SKKN Tích hợp tư tưởng đạo đức Hồ Chí Minh trong dạy học Lịch sử lớp 9 Trường THCS Minh Sơn nhằm biến nhận thức của học sinh thành hành động thực tiễn

Chủ tịch Hồ Chí Minh người con ưu tú của dân tộc - danh nhân văn hóa của thế giới, cả cuộc đời Người đã dành chọn cho sự nghiệp cách mạng, sự nghiệp giải phóng dân tộc, giải phóng giai cấp, Người đã làm “rạng rỡ non sông ta, đất nước ta” Người đã đi xa nhưng để lại cho chúng ta một hệ tư tưởng đạo đức- một di sản văn hoá tinh thần của người Việt Nam trong giai đoạn hiện nay.

Tư tưởng Hồ Chí Minh về đạo đức cách mạng được bắt nguồn từ truyền thống đạo đức của dân tộc Việt Nam, nền đạo đức đã hình thành từ hàng nghìn năm suốt chiều dài lịch sử dân tộc, kế thừa tư tưởng đạo đức phương Đông cũng như tinh hoa đạo đức của nhân loại và dựa trên nền tảng tư tưởng đạo đức cách mạng của chủ nghĩa Mác-Lê Nin, Người đã đi xa nhưng để lại cho dân tộc ta một di sản tư tưởng to lớn, một nhân cách đạo đức cao cả.. Từ lâu Đảng và nhân dân ta đã xác định tư tưởng Hồ Chí Minh là một phần giá trị quan trọng trong nền văn hoá Việt Nam.

Trong công cuộc CNH-HĐH và đổi mới đất nước hiện nay, với xu thế hội nhập chúng ta vừa giữ gìn bản sắc văn hóa dân tộc vừa chủ động, tiếp thu có chọn lọc nền văn hóa thế giới. Vì vậy việc học tập, rèn luyện tư tưởng, đạo đức, lối sống và làm theo tấm giương đạo đức Hồ Chí Minh là việc làm hết sức cần thiết. Bởi vì tư tưởng đạo đức Hồ Chí Minh là nền tảng của xã hội, là động lực vượt qua khó khăn, thử thách để phát triển kinh tế đất nước, hoàn thiện nhân cách của mỗi người.

doc 21 trang SKKN Lịch Sử 29/07/2025 340
Bạn đang xem 20 trang mẫu của tài liệu "SKKN Tích hợp tư tưởng đạo đức Hồ Chí Minh trong dạy học Lịch sử lớp 9 Trường THCS Minh Sơn nhằm biến nhận thức của học sinh thành hành động thực tiễn", để tải tài liệu gốc về máy hãy click vào nút Download ở trên.

Tóm tắt nội dung tài liệu: SKKN Tích hợp tư tưởng đạo đức Hồ Chí Minh trong dạy học Lịch sử lớp 9 Trường THCS Minh Sơn nhằm biến nhận thức của học sinh thành hành động thực tiễn

SKKN Tích hợp tư tưởng đạo đức Hồ Chí Minh trong dạy học Lịch sử lớp 9 Trường THCS Minh Sơn nhằm biến nhận thức của học sinh thành hành động thực tiễn
t nước
*Giáo dục đạo đức Cần, Kiệm, Liêm, Chính, Chí công vô tư
Tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh là một tấm gương đạo đức của một vĩ nhân, một lãnh tụ cách mạng vĩ đại, một người cộng sản vĩ đại nhưng đó đồng thời cũng là tấm gương đạo đức của một người bình dị mà ai cũng có thể học tâp để làm một người công dân tốt. Cố Thủ tướng Phạm Văn Đồng tứng nói: “ Hồ Chí Minh cao mà không xa, mới mà không lạ, chói mà không rợp, mới gặp lần đầu đã thấy quen thuộc”
Đối với tấm gương “ Cần, kiệm, liêm, chính, chí công vô tư” của Bác giáo viên có thể lồng ghép tích hợp vào rất nhiều bài dạy. Năm 1947 Người viết bài:
Trời có bốn mùa: Xuân, Hạ,Thu ,Đông.
Đất có bốn phương: Đông, Tây,Nam, Bắc.
Người có bốn đức: Cần, Kiêm Liêm, Chính.
Thiếu một mùa, thì không thành trời.
Thiếu một phương, thì không thành đất.
Thiếu một đức, thì không thành người. ”...
Cuộc sống giản dị của Người luôn là tấm gương sang nhất để chúng ta học tập và giáo dục học sinh. Dù ở cương vị nào lối sống của Người cũng giản dị, một đôi dép cao su, bộ đồ ka ki đã ngả màu theo thời gian. Người sống giản dị nhưng không tầm thường, trên thế giới không có vị lãnh tụ nào mà suốt cuộc đời với bộ đồ kaki đã ngả màu với đôi dép cao su đã mòn gót, sống trong ngôi nhà sàn. Người sống thanh bạch không ham địa vị, không màng danh lợi Người nhiều lần tâm sự: “ Tôi có một ham muốn, ham muốn tột bậc là làm sao cho nước nhà hoàn toàn độc lập, dân ta hoàn toàn tự do, đồng bào ta ai cũng có cơm ăn áo mặc, ai cũng được học hành.”
*Giáo dục tinh thần quốc tế vô sản:
Để giáo dục tư tưởng tinh thần đoàn kết quốc tế, “Bốn phương vô sản đều là anh em” của Bác, giáo viên có thể sử dụng các tài liệu sau:
+ Sau khi dùng lược đồ giới thiệu hành trình cứu nước của Bác. Từ năm 1911-1917
Bác đi khắp thế giới Bác từng đi thăm khu phố Hac-lem nơi ở của người da đen ở Mĩ Người hiểu rõ được bản chất tàn bạo của chủ nghĩa thực dân. Vì vậy muốn đánh đổ đế quốc thực dân thì vô sản quốc tế phải đoàn kết lại.
+ Sau khi sang Pháp Người nhận xét: “Người Pháp ở Pháp tốt hơn người Pháp ở Đông Dương”, ở đâu cũng có hai loại người người bóc lột và người bị bóc lột,. người Pháp tiến bộ là bạn chúng ta. Phải tranh thủ sự giúp đỡ của họ...
Qua việc lồng ghép giáo dục tư tưởng tình đoàn kết quốc tế “ Bốn phương vô sản đều là anh em” từ đó hình thành cho học sinh cách nhìn nhận “bạn” “thù” một cách rõ ràng, rành mạch. Chúng ta căm thù chủ nghĩa đế quốc, thực dân kẻ đã xâm lược đất nước ta, gây bao nỗi đau khổ cho dân tộc ta chứ nhân dân tiến bộ các nước là anh em, như nhân dân Pháp, Mĩ trong hai cuộc kháng chiến chống Pháp, Mĩ họ đã tích cực ủng hộ cuộc kháng chiến của ta.Như anh Hăng –ri –mác tanh không chịu sang Đông Dương giết hại nhân dân Đông Dương, chị Ray-mông –điêng nằm trên đường ray để cản đoàn tàu chở vũ khí sang Đông Dương của Pháp. Anh Mo-ri-xơn tự thiêu trước nhà quốc hội Mĩ để phản đối cuộc chiến tranh của đế quốc Mĩ ở Việt Nam, và bao nhiêu thanh niên Mĩ đốt thể quân dịch không chịu sang Việt Nam tàn sát đồng bào ta.....Ngày nay đất nước đã thống nhất, Nhà nước ta thực hiện đường lối đối ngoại tích cực quan hệ giao lưu với thế giới, nhưng vẫn giữ gìn bản sắc văn hóa dân tộc. chúng ta “Hòa nhập chứ không hòa tan, Việt Nam muốn là bạn với tất cả các nước trên thế giới”. Cả dân tộc ta khép lại quá khứ hướng tới tương lai để xây dựng đất nước. Đưa nước ta trở thành nước công nghiệp hiện đại, chúng ta khép lại quá khứ chứ không bao giờ quên quá khứ, “ Ai bắn vào quá khứ bằng phát súng lục, thì tương lại sẽ trả lại bằng đại bác” Vì vậy trong dạy học lịch sử lồng ghép tư tưởng này để học sinh nhìn nhận đúng đắn đường lối đối ngoại của Đảng ta.
Trên đây là một vài phương pháp lồng ghép giáo dục đạo đức, tư tưởng Hồ Chí Minh trong dạy học Lịch sử mà tôi đã đưa ra trong đề tài của mình. Có thể nói rằng: Dạy học là việc làm sáng tạo,giáo viên được mệnh danh là “kĩ sư tâm hồn, là chiến sĩ trên mặt trận văn hóa” . Vì vậy để dạy tốt và gây hứng thú cho học sinh, góp phần giáo dục đạo đức cho học sinh qua tiết học lịch sử thì mỗi giáo viên cần phải sử dụng các phương pháp dạy học phù hợp tùy theo nội dung bài học, tùy theo đối tượng học của từng khối, lớp. Đối với việc lồng ghép giáo dục đạo đức cho học sinh thông qua việc lồng ghép giáo dục tư tưởng, đạo đức Hồ Chí Minh trong tiết học lịch sử , thì giáo viên phải biết linh hoạt, phân bố thời gian, kiến thức cho phù hợp với từng bài. Tránh tình trạng giáo viên quá sa đà dẫn đến việc biến tiết học lịch sử thành tiết kể chuyện đạo đức Hồ Chí Minh, không truyền thụ hết nội dung trong bài học
2.4.Kết quả khảo sát thực tế:
Từ thực tế áp dụng phương pháp lồng ghép, tích hợp tư tưởng đạo đức Hồ Chí Minh trong dạy học lịch sử tôi nhận thấy: Tiết học nhẹ nhàng, sôi nổi; học sinh tỏ ra hứng thú với việc tìm hiểu về Bác, đặc biệt nó có sự tác động không nhỏ đến hành vi, đạo đức và việc làm của các em. Từ những việc làm nhỏ như: Tắt điện khi ra khỏi lớp, đóng cửa trước khi ra về và có ý thức bảo vệ của công ta thấy đạo đức của các em có sự chuyển biến rõ nét.
Qua việc chấm bài kiểm tra với câu hỏi: Vai trò của Chủ Tịch Hồ Chí Minh trong việc thành công của cách mạng tháng Tám?
Kết quả như sau:
Sĩ số
Điểm 0-2
Điểm 3-4
Điểm 5-7
Điểm 7-8
Điểm 9-10
43
SL
%
SL
%
SL
%
SL
%
SL
%
0
0
3
7.1
18
41.8
16
37.2
6
13.9
Đặc biệt là ở cuộc thi “ Kể chuyện về tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh” ở tất cả các khối lớp, học sinh của lớp tôi giảng dạy đã đạt được kết quả tốt.
2.5 . Giáo án thực nghiệm
Bài 24 : CUỘC ĐẤU TRANH BẢO VỆ VÀ XÂY DỰNG CHÍNH QUYỀN DÂN CHỦ NHÂN DÂN (1945 – 1946) ( tiết 1)
I. Mục tiêu.
1. Kiến thức: Giúp H/s nắm được những kiến thức cơ bản sau.
- Tình hính nước ta sau cách mạng tháng 8 (Thuận lợi, khó khăn)
- Dưới sự lãnh đạo của Đảng, đứng đầu là Chủ Tịch Hồ Chí Minh đã phát huy thắng lợi, khắc phục khó khăn, thực hiện chủ trương và biện pháp XD chính quyền DCND.
- Những biện pháp vừa mềm dẻo, vừa kiên quyết của ta trong việc đối phó với sự phá hoại của quân Tưởng và bọn phản cách mạng ở miền Bắc, và đối phó với quân pháp xâm lược ở miền Nam.
2. Kĩ năng:
- Rèn luyện cho học sinh kỹ năng phân tích, nhận định, đánh giá tình hình đất nước sau cách mạng tháng 8 và nhiệm vụ cấp báchtrước mắt trong năm đầu của nước VNDCCH.
3. Thái độ:
Giáo dục cho học sinh lòng yêu nước, tinh thần cách mạng, niềm tin vào sự lãnh đạo của Đảng, niềm tự hào dân tộc. Giáo dục học sinh học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh thông qua những câu chuyện kể về Người.
II. Chuẩn bị :
1.Giáo viên: máy chiếu và các tư liệu về cuộc đời hoạt động của Chủ Tịch Hồ Chí Minh
2. Học sinh: Ðọc trước bài mới.
III. Tiến trình tổ chức.
1. Ổn định lớp:
2. Kiểm tra bài cũ:
? Ý nghĩa lịch sử và nguyên nhân thắng lợi của cách mạng tháng 8-1945.
3. Bài mới.
Thành quả lớn nhất của cách mạng tháng 8/1945 là giành được độc lập và chính quyền về tay nhân dân.Vậy nhân dân ta đã làm gì để bảo vệ nền độc lập và chính quyền vừa giành được ?.....Bài học hôm nay giúp các em hiểu về diều đó. 
Hoạt động của thầy và trò
Nội dung cần đạt
? Sau cách mạng tháng Tám, nước ta gặp phải khó khăn gì?
- Về chính trị?
( Chiếu hình ảnh quân Tưởng vào miền Bắc và quân Anh vào miền Nam)
-Về kinh tế?
( Chiếu hình ảnh ruộng đất bỏ hoang và cảnh người bị đói)
- Về văn hoá, giáo dục?
- Vậy cùng với giặc ngoại xâm, giặc đói, giặc dốt cũng là đồng minh của nhau cho nên vận mệnh dân tộc ta lúc bấy giờ như : “ Ngàn cân treo sợi tóc”
Vậy trước tình hình đó Đảng , chính phủ và Chủ Tịch Hồ Chí Minh đã có những chủ trương gì chúng ta sang tìm hiểu phần II
Để xây dựng chế độ mới Đảng và Chính phủ đã làm gì?
Cuộc tổng tuyển cử thu được k quả như thế nào?
GV cho học sinh xem hình ảnh người dân hăng hái tham gia bỏ phiếu bầu cử quốc hội. Đây thực sự là ngày hội của toàn dân. Lần đầu tiên trong lịch sử dân tộc người dân được cầm lá phiếu trên tay và trực tiếp bầu ra cơ quan quyền lực cao nhất của cả nước, đại diện cho tiếng nói và quyền lợi của nhân dân.
Thắng lợi của Tổng tuyển cơ và bầu cử HĐND các cấp có ý nghĩa ntn?
Để giải quyết nạn đói, Đảng và Chính phủ đã có những biện pháp gì ?
(Lập hũ gạo cứu đói, tổ chức ngày đồng tâm, đẩy mạnh tăng gia sản xuất, thực hành tiết kiệm.)
Hũ gạo cứu đói
 Tăng gia sản xuất ( Lời nói đi đôi việc làm)
GV nhấn mạnh: Bác Hồ là tấm gương sáng về thực hiện “ngày đồng tâm”và thực hành tiết kiệm. Mặc dù với cương vị là một chủ tịch nước nhương cũng như bao người khác mỗi tuần Người nhịn ăn một bữa để lấy gạo đó cứu đói cho đồng bào. Bữa cơm của Người chỉ có vài món giản đơn và thức ăn không bao giờ Người lãng phí. Từ nếp sống, sinh hoạt và làm việc bao giờ Người cũng có phương châm là “Tiết kiệm”
? Những biện pháp đó đã có tác dụng gì?
Nêu những biện pháp của Đảng và Chính phủ trong việc diệt giặc dốt?
Để diệt giặc dốt Chủ Tịch Hồ Chí Minh đã gởi thư kêu gọi đồng bào tích cực đi học để xoá nạn mù chữ. Bản thân Người đã gửi thư động viên học sinh nhân ngày khai trường đầu tiên.
Bác hồ với phong trào bình dân học vụ
Để giải quyết khó khăn về tài chính, Chính phủ đã làm gì?
GV chiếu những hình ảnh về nhân dân hăng hái tham gia quyên góp ủng hộ cách mạng.nhiều người đã dâng cả vật kỉ niệm thiêng liêng của cá nhân để ủng hộ chính phủ. Đây là việc làm cao cả thể hiện tinh thần đoàn kết của dân tộc ta
Vậy với những biện pháp đúng đắn kịp thời của Đảng, chính phủ mà trong một thời gian ngắn chúng ta đã giải quyết cơ bản những khó khăn của đất nước tạo điều kiện cho nhân dân ta chuẩn bị lực lường chống lại quân xâm lược.
I. Tình hình nước ta sau cách mạng tháng Tám.
1.Chính trị: 
+ Từ vĩ tuyến 16 trở ra Bắc 20 vạn quân Tưởng
+ Từ vĩ tuyến 16 trở vào Nam là quân Anh và quân Pháp
+ Các lực lượng phản cách mạng, chống phá cách mạng.
2.Kinh tế: 
+ Nông nghiệp lạc hậu, ruộng đất bỏ hoang nhiều, nạn đói có nguy cơ tiếp diễn
+ Tài chính cạn kiệt, ngân sách trống rỗng
3.Văn hoá, giáo dục:
- 90 % dân số bị mù chữ , các tệ nạ xã hội như : cờ bạc, rượu chè, nghiện hút thi nhau phát triển...
- Vận mệnh dân tộc ta như :
“ Ngàn cân treo sợi tóc”
II. Bước đầu xây dựng chế độ mới
- Ngày 8/9/1945, công bố Lệnh Tổng tuyển cử
- Ngày 6/1/1946, hơn 90% cử tri cả nước đi bầu Quốc hội
à Bộ máy chính quyền được kiện toàn từ TW đến địa phương
III. Diệt giặc đói, giặc dốt và giải quyết khó khăn về tài chính
* Diệt giặc đói:
- Lập hũ gạo cứu đói, tổ chức ngày đồng tâm
- Đẩy mạnh tăng gia sản xuất, tiết kiệm.
→ Nạn đói cơ bản được đầy lùi
* Diệt giặc dốt:
- Ngày 8/9/1945, lập Nha bình dân học vụ
- Kêu gọi toàn dân tham gia xoá nạn mũ chữ
* Giải quyết khó khăn về tài chính
- Phát động “Tuần lễ vàng”, xây dựng “Quỹ độc lập” → kêu gọi đóng góp của ndân
- Ngày 31/1/1946, thông qua sắc lệnh phát hành tiền Việt Nam.
- Ngày 23/11/1946, lưu hành tiền Việt Nam trong cả nước.

3. KẾT LUẬN, KIẾN NGHỊ
3.1. Kết luận
Đạo đức là gốc, là nền tảng của sự phát triển nhân cách của con người. Ở mọi thời đại, mọi quốc gia vấn đề đạo đức và giáo dục đạo đức là nhiệm vụ quan trọng luôn đựơc quan tâm và tạo điều kiện. Ở nước ta, mục tiêu của các nhà trường là đào tạo ra những con người phát triển toàn diện. Sinh thời Bác đã căn dặn: “ Có tài mà không có đức là người vô dụng”. Do đó công tác giáo dục đạo đức học sinh là một trong những nhiệm vụ quan trọng trong nhà trường phổ thông hiện nay. Với kinh nghiệm đứng trên bục giảng, tôi nhận thấy rằng, việc lồng ghép giáo dục tư tưởng đạo đức Hồ Chí Minh trong dạy học Lịch sử là rất quan trọng, qua việc thực hiện, tôi đã thu được kết quả đáng mừng, các tiết dạy trở nên sinh động, học sinh hứng thú hơn đặc biệt là qua việc lồng ghép tích hợp đã tạo cho các em một biểu tượng về Bác hiểu thêm về cuộc đời hoạt động gian khổ và phẩm chất cao đẹp của Người. Từ đó khích lệ các em và ra sức học tập, rèn luyện, tu dưỡng phẩm chất đạo đức làm theo lời Bác dạy. Đặc biệt là ở cuộc thi “ Kể chuyện về tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh” ở tất cả các khối lớp, học sinh của lớp tôi giảng dạy đã đạt được kết quả tốt.
Trên đâylà những kinh nghiệm cá nhân của tôi, tôi đã thực hiện trong thời gian qua và sẽ thực hiện tiếp trong thời gian tới. Tôi chia sẻ để đồng nghiệp tham khảo và đóng góp ý kiến. Do thời gian và năng lực bản thân có hạn, đề tài không tránh khỏi những sai sót. Mong các đồng nghiệp và bạn bè góp ý để đề tài mang tính khả thi hơn.
3.2. Kiến nghị:
Để nâng cao chất lượng giáo dục, thực hiện mục tiêu của Đảng là giáo dục, đào tạo thế hệ trẻ “Vừa hồng vừa chuyên”, thì mỗi giáo viên phải không ngừng nâng cao tri thức, thực hiện linh hoạt các phương pháp dạy học.
Để giáo dục tư tưởng đạo đức cho học sinh thông qua việc lồng ghép giáo dục tư tưởng Hồ Chí Minh trong dạy môn lịch sử tôi có một số đề xuất như sau:
+ Đối với nhà trường và tổ xã hội: Cần phải tổ chức nhiều cuộc thi tìm hiểu về cuộc đời hoạt động, học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh thông qua việc sinh hoạt các câu lạc bộ học tập.
+ Vào những ngày lễ quan trọng tổ nên kết hợp với Đoàn thanh niên tổ chức các chương trình ngoại khóa, hoạt động ngoài giờ lên lớp về chủ đề Hồ Chí Minh để tạo điều kiện cho học sinh được nâng cao sự hiểu biết của mình về tư tưởng, đạo đức Hồ Chí Minh.
+ Thư viện nhà trường cần phải trang bị nhiều tư liệu, sách về cuộc đời hoạt động của chủ tịch Hồ Chí Minh
Bên cạnh những kết quả đạt được, do hạn chế về kinh nghiệm và thời gian nên đề tài còn tồn tại nhiều thiếu sót. Tôi rất mong nhận được sự quan tâm đánh giá của Hội đồng khoa học, sự góp ý của bạn bè đồng nghiệp để tiếp tục hoàn thiện đề tài nhằm đưa vào ứng dụng trong dạy học đạt hiệu quả cao hơn.
XÁC NHẬN CỦA THỦ TRƯỞNG ĐƠN VỊ
Lê Văn Ba
Minh Sơn, ngày 28 tháng 03 năm2018
Tôi xin cam đoan đây là SKKN của mình viết, không sao chép nội dung của người khác.
Khương Thị Bình
TÀI LIỆU THAM KHẢO
Cuộc đời hoạt động của chủ tịch Hồ Chí Minh của Trần Dân Tiên
Búp sen xanh ( Sơn Tùng)
 3. Kể chuyện đạo đức Hồ Chí Minh
 4. Tác phẩm văn của chủ tịch Hồ Chí Minh( Hà Minh Đức)
5. Các chuyên đề về tư tưởng đạo đức Hồ Chí Minh(Nxb chính trị quốc gia)
 6. Các tài liệu liên quan đến cuộc đời hoạt động của Bác
 7. Sách giáo khoa lịch sử 9
DANH MỤC
SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM ĐÃ ĐƯỢC HỘI ĐỒNG SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM NGÀNH GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO HUYỆN, TỈNH VÀ CÁC CẤP CAO HƠN XẾP LOẠI TỪ C TRỞ LÊN
Họ và tên tác giả: Khương Thị Bình
Chức vụ và đơn vị công tác: Phó Hiệu trưởng, Trường THCS Minh Sơn Ngọc Lặc, Thanh Hóa.
TT
Tên đề tài SKKN
Cấp đánh giá xếp loại
(Ngành GD cấp huyện/tỉnh; Tỉnh...)
Kết quả đánh giá xếp loại
(A, B, hoặc C)
Năm học đánh giá xếp loại
1
Phương pháp soạn giáo án điên tử môn Lịch sử ở trường THCS
Cấp Huyện
A
2008 - 2009
2
Phương pháp soạn giáo án điên tử môn Lịch sử ở trường THCS
Cấp tỉnh
C
2008 - 2009
 3
Một số phương pháp giảng dạy môn Lịch sử địa phương Thanh Hóa ở trường THCS
Cấp Huyện
A
2010 - 2011
 4
Một số phương pháp giảng dạy môn Lịch sử địa phương Thanh Hóa ở trường THCS
Cấp tỉnh
C
2010 - 2011
 5
Đổi mới hoạt động dự giờ thăm lớp nhằm nâng cao hiệu quả sinh hoạt chuyên môn tại trường THCS Minh Sơn Ngọc Lặc
Cấp huyện
A
2014 - 2015

----------------------------------------------------

File đính kèm:

  • docskkn_tich_hop_tu_tuong_dao_duc_ho_chi_minh_trong_day_hoc_lic.doc