018